DAMAQ₂

is. [ ər. dimaq – beyin] dan. Kef, əhval, həvəs. Damağı yoxdur.
◊ Damağı çağ – bax damağı kök.
Əhmədin kefi saz, damağı çağdır. Mir Cəlal.
Dedim: – Cütçü baba, sağ ol, çox sağ ol! Daima kefi kök, damağı çağ ol! S.Vurğun.
Yamaclar gülür bu yaz; Damağın çağ, kefin saz. O.Sarıvəlli.

Damağı çağ olmaq – kefi kök olmaq, çox şad olmaq.
Damağı çatlamaq – nəşəyə gəlmək, ruhlanmaq, ruhu yüksəlmək.
Damağı çəkmək – ürəyi istəmək, kefi istəmək, kefinə gəlmək.
Bu gün damağım çəkdi, aldım, sabah kefim istədi, boşadım, – vəssalam! C.Məmmədquluzadə.

Damağı gəlmək – həvəsə gəlmək, həvəslənmək.
Siz bunu sanmayın həqiqətdir; Damağım gəldi, bir zərafətdir. M.Ə.Sabir.

Damağı kök – kefi kök, kefi saz, şad, qayğısız.
Damağı qalxmaq – kefi kök olmaq, nəşələnmək, sevinmək, həvəsə gəlmək.
Damağı pozulmaq – kefi xarab olmaq, əhvalı pozulmaq, qanı qaralmaq.
Damağı sazlaşmaq – kefi açılmaq, könlü açılmaq.
[Onun] bulud kimi tutulmuş qaşqabağı açıldı, gözləri gülüb damağı sazlaşdı. Kirpi”.

Damağı yanmaq – arzusuna çatmamaq, məyus olmaq.
Damağına dəymək – toxunmaq, ürəyini sındırmaq, küsdürmək, pərt etmək, incik salmaq.
Damağını pozmaq – kefini xarab etmək, əhvalını pozmaq.
Damağını sallamaq – küsmək, pərt olmaq, narazı qalmaq.
Bütün qonaqlar damaqlarını salladılar. Ə.Vəliyev.

Damaq qoymaq (etmək) – nəşəsini pozmaq, arzusunu (həsrətini) ürəyində qoymaq.
Qovurmanın iyi Yəhya Kamalı damaq etmişdi. Mir Cəlal.

Damaq sallamaq – bikef olmaq, əhvalı olmamaq, dilxor olmaq; küsmək, incimək.
Damağını niyə sallayırsan? Barmağından üzüyünü, başından yaylığını aparmayıb ki?! S.Rəhimov.

Damaq üstə (damaqda) olmaq – kefdə olmaq, kef çəkmək, xoş güzəran keçirmək.
[Şahbaz bəy:] Arvad al, qoy evdə evdarlıq etsin, sən də kefdə, damaqda ol. S.S.Axundov.
[Səkinə qarı:] Həmişə damaqda olasan, ay Züleyxa! M.İbrahimov.

Damaq vermək – ləzzət vermək, nəşə vermək, kef vermək, nəşələndirmək.
Damaqdan düşmək – ruhdan düşmək, kefi pozulmaq, pərt olmaq.
Damaqdan salmaq – pərt etmək, kefini pozmaq, ruhdan salmaq, qanını qaraltmaq.
[Qərib:] Mən gedirdim, dostum çıxdı qabaqdan; Acı sözün salmaz məni damaqdan. Aşıq Qərib”.

Sinonimlər (yaxın mənalı sözlər)

  • DAMAQ damaq bax kef 1
  • DAMAQ kef — əhval — həvəs

Omonimlər

  • DAMAQ DAMAQ I is. anat. Ağız boşluğunda olan üzvlərdən biri. O, gümüş dəstəkli qəlyanını doldurub damağına alandan sonra gözünü qıyıb xeyli müddət bu heykəl

Etimologiya

  • DAMAQ Ərəbcədir, bizdə qanraq sözü olub. “Kef” (damağım çağdır!), “beyin” anla­m­larında işlədilən söz olub
DAMAQ₁
DAMAQARXASI
OBASTAN VİKİ
Damaq
Damaq (lat. palatum, yun. uranos) ağız boşluğunun damını, eləcə də burun boşluğunun dibini təşkil edir.Tağ şəklində olub, basıq səthi aşağı baxır və iki hissəyə bölünür: ön 2/3 hissəsi sərt damaq — lat. palatum durum və arxa 1/3 hissəsi isə yumuşaq damaq — lat. palatum molle adlanır.
Damaq sümüyü

Digər lüğətlərdə

безотра́дность брело́чный вы́играть ме́дли обра́тный термоско́п шерстепряди́льщик эндо... видоизмени́ться лома́ть шапку музыка́нт склёпка комик корг нумерация apopetalous collinear hugely noctuid pious благосостояние грыжевый кушать сыро хромовокислый