Mollaxanalarda şagirdləri və ümumiyyətlə, müqəssiri cəzalandırmaq üçün alət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dona xanım Lələyə ağzını açmağa imkan vermə
Puç, axırı heç olan, axırı olmayan; müvəqqəti, daimi olmayan. Qurbaninin dərdi olub ziyada, Allahı çağırram yetişər dada, Bir gözəl seçmişəm fani düny
Puç, axırı heç olan; müvəqqəti, daimi olmayan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Beş gün bu fani dünyada Bənzim zərd oldu, zərd oldu, Gördüm bir qanlı za
Fənər. Pəri sənə qurban, dirili Qurban! Yolunda fədadı bu baş ilə can! Bir əlimdə fanus, yanımda Xuban, Öldüm bu bağçanı gəzə-gəzə mən
Boş; azad; arxayın. Güləndəm xanımı böyük vəzirin öyünə qonaxlığa apardılar. Sabah saat onda qonaxlıxdan fariq oldular
ərəb. məfrəş Yorğan-döşək, xalça-palaz və s. qablamaq üçün palaz kimi toxunmuş dördkünc çuval, kisə. Formaca sandığa bənzəyir
Bax: feil. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Hiylə, kələk, fənd, fırıldaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mən anadan mərd olmuşam, O Çənlibeldən gəlmişəm, Koroğluyam, at minmişəm, Yüz min belə f
ərəb. fel, fars. dar Hiyləgər, kələkbaz, fəndgir, fırıldaqçı. Ay feldar, tez get bilərziyi gətir. (“Arzı-Qənbər”)
ər. feil, fars. – dar Hiyləgər, kələkbaz, fəndgir, fırıldaqçı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Nə etdiyini bilməmək, tərs iş görmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Çin imperatorlarının titulu. 2. Farfor, çini qab; məcazi mənada: gözəl qab-qacaq. Sevdiyimin hüsnü qüreyşin nuri, Kənanın Yusifi, Çinin fəqfuri, De
Anlama, anlaq, dərrakə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu nə qədər diqqət elədisə, bir şey fəhm eləyə bilmədi
Anlaqlı, idraklı, dərrakəli. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bax: fəğfur.
Bax: falaqqa.
Bax: falaqqa. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
fars. fənd, ər. feil Hiylə, kələk, fırıldaq, dolab, qurğu. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Özü də həm paşa idi, həm də çox bacarıqlı qoşun böyüyü idi
Ayrılıq, hicran, firqət. Ay təbib, əl vurma, haqqı sevərsən, Nə xəstəyəm, nə də yaralıyam mən. Bir alagözlünün fərağındayam, Pünhanı eşqindən saralıya
Ayrılıq, hicran, firqət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əysiy olmaz Koroğlunun qoğası, Düşər paşalarla cəngi, davası
Ayrılıq acısının gəlməsi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
“Allah fərəc versin” (“Allah kömək eləsin, uğurlar olsun”) mənasında xoş arzu bildirən ifadə. Sən eşqdən, qızdan, gözəldən danışırsan
Dastanlarda dağçapan mənasında işlənir. Xüsusi ismin apelyativləşməsi (ümumi ismə çevrilməsi) hadisəsi baş verib
Bax: firiştə. Soltan Süleyman gördü heç kim bir şey bilmir, o saat fəriştələri çağırıb, onlara dərdini söylədi
Hökmdarın yazılı əmri. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Xotkarın fərmanı budu ki, sənin ya başını aparam, ya özünü
Buyurma, əmr, buyuruq. Bəli, Nağı gedif xanım dediyi fərmayışdarı yerinə yetirdi. (“Məhəmməd və Güləndəm”)
Bax: fərmayış.
Müxtəlif tapşırıqlar yerinə yetirən xidmətçi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bəli, fərraşlar xəbər apardılar xana ki, bəs bu oğlan gəlib bu nəmdə, bu n
Döşənəcək (xalça, palaz, cecim və s.). – Xoca, evə əlvan fərş döşərsən. Altına da ağzı yuxarı zəhərli almas qılınclar qoyarsan
Döşənəcək (xalça, palaz, cecim və s.). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu evə girib gördü ki, yaxşı otaqdı, amma fərşi köhnədi
Oğul, övlad. ... Bu cəhətini də ərz eləyim ki, bu şahın heç bir fərzəndi yox imiş. (“Sam şahzadə”)
Kəsik konus şəklində, əsasən, qırmızı rəngli, qotazlı baş geyimi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mərakeşdə olan Fəs şəhərinin adının apelyativləşməsi (
Fəsahətli, gözəl, aydın, təmiz, düzgün, səlis (tələffüz, nitq haqqında). Sən bülbülsən quba-qazlar içində, Fəsih dilsən xoş avazlar içində
Pıçıltı ilə, yavaş səslə, yavaş-yavaş. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Yenicə yetişən cavan ağac və ya kol. Badə doludu içməyə, Gül, fidan, ağac əkməyə, Vaxtı gəlibdi açmağa, Gül qırmızı geyinibdi
Fransız sözünün danışıqda işlənən variantı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Firəng şüşəsindən ağdı qolları, Göyün ulduzuna bənzər xalları, Saf güləbət
Mələk. Gedənin gəlməsin, yatanın ölsün! Fələk əli dəysin, dövranın dönsün, Firiştələr vursun, ağzı əyilsin, Sənin bir dərdini bilən olmasın!
Bax: fürqət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Ayrılıq, fəraq. Düşübən çəkdiyin bu nə firqətdir? Oğlan, bir səbir eylə, sirrin duyarlar. Sinəmdə qövr edən dərddi, möhnətdi, Oğlan, bir səbir eylə, s
Göy rəngli qiymətli daş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Eyvaznan Çəmlibelə düşdüyüm, Seylab kimi al şərabın içdiyim, Qalxanınan firuzəsin ölçdüyüm, Alt
1. Qarışıqlıq, ara qarışdırma. 2. Hiylə, tələ. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Deyirdin zaman gedəcək belə, Uymuşdun şeytana, fitnəyə, felə, Hərdən hökm
Hiylə, kələk, fənd, tələ. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu der, şəndi qoşun yayılı, Məsaf günü qoç igidlər ayılı, Hər oymaqdan min igidim sayılı,
Bax: fövt. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İndi işıq yeri görüb fürsəti fota verməyib yerindən qalxıb dedi
ər. fövc – camaat, dəstə Dəstə-dəstə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dəlilərim fovcu-fovcu, At minib düşman qovucu, Belində misri qılıncı, Koroğlu kim
Əldən qaçırma, əldən çıxarma. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Fürsəti fövtə verməzsən. Özünü dərhal salarsan küləfirəngə
Bax: firqət. Dərdli Kərəm deyər fürqətim qatı, Kəskindi qılıncı, yüyrəkdi atı, O İsəvi, mən Məhəmməd hümməti, Atəşi sərimdə qaldı, nə çarə?
Ayrılıq, fəraq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bir qılıncım var, bir atım, Artıbdır dadü fürqətim, Qərib ellərdə cəsədim Qalır, ay mədət, ay mədət!
Söhbət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qarı yeməy hazırladı. Yeməydən sonra gap-gələci başladı. (“Koroğlunun Toqat səfəri”) (Hümmət Əlizadə)
ərəb. kafir Müsəlman olmayan, qeyri-müsəlman. Paşa dedi: Aşıq, sən bir müsəlman adamsan, Əsli gavur, özü də keşiş qızı