icb. 1. Sıxmaq (paltar haqqında). 2. Əsəbiləşdirmək, ürəyini sıxmaq, darıxdırmaq. [Əhməd:] [Cəmilə] öz-özünü də daha yorub üzməz və təngişdirməz
“Təngişmək”dən f.is. Mirzə özü də bu darıxmaqlığın, bu təngişmənin səbəbini bilmir, açıq-aydın edə bilmirdi
f. Təng olmaq, çətinliklə nəfəs almaq, tövşümək, ürəyi sıxılmaq. [Gövhər xanım:] Oturub bir az özümü havaya verim, nəfəsim təngişir
“Təngitmək”dən f.is
bax təngləşdirmək 2-ci mənada. Asfaltın boğuq istisi adamın nəfəsini təngidirdi. M.Hüseyn
“Təngləşmək”dən f.is
f. 1. Təngə gəlmək, cana gəlmək, bezmək. Katib təngləşib çıxardı, baş qoşmazdı. Mir Cəlal. 2. Təng olmaq, sıxılmaq, nəfəsi çətinləşmək, ürəyi sıxılmaq
is. Təngnəfəslik, çətin nəfəs alma, hava çatışmazlığı. [Cuma] köksündə nə isə bir tənglik, bundan başqa, boğazında da bir quruluq hiss edirdi
zərf [fars. təng və ər. nəfəs] Nəfəsi kəsilə-kəsilə, nəfəsi tutula-tutula; tez, cəld. [Şair] dəli kimi irəli atıldı, təngnəfəs özünü içəri saldı
is. Nəfəs təngliyi, çətinliklə nəfəs alma, boğulma, nəfəsi çatmama, hava çatışmazlığı. Hidayətə gözləmədiyi halda, birdən-birə təngnəfəslik gəldi
sif. və zərf [fars.] 1. Tək, yalnız, yalqız. Səhrayə düşüb günəş misali; Tənha yürür oldu laübali. Füzuli
is. 1. Təklik, yalnızlıq, yalqızlıq, kimsəsizlik. Könlümü tənhalıq eylərdi pərişan sinədə; Olmasaydı cəm hər yanımda peykanın görüb
is. [ər.] 1. Yaxşı cəhətlərini üzə çıxarmaq, nöqsanlarını göstərmək və düzəltmək məqsədilə müzakirə, təhlil
is. Tənqidlə məşğul olan adam (bax tənqid 3-cü mənada). Musiqi tənqidçisi. Tənqidçinin qeydləri. Teatr tənqidçisi
sif. [ər.] 1. Tənqidə həsr edilmiş, tənqid mahiyyətində olan, tənqid edən (bax tənqid 3-cü mənada). Tənqidi əsər
is. [ər.] köhn. bax durğu işarələri (“durğu”da)
“Tənləşdirilmək”dən f.is
bax bərabərləşdirilmək
“Tənləşdirmək”dən f.is
bax bərabərləşdirmək
“Tənləşmək”dən f.is
bax bərabərləşmək. Gecə-gündüz tənləşir; Hava hərdən çənləşir. A.Səhhət
is. riyaz. Bir və ya bir neçə məchul kəmiyyəti olan və həmin məchul kəmiyyətlərin müəyyən qiymətləri zamanı öz bərabərliyini saxlayan riyazi bərabərli
is. [ər.] 1. Təmtəraq, dəbdəbə, büsat. Nəsillər! Qulaq asın diqqətlə bir də mənə; Göydəndüşmə deyildir bu calal, bu təntənə
sif. və zərf 1. Təntənə ilə keçirilən; dəbdəbəli, təmtəraqlı, əzəmətli. Təntənəli iclas. – Əqd gecəsi çox təntənəli keçmişdi
sif. dan. 1. Sadədil, sadəlövh. Təntik qoca. 2. Ağzı söz tutmayan, sözləri aydın deyə bilməyən. [Əlləzoğlu] tövşüyə-tövşüyə papağı ilə tərini sildi, t
“Təntikləmək”dən f.is
bax təntimək
is. dan. 1. Sadədillik, sadəlövhlük. 2. Ağzı söz tutmama, sözləri aydın deyə bilməmə
“Təntimək”dən f.is
f. dan. Tələsmək, darıxmaq, hövsələsini itirmək, tələsməkdən canı sıxılmaq. Baş çatlayır istidən; Göydən yerə od yağır; Dəvələr də təntiyib; Yeriyir a
“Təntitmək”dən f.is
f. Tələsdirərək çaşdırmaq, sıxma-boğmaya salmaq. Abdulla [quldurları] təntitdi. Ə.Vəliyev. [Gülsənəm:] Gör bir uşağı nə təntidiblər! M
sif. [fars.] Boylu-buxunlu, qədd-qamətli. Ucaboylu, tənumənd qadın irəli yeriyib, oğlunun üzündən öpdü
is. [ər.] Əsasən sarğı materialı kimi işlədilən seyrək toxunmuş nazik pambıq parça; cuna. [Gülyaz] tələsik çəkməsini çıxarıb tənziflə ayağının yarasın
is. [ər.] Nizama salma (salınma), qaydaya salma (salınma), nizamla(n)ma. □ Tənzim etmək – nizama salmaq, qaydaya salmaq
bax tənzimedici, tənzimləyici. Tənzimçi orqan
is. və sif. Bir prosesi və ya onun ayrı-ayrı anlarını nizama salan, tənzim edən qurğu, mexanizm, cihaz, alət və s
“Tənzimləmək”dən f.is
f. Tənzim etmək, nizama salmaq, qaydaya salmaq
is. 1. Təpilmiş və ya yumşaq torpağı bellə döyəcləyib bərkitmə. □ Təpcək vurmaq – torpağı bellə döyəcləyib bərkitmək
sif. və zərf k.t. Torpağı başaşağı çevirməkdən ibarət təpmə üsulu. Təpçevir təpmək
“Təpçimək”dən f.is
f. Parçanı üz-üzə qoyaraq qırağını tikmək, qırağını közəmək. [Qadın paltarları] bir-bir götürərək tələsmədən düyməsi qırılanın düyməsini tikir, cırıq
“Təpdirmək1”dən f.is
“Təpdirmək2”dən f.is
“Təpmək1”dən icb. Cəfər paşa da hər gün onu yeddi pəhləvana döydürüb, sonra da dərisindən bir qarış soydurub yerinə saman təpdirirdi
bax bellətmək. Bağı təpdirmək
is. 1. Hündür yer, hündürlük; kiçicik dağ. Səpir qarı ağaclara, kollara; Dərələrə, təpələrə, yollara