sif. 1. Çılpaq, açıq, heç bir şeylə örtülü olmayan. Ayaqları yalın (ayaqqabısız). – [Uşaqların] yalın ayaqları dizlərinədək palçığa batmışdı
bax ayaqyalın. Məşədi bəy cındır paltarlı, yalınayaq uşaqları bir-bir qucaqlayıb öpdü. M.Hüseyn
bax başıaçıq
zərf Tamamilə çılpaq, açıq
sif. 1. Ancaq bir qat; astarı olmayan, astarsız. [Molla Qasımın] belində üstü sarı ipəklə çəkilmiş naxışlı ağ qurşağı, ayağında genbalaqlı ağ kətandan
“Yalınlaşmaq”dan f.is
f. 1. Getdikcə nazikləşmək. 2. Çılpaqlaşmaq
is. Yalın şeyin halı, çılpaqlıq. Talıb xanın … yalınlıqdan olub dabanı çatçat. Q.Zakir
sif. 1. Tək, kimsəsiz, yalnız, təktənha. Bir mən, bir sevdiyim, bir otaq, yalqız; Deyib-danışmağın nə damağı var! Aşıq Ələsgər
zərf Tək, tək-tənha, yanında heç kəs olmadan. Yalqızca oturmaq. – Qoçpolad qalxmışdı Boranlı dağa; Yalqızca yaşardı kin boğa-boğa
“Yalqızlamaq”dan f.is
f. Yanında heç bir kəs olmamaq, yalqız qalmaq, tək-tənha qalmaq. // Yalqız qoymaq, təkləmək. Məni yalqızladı dərdü bəlayi-yar bir yandan
is. Təklik, tək-tənhalıq, yalnızlıq, tək qalma. Birdən [müəllimin] fikrinə gəldi ki, Telli yalqızlıqdan qorxar
is. Canavar, qurd; tək gəzən canavar. Qəflətən yalquzaq çıxdı dərədən; Yapışdı qır kimi, qumral kərədən
zərf Yalından tutaraq. Safo da bilir, cayıl, ağzıboş vaxtlarımda hər əlim ilə bir xam atı qaçaraqda quyruğundan saxlayar, hər birisini yallama minərdi
“Yallamaq1”dan f.is
f. Yüyənsiz atı yalından tutaraq sürmək
f. İtlərə yal (yem) vermək. 2. məc. vulq. Rüşvət vermək
“Yallanmaq”dan f.is
məch. 1. İtlərə yal verilmək. 2. məc. vulq. Rüşvət almaqla varlanmaq
is. Yalı olan (bax yal1). Hər dalğa bir kişnəyən bəyaz yallı at kimi; Bizim bu həyat kimi. M.Müşfiq
zərf Yal verməklə, yal yedirməklə. [Hacı Osman:] Çobanların, köpəklərin necədir, a Vəli, yallımı saxlayırsan onları? N
is. Bir-birinin əlindən tutaraq dəstə ilə oynanılan Azərbaycan xalq rəqsi. Yallı havası. – Alaq vuranların mahnıları, taya vuranların nəğmələri, qocal
is. Yallı oyununa başçılıq edən şəxs
is. Yallı oyununa başçılıq etmə. Yallıbaşılıqda da bu Dəlidağda heç bu qudurğanların tayları yoxdur. S
sif. Yal üçün yararlı (bax yal3)
is. bax yal1 1-ci mənada. Min Qazaxda köhlən ata; Yalmanına yata-yata; At qan tərə bata-bata; Göy yaylaqlar belinə qalx
f. məh. Yaltaqlıq etmək. Məclisdəkilər yalmanıbyaltaqlanıb eşşəyin tərifini göyə çıxarırlar. “M.N.lətif
“Yalmanlamaq”dan f.is
bax yallamaq1. [Əlaltı:] Mən qaçaraqda qatırı minib onu yalmanlamasam, onda atam Bəbəşin oğlu deyiləm! S
“Yalmanlanmaq”dan f.is
“Yalmanlamaq”dan məch
bax yallı1
“Yalmanmaq”dan f.is
f. məh. Yaltaqlıq etmək, baş əymək
1. əd. Məhdudiyyət bildirir – ancaq, təkcə. Yalnız bircə şərtlə. Yalnız bir adam gəlmişdir. Məclisdən yalnız siz əskik idiniz
zərf Tək, tək-tənha. …Ləngrud çayı ilə aşağı doğru axan kərəçidə yalnızbaşına oturub dalğın və mükəddər bir halda düşünürdüm
zərf Yalnız, təkcə, tək-tənha. [Müəllim] gecələrini təkbaşına, yalnızca keçirirdi. S.Hüseyn
is. Təklik, tənhalıq. [Nadir bəy:] Eşq öksüz bir çocuq kimi daima yalnızlıqdan xoşlanır. H.Cavid. Onda yoxdur izi əsla; Yalnızlığın, tənhalığın
bax alov
sif. dan. Yal verilməmiş, yemək verilməmiş, ac. Gülnaz və Səriyyə xala qapını döydüyü zaman [Qəmərbanu] yalsız yatan köpək kimi acıqlı idi
sif. Yalı olmayan (bax yal1). Yalsız dayça
sif. Yaltaqlıq edən, başqasına yaltaqlanan. Yaltaq adam. – Mən dünyada hər şeydən artıq yaltaq adamlardan iyrənirəm
zərf Yaltaqlıq edərək; yaltaqlana-yaltaqlana; yaltaqcasına. Yaltaqyaltaq danışmaq. Yaltaq-yaltaq gülmək
zərf Yaltaqlıq edərək, yaltaq-yaltaq, yaltaq adam kimi özünü alçaldaraq. Yaltaqcasına hərəkət etmək. Yaltaqcasına “bəli, bəli” demək
“Yaltaqlanmaq”dan f.is
f. Öz şəxsi xeyri və ya birinə xoş görünmək üçün başqasının qarşısında özünü alçaldaraq onun istədiyinə uyğun hərəkət etmək, danışmaq, riyakarcasına o
is. Öz şəxsi xeyri və ya birinin yanında öz qiymətini artırmaq üçün başqasının qabağında alçalaraq onun istədiyinə uyğun hərəkətlər etmə, riyakarcasın
1. is. Yalvarış, çox yalvarma. Şeyda … xeyli yalvar-yaxardan sonra bir-iki ağız oxumaqla kifayətlənərdi
bax yalvar-yaxar. Bir çox yalvar-yapışdan sonra bunları buraxırlar saraya. “M.N.lətif.” Aynanın yalvaryapışlarına … baxmayaraq, o, Mirzəni sakit bir y