BUYURMAQ

f.
1. Əmr etmək, hökm etmək.
[Şah] bir dəqiqədən sonra başın qaldırıb Mirzə Sədrəddinə buyurdu ki: – Xub, mürəxxəssən, get. M.F.Axundzadə.
[İvan bəy:] Səsini kəs, buyuraram başına yüz tatarı vurarlar. N.Vəzirov.

// Eyni mənada nəzakət və hörmət üçün deyilir.
[Novruzqulu:] Kəbleyi, nə vaxt buyurursunuz şirni içməyə gələk. H.Sarabski.

2. köhn. Söyləmək, demək, təklif etmək (hörmət və nəzakət ibarəsi olub, bəzən zarafat, yaxud kinayə və istehza üçün deyilir).
Nə buyurursunuz? – [Pirverdi bəy:] Bir sözü ki, böyüklərim mənə buyurublar, mən gərək ona əməl eləyəm. C.Məmmədquluzadə.
[Səftərqulu:] Ağlım yoxdur, ağlı haradan tapım, buyur, görək! N.Vəzirov.
[Kazım ağa:] Yoldaş özü buyurdu ki, dur get evə, qonaqlar gələcək, hazırlıq gördür. M.S.Ordubadi.
[İlyasov:] Əyləş, Kazım dayı! Ümumi sözü deməyə nə var; buyur gəlsin, eşidirəm. Mir Cəlal.

3. Getmək, gəlmək (hörmət və nəzakətlə deyilir). Bu axşam bizə buyurun. Nə vaxt buyuracaqsınız?
4. köhn. Etmək mənasında (hörmət üçün deyilərdi).
[Qətibə xanım:] Əlahəzrət xoş gəlib, səfa gətirib, həqir olan malikanəmizi öz qədəmləri ilə müzəyyən buyurmuşlar. M.S.Ordubadi.

5. Əmr formasında: buyur, buyurun – nəzakətlə dəvət, müraciət, təklif bildirir, yaxud bir şeyi təqdim etdirdikdə deyilir.
Dedim: – İndi ki, deyirsən bir məhəllənin uşağıyıq, xub, xoş gördük, buyur gedək, qonağımız ol! C.Məmmədquluzadə.
İlyasov masanın üstündəki qəzetləri dəstə ilə Kazımın qabağına qoydu: – Buyur, bax, [dedi]. Mir Cəlal.
[Musa kişi:] Mənə qonaq gəlmişsiniz, buyurun içəri, gözüm üstə yeriniz var! M.İbrahimov.

Sinonimlər (yaxın mənalı sözlər)

  • BUYURMAQ söyləmək — demək
  • BUYURMAQ gəlmək

Etimologiya

  • BUYURMAQ Uyğur dilində buy feili “приказывать” mənasını əks etdirir. –ur şəkilçisi köç –ür qəlibi üzrə təsirli feil düzəldib
BUYURMA
BUYURTMA

Digər lüğətlərdə

обмы́лок оправля́ть отсу́тствующая пейса́тый прегря́зный рекапитули́ровать сди́рочный бросить всё на чашу весо́в вы́гладить кулёк мни́мо обклева́ть проводи́ться срамни́к тала́нтище обман calenture Cimarron leister listenable mountain division nanna pickaninny scrambler дергач