is. [ər.] köhn. Dərzi. Xəyyat bizim əhldən 1-2 nəfərdir ki, çuxa şalvarlardan alahı libas tikmirlər, amma palto, kürk və qeyri libasları tikənlər ermə
Tam oxu »...ehsan. Dedi ki, mən edən zamanda vəfat; Dəfn edin, verməyin mənə xeyrat. S.Ə.Şirvani. …Elə bunu götürək ki, bu axır vaxtlarda başlayıbsınız nuxalılar
Tam oxu »...подаваемая на таком обеде 2. благотворительность, благодеяние; xeyrat vermək: 1. устраивать поминки; 2. оказывать помощь с благотворительной целью; с
Tam oxu »[ər.] сущ. дин. хайрат, игьсан, гъуьйуьф (кьейи касдин тӀварцӀелай гудай); суваб патал гудай пул, тӀуьн ва мс
Tam oxu »ə. 1) rifah, nemət; 2) dövlət, sərvət, var; 3) yaxşı iş(lər); yaxşılıq; 4) xeyriyyəçilik iş(lər)i; 5) ehsan
Tam oxu »...sözünün canlı dildə işlənən forması. Xeylaq adam. Xeylaq mal. Xeylaq iş görmək. – Bahadır dəftərçəsinə xeylaq yazandan sonra meşədə gəzirdi. N.Nərima
Tam oxu »1 сущ. обобщ. в сочет.: kişi xeylağı мужчина, qadın xeylağı женщина 2 разг. см. xeyli
Tam oxu »Xeyli sözünün canlı danışıqda işlənən forması, nəfər mənasını verir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Baxdılar ki, atın üstündə bir qız xeylağı var
Tam oxu »is. [ər. “yovm” söz. cəmi] Günlər, çağ, zaman, dövr. Keçən əyyam. Bu əyyamda (bu dövrdə). Biz gözəl əyyamda yaşayırıq. – Əyyami-baharü güldür, oğlum!
Tam oxu »сущ. дни, время, времена. İndiki əyyamda в наши дни, в настоящее время, keçmiş əyyamda в прежние времена, bu gözəl əyyamda в это прекрасное время
Tam oxu »i. days pl., time, times; bu ~da nowadays, in our time; keçmiş ~da in the past times / days; Nuh əyyamında ≅ in the year dot, When Queen Anna was aliv
Tam oxu »[ər. “yovm” söz. cəmi] сущ. аям, йикъар, чӀав, вахт, девир; keçən əyyam алатай аям (девир).
Tam oxu »is. temps m pl, jours m pl ; keçmiş ~da jadis, autrefois, au temps jadis, dans le temps passé ; Nuh ~ ında du temps de déluge
Tam oxu »ə. «yövm» c. 1) günlər; 2) t. zaman, zəmanə, dövr. Əyyami-ati gələcək zaman, gələcək gün(lər); əyyami-sələf keçmiş zaman, keçmiş günlər.
Tam oxu »Ərəbcə yam (gün) sözünün cəmidir. Bizdə məna dəyişib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...Tahir sükanı qaba və sərt hərəkətlərlə o yan-bu yana fırladır, maşının səyyal hərəkətinə mane olurdu. M.Hüseyn.
Tam oxu »is. [fars.] klas. Xəbər, sifariş. Vaqifəm, canana göndərdim peyğam; Gözüm yollarında qaldı sübhü şam. M.P.Vaqif.
Tam oxu »...[Ağa Mərdan:] O vaxtdan mən ona [Zeynəbə] özümü çox asanlıqla qəyyum edərəm. M.F.Axundzadə. [Mayor:] …Hacı olub dəli, dəliyə gərək qəyyum tikilə, … m
Tam oxu »sif. [ər.] 1. Hərəkət edən, gəzən, dolaşan; bir yerdə durmayan. Səyyar ulduzlar. 2. Daim bir yerdə qalmayan, yerini dəyişdirən, daim bir yerdə durmayı
Tam oxu »...başladılar. Çəmənzəminli. [Gilanqızı:] Siz özünüzün bir qəzet müxbiri, səyyah olduğunuzu söyləyirdiniz. S.Hüseyn.
