bax gözədəyən. İranda … xalqın içərisində gözəçarpan canlanma onları təşvişə salmışdı. M.İbrahimov
sif. Nəzərə çarpan, diqqəti cəlb edən, yaxşı xüsusiyyəti ilə başqalarından fərqlənən, seçilən, ayrılan
is. Nəzərə çarpmayan, diqqət cəlb etməyən. Kəndin gözədəyməz yeri. – Tahirzadə məclisin gözədəyməz bir yerində dayanıb müəllimlərlə söhbət edirdi
is. Gözə xoş gələn; gözəgəlimli. Gözəgələn ev. – [Rübabə] ucaboy, alagöz, qarasaç, gərdənli, gülərüzlü, bir sözlə, gözəgələn bir qız idi
1. Bax gözəgələn. …Bu solğunluğu [Çimnazın] qara qaş-gözünü daha gözəgəlimli göstərirdi. Ə.Əbülhəsən
is. Gözə xoş gələn, gözoxşayan şeyin hal və keyfiyyəti
sif. Çox gözəl, çox yaxşı (guya çox gözəl olduğu, yaxud gözəlləşdiyi üçün gözə gələ bilən). [Qəndab:] Mən yəni beləmi gözəgəlməli olmuşam? B
sif. 1. Gözlə görülə bilməyən; gizlənmiş, görünməyən. [Pərişan atasına:] Yox, o adət arvadı gözəgörünməz bir çadra altında çürüdür
is. Gözə görünməmə, gözlə görünməsi mümkün olmama, mövcud olmama; xəyalilik
is. məh. 1. Bağ, ip. Atı gözəklə hörükləmək. Çuvalın gözəyini bağlamaq. Məfrəşin gözəyi. 2. Toxunma şeyin yırtılmış, çürümüş və ya yanmış yerini yenid
sif. Gözəyi olan, toxunma yamağı olan: yamaqlı. Gözəkli xalça
sif. 1. Sifətinin cizgiləri, bədəninin tənasübü, qaş-gözü qüsursuz olan; göyçək. Gözəl uşaq. – [Xor:] Xəlvət meşə arasında; Bir gözəl qız tapmışıq
bax gözəl 1-ci mənada. Gözəl-göyçək qız. Gözəl-göyçək uşaq. – [Hacı Murad:] …Bir gözəl-göyçək qız al, gətir qoy evinə… S
sif. Gözəl (adətən çoxluq bildirir). Gözəl-gözəl evlər. Gözəl-gözəl şeylər. – Gözəl-gözəl xanımlar əfsərlər ilə qolqola verib gəzirdilər
sif. Çox gözəl, çox yaxşı, qəşəngcə. Gözəlcə uşaq. Gözəlcə bağça. Gözəlcə səsi var. – Bir sərin, saf səhər, gözəlcə hava; Bürünüb yamyaşıl çəmən, səhr
zərf Çox gözəl, çox yaxşı. Mən Məşədi Kazımağanı gözəlcəsinə anlayırdım. M.S.Ordubadi
“Gözələmək”dən f.is. Sap tikiş, gözələmə, naxış çəkmə və s. üçün işlədilir
bax gözəmək. Həvəslə xalça toxuyan gəlinlər … boz çuvalları gözələyir, kisələri daşa-divara çırpıb tozunu təmizləyirdilər
is. folk. Gözəli tərənnüm edən aşıq şeir formalarından birinin adı. Aşıq Ələsgərin gözəlləmələri. – Dilində Vaqifin gözəlləməsi; Yayılmış ətrafa onun
“Gözəlləndirilmək” dən f.is
bax gözəlləşdirmək
“Gözəlləndirmək”dən f.is
f. Gözəl etmək, gözəllik vermək, bəzəmək, qəşəngləndirmək. Evi bəzəyib gözəlləndirmək. Gül dibçəkləri otağı daha da gözəlləndirdi
“Gözəllənmək”dən f.is
bax gözəlləşmək
“Gözəlləşdirilmək” dən f.is
məch. Daha da gözəl edilmək; yaxşılaşdırılmaq
“Gözəlləşdirmək” is
f. Gözəlləndirmək, daha da gözəl etmək. Yazıq qadın üzünü gözəlləşdirmək üçün, kim bilir, üz-gözünə nə qədər şey sürtmüşdü
“Gözəlləşmək”dən f.is
f. Daha da gözəl olmaq; qəşəngləşmək. Qız böyüdükcə gözəlləşir. – …Qız o qədər böyümüş və gözəlləşmişdi ki, gərək iki göz olub ona tamaşa eyləyəydi
is. Gözəl adam və ya şeyin halı: qəşənglik, gözəşirinlik. Mənim tanrım gözəllikdir, sevgidir. H.Cavid
bax güzəm
“Gözəmək”dən f.is. Çuvalın gözəməsi
f. Toxunma şeylərin yırtılmış, deşilmiş yerini yenidən toxumaq, tikmək, yamamaq. Corabları gözəmək. Torbanı gözəmək
sif. Gözə xoş gələn, qanışirin, yapışıqlı, xoşagələn, sevimli. Gözəşirin uşaq. – Qumar “qəhrəmanları” gözəşirin bir gənci əhatə edib min cür hiylə ilə
is. Gözəşirin adamın və ya şeyin xüsusiyyəti; yapışıqlılıq, qanışirinlik, sevimlilik
is. Qarovulçu, keşikçi, mühafizəçi, bəkçi, baxıcı. Mağaza gözətçisi. – Osman gözətçidir oyankı dikdə
is. Gözətçi vəzifəsi, qarovulçuluq, keşikçilik, bəkçilik. □ Gözətçilik etmək – 1) üstündə nəzarət etmək, qarovul çəkmək; 2) himayəçilik etmək, baxmaq
1. “Gözətləmək”dən f.is. 2. is. Gözlənilən şey, ümid. Rüxsarənin gözətləməsi doğru çıxdı. S.Rəhimov
f. dan. 1. bax gözləmək. [Şölə xanım:] Xacə Məsud, çıx çölə, gözətlə; M.F.Axundzadə. Xeyli gözətlədi
“Gözətlənmək”dən f.is
bax gözlənmək
“Gözətmək”dən f.is
qəd. bax gözləmək. Guya ki, əlində idi canı; Daim gözədirdi ol zamanı. Füzuli. Yar küsdü, Kişvəri, imdi fəna mülkün gözət
zərf Təxmini, təqribi, çəkmədən və ya ölçmədən gözlə müəyyən edilərək. Məsafəni gözəyarı təyin etmək
bax gözgörəsi. Ovçu ovun düz görə; Düz dolana, düz görə; Mən yara neylədim ki; Atdı məni gözgörə. (Bayatı)
zərf Göz görə-görə, açıqaçığına, aşkarda, açıq-aşkar. [Ələmdar:] Yoxsa görün günün-günorta çağında adam da … belə gözgörəsi özünü soydurarmı? S
dan. bax gözgörəsi
sif. 1. Çox parlaq, baxmaq mümkün olmayan, gur, çox güclü. Gözqamaşdırıcı işıq. Gözqamaşdırıcı qığılcım