Ağac və dəlmək sözlərindən əmələ gəlib. Bu quş ağac koğuşlarını dimdikləyir (dəlir) və oradakı cücülərlə qidalanır. Bəzi türk dillərində (və bizim bəzi dialektlərimizdə) ağacqaxan formasında işlədilir.
Ağacdələn
Ağacdələnlər (lat. Picidae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.
Azərbaycanda 7 növü vardır. Onlar meşə və bağlarda yaşayır. Yayda ağac onurğasızları, payız və qışda isə toxumlarla qidalanırlar. Dimdiyi uzun və çox bərkdir. Ağacdələnlər ağacların qabığının altındakı həşəratları yeməklə bitkini çürüməkdən qoruyurlar. Ona görə də ağacdələnləri "meşənin sanitarı" adlandırırlar. Koğuşlarda yuvalayırlar. Böyük, kiçik, yaşıl, qara və Suriya ağacdələnləri meşələrdə geniş yayılıblar.
Ağbel ağacdələn
Ağbel ağacdələn (lat. Dendrocopos leucotos) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinin ağacdələnlər fəsiləsinin əlvan ağacdələn cinsinə aid heyvan növü.
Böyüklüyü 24-26 sm-dir. Erkəklərinin başında qırmızı, dişilərində isə qara tac vardır. D. l. leucotos növü Mərkəzi və Şimali Avropa, D. l. lilfordii növü Balkan və Türkiyə forması olaraq tanınır. Nadir bir quş olub meşələrlə bol cansız odunlara ehtiyac duyarlar. Şimali Avropa ölkələrində sayları azalmışdır. Çoxalma dövründə çürümüş ağac gövdələrində 7-30 sm dərinliyində yuva açır.
Ortaboy ağacdələn
Ortaboy ağacdələn (lat. Dendrocoptes medius) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinin ağacdələnlər fəsiləsinin dendrocoptes cinsinə aid heyvan növü.
Qara ağacdələn
Qara ağacdələn (lat. Dryocopus martius) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinin ağacdələnlər fəsiləsinin dryocopus cinsinə aid heyvan növü.
Yaşıl ağacdələn
Yaşıl ağacdələn (lat. Picus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinin ağacdələnlər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
İri ağacdələn
İri ağacdələn (lat. Dendrocopos major) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinin ağacdələnlər fəsiləsinin əlvan ağacdələn cinsinə aid heyvan növü.
Tüklərinə baxmayaraq əksəriyyətlə gözə dəyən bir quş deyildirlər. Böyük ağ çiyin yamağı və göz yamağı vardır. Böyüklükləri 23–26 sm, qanad açıqlıqları isə 38–44 sm qədərdir. Kişinin üst parçaları düz və parlaq qaradır, peysərdə tünd qırmızı bir nöqtə, üz və boyun kənarlarında ağ tüklər vardır. Dimdik qara və qıçlar yaşıl bənzəri bozdur. Dişidə və gəncdə, peysərdə tünd qırmızı nöqtə yoxdur amma tac tünd qırmızı rənglidir. Son buzlaq çağı əsnasında yaşayan Tarix əvvəli 'P. m. submajor daxil bir neçə alt cinsi vardır.
Əlvan ağacdələn
Əlvan ağacdələn (lat. Dendrocopos) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinin ağacdələnlər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Adi yaşıl ağacdələn
Adi yaşıl ağacdələn (lat. Picus viridis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinin ağacdələnlər fəsiləsinin yaşıl ağacdələn cinsinə aid heyvan növü.
== Yarımnövləri ==
P. v. viridis Linnaeus, 1758
P. v. karelini J. F. Brandt, 1841
P. v. sharpei (Saunders, 1872)
P. v.
Asiya ağacdələnləri
Asiya ağacdələnləri (lat. Megalaimidae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.
Ağacdələnkimilər
Ağacdələnkimilər (lat. Piciformes) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinə aid heyvan dəstəsi.
Ağacdələnlər
Ağacdələnlər (lat. Picidae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin ağacdələnkimilər dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.
Azərbaycanda 7 növü vardır. Onlar meşə və bağlarda yaşayır. Yayda ağac onurğasızları, payız və qışda isə toxumlarla qidalanırlar. Dimdiyi uzun və çox bərkdir. Ağacdələnlər ağacların qabığının altındakı həşəratları yeməklə bitkini çürüməkdən qoruyurlar. Ona görə də ağacdələnləri "meşənin sanitarı" adlandırırlar. Koğuşlarda yuvalayırlar. Böyük, kiçik, yaşıl, qara və Suriya ağacdələnləri meşələrdə geniş yayılıblar.