Tam oxu »is. [ər.] klas. Ovçu. Gəzmə, ey könlüm quşu, qafil fəzayi-eşqdə; Kim, bu səhranın güzərgahlarda çox səyyadı var
Tam oxu »...dönümlü, Dəyirman madarlı, ac qurd yeyimli, Dovşan beli ipək, xəyyatə yalı, Tavustək yelkəsi uca gərəkdi. (Paris nüsxəsi, 1-ci
Tam oxu »(Qax) sarımsağabənzər yeməli yabanı bitki. – Xəlyarı pişirip də yiyillər, silkəyə də tutuylar
Tam oxu »...gündən sonra güzarı bir xəyyat dükanına düşdü. Ustaya salam elədi. Xəyyat ona yer göstərdi, əyləşdi. (“Dilsuz və Xəzangül”)
Tam oxu »...ağlına gətirmək, xəyalına gətirmək, düşünmək, fikir eləmək. Nə xəyal eləyirsən? – Könül titrər, gözüm görməz, əlim tutmaz, ayaq getməz; Görər heyranl
Tam oxu »...представление ни на чем не основанное; домысел, плод фантазии. Boş xəyal пустое воображение 2. фантазия. Xəyallar dünyası мир фантазий (мир грёз) 3.
Tam oxu »1. мечта, греза; 2. призрак, воображение, фантом, видение, иллюзия, галлюцинция; 3. утопия, химера;
Tam oxu »i. 1. dream; day-dream, waking-dream; gənclik ~ları the dreams of youth; 2. spectre, ghost, phantom, apparition; dəhşətli ~ terrible apparition; 3
Tam oxu »...мс.; хиялдиз, фикирдиз къведай затӀар; хиялар; 2. фикир, фагьум; // xəyal eləmək (etmək) хиял авун, фикир авун, акьулдиз гъун, хиялдиз гъун, фагьумун
Tam oxu »1. XƏYAL Yenə alır Rəhimi qanadına xəyallar (Ə.Kürçaylı); XƏYALƏT Təyyarə səsi Aslanı xəyalatdan ayırdı (M.Hüseyn); XƏYALPLOV (dan.) [1-ci elçi] Gözün
Tam oxu »is. rêve m, illusion f ; spectre m ; dəhşətli ~ terribile apparition f ; ~ dəryasına qərq olmaq rêver à
Tam oxu »...lüğəti) Koroğlu dedi: – Ay qarı, qorxma, gecə bayıra çıxıb atana xeyrat vermək istəsən ayağını başıma qoyub keçərsən. (Paris nüsxəsi, 4-cü məclis)
Tam oxu »bax kübarcasına. Sabbah və Xəyyam kübarca geyinmiş və üzləri taraş edilmiş gələrlər. H.Cavid.
Tam oxu »is. Qocalıq, piranilik. [Xəyyam:] İxtiyarlıq nə uğursuz əngəl; Nə tühaf, yetmişə gəlmiş də yaşım. H.Cavid.
Tam oxu »is. [ər.] bax fikir. [Ataş Mürsələ:] Mən qorxuram, biz tətili qurtarandan sonra da sən fikir-xəyaldan aralanmayasan
Tam oxu »is. köhn. Günah, təqsir. [Xəyyam:] İçsə o, bir suçmu bizim içməmiz; Qorxusu yox, sən də gəl iç, ey əziz. H.Cavid.
Tam oxu »zərf Şaşqın kimi, çaşmış halda, dəlicəsinə. [Xəyyam:] İştə, bir səs ki edər göylərə şaşqınca xitab; O sağır göy, əcəba, kimsəyə vermişmi cavab? H.Cavi
Tam oxu »is. [ər.] Su və b. mayelər üçün qulplu və əmzikli qab. [Xəyyam:] Badə ibriqimi qırdın, ya rəb! Dərdimi başdan aşırdın, ya rəb! H.Cavid.
Tam oxu »...Yoxluq. Yəni ki, “vücud dami-qəmdir; Azadələrin yeri ədəmdir”. Füzuli. [Xəyyam:] O fəzalar belə müzlim pərdə; Bir ədəm dalğası var hər yerdə. H.Cavid
Tam oxu »...dostsuz, kimsəsiz. 2. Misilsiz, misli olmayan, tayı-bərabəri olmayan. [Xəyyam:] Söylə, ey sevgili, eşsiz mələkim; Kim zəhər qatdı gülər ömrünə, kim?!
Tam oxu »...bulunurdular. S.Hüseyn. Çoxları mey içdi meyxanələrdə; Kefləndi, amma ki, Xəyyam olmadı. M.Rahim.
Tam oxu »...dilinə tərcümə edirdi. Ə.Haqverdiyev. [Rüstəm bəy Sofiyaya:] [Ömər Xəyyam] dünyanın hər bir dilinə tərcümə olunmuşdur. Çəmənzəminli.
Tam oxu »...haqqında. Sallanıb-sallanıb özünü öymə; Elə süzgün (z.) baxıb qəlbimə dəymə. Aşıq Ələsgər. [Xəyyam:] Sərpildi alov ruhuma süzgün baxışından; Sarsıldı
Tam oxu »...Sığallama hərdəm tərlan quş kimi; Tamam sümüyündə cilvə gərəkdir. M.P.Vaqif. [Xəyyam:] Gəl, gəl, olayım səndəki hər cilvəyə qurban; Bilməm, niyə getd
Tam oxu »...qızları özgələri ilə gəzib danışdıqda qanları əsla coşmayır. Çəmənzəminli. [Xəyyam:] Alın, əsla ələ keçməz bu kitab. H.Cavid. …Şagirdlərin savadı müx
Tam oxu »f. 1. Səcdə etmək, sitayiş etmək, ibadət etmək, pərəstiş etmək. [Xəyyam:] Bir tanrıya lazımsa tapınmaq; Zövq əhli tapınsın sana birdən. H.Cavid. [Elxa
Tam oxu »...mənliyinə toxunma, şərəfsiz etmə; həqarət, alçalma, alçaltma. [Xəyyam:] Xəyyamə nə lazımdı ki, zəncir; Onsuz da köləndir, bu nə təhqir? H.Cavid. [Qul
Tam oxu »...məqbəri; Hər parça daş bir fəqirin sinəsinin mərməri. M.S.Ordubadi. [Xəyyam:] Xəyyama nə lazımdı ki, zəncir; Onsuz da köləndir, bu nə təhqir? H.Cavid
Tam oxu »...Parlaq istedad. Parlaq sima. – [Alp Arslan:] Burda, yox şübhə ki, Xəyyam ikidir; Biri alim, biri parlaq şair. H.Cavid. // məc. Çox böyük, müvəffəqiyy
Tam oxu »...olan sehirli qədəhi – klassik şeirdə adətən şərab mənasında işlənir. [Xəyyam:] Biz güləriz batsa da şahlar yasa; Birsə məzarında gəda, padşah; Cami-C
Tam oxu »...bir şeylə məşğul olmaq, vaxt keçirmək. Axşam yaxşıca əyləndik. – [Xəyyam:] Qayğı bilməz, içərək əyləniriz; Ayrı olsaq da, həqiqətdə biriz. H.Cavid. [
Tam oxu »...çeynəyib özgəsinə verirdi. B.Talıblı. 3. məc. Tapdalamaq, ayaqlar altına salmaq. [Xəyyam:] Çeynədik yıpramış adətləri biz; Böylə azadə ömür sürmədəyi
Tam oxu »...Özün bilmirsən, sir-sifətin çəndan məqbul deyil! M.F.Axundzadə. [Xəyyam:] Minlərcə şəhər ya qala almaqdan, əmin ol; Bir sadə çoban könlünü almaq daha
Tam oxu »...böylə ikidilli, yamanüzlü cəfakar; Bir zərrə utanmaz! M.Ə.Sabir. [Xəyyam:] Yox, oxşayacaq ruhumu bir zərrə səadət; İzlər məni hər dürlü fəlakət. H.Ca
Tam oxu »f. 1. Birinin izi ilə, ardınca getmək, təqib etmək, izinə düşmək. – [Xəyyam:] Yox, oxşayacaq ruhumu bir zərrə səadət; İzlər məni hər dürlü fəlakət. H.
Tam oxu »...sevdiyini demək istəyirdi, lakin buna cəsarət etmirdi. M.S.Ordubadi. [Xəyyam:] Varlığım bir heçə bənzər mübhəm; Heç var olmaz, buna yoxdur şübhəm. H.
Tam oxu »...bulaq abi-kövsər suyudur; İçəndə dad verir dəhanə, dağlar! Aşıq Xəyyam. Pəs onlar [mollalar] nə vaxtadək cənnət, abikövsər vədəsi ilə bədbəxt islam c
Tam oxu »...tökülmüş baş sümüyü; qafa tası; qafa. Skeletin kəlləsi. Mamontun kəlləsi. – [Xəyyam:] Bir böyük quş qonaraq bürcünə gördüm Tusun; Süzərək kəlləsini p
Tam oxu »...məftun etmək, qəlbinə xoş gəlmək, ürəyinə yatmaq, qəlbini oxşamaq. [Xəyyam:] Yox, oxşayacaq ruhumu bir zərrə səadət; İzlər məni hər dürlü fəlakət. H.
Tam oxu »