mühüm, xüsusən sinxron tərcümə üçün mənbədəki mətn vahidindən və hətta situasiya elementlərini göstərən və qeyd edən məqamları hiss edib tapa bi
ana dilində orijinalın əvvəlcədən ixtisarı aparılmadan müxtəsər və obyektiv xarici dildə olan elmi-texniki referat, yaxud məqalənin tərtib olunmasınd
elmi ədəbiyyatın tərcüməsi bu dilin normalarına cavab verməlidir. Tərcümənin düzgün olunması üçün kontekstdə nədən söhbət getdiyini və onu düzg
Üç əsas axına (hissəyə) bölünür: 1. Mübadilənin başlıca forması olan patent ədəbiyyatına, daha doğrusu, elm və texnika sahəsində bütün yeni hər n
1. Onun başlıca cəhəti mühüm terminologiyaya söykənməklə, materialı obrazlı - emosional ifadə vasitələrinin köməyi olmadan şərh etməkdir
Xüsusi elmi mətnlərin tərcüməsi. Bax: elmitexniki tərcümə.
belə mətnləri dilin tələbləri ilə uzlaşan bütün cəhətləri nəzərə almaqla tərcümə etmək lazımdır. Üstəlik əgər müəllif qədim dövrə aiddirsə, bu təq
bədii mətnin o komponentidir ki, oxucunu ilkin mətnə istiqamətləndirir və assosiasiya şəbəkəsini proqramlaşdırır
isimlərin sifətlərlə uyğunluğunu özündə əks etdirən lüğət.
Eyni vaxtda tərcümənin iki mühüm əməliyyatını - ilkin mətnin mənimsənilməsi və tərcümənin tərtib edilməsini həyata keçirə bilmək bacarığı
adətən, sinxron tərcümə adlanır; sinxron tərcümənin başlıca növlərindən biri. Xüsusi sinxron tərcümədə ilkin mətn tərcüməçi tərəfindən qəbul edil
özündə şəxs əvəzliklərini (he, she, they), deyktik əvəzlikləri (this, that) və sinonimləri (dog, animal, pet, puppy) birləşdirir
ekspedient və persipientin ədəbi mətnin köməyi ilə kommunikativ əlaqəsi.
bu, əsas etibarı ilə qədim ədəbiyyat kontekstində gedən tərcümədir. Ədəbiyyatdaxili tərcümə orijinal mətnin müxtəlif səviyyələrində baş verən əvəzl
tərcümə olunmuş mətnin əvvəlki dilə eksperimental tərcüməsi.
transformasiya modelində səthi strukturların nüvə (aparıcı) cümlələrlə əvəz olunması.
1. Bu, sözlərin sonundan başlayaraq sözlərin əlifba sırasında düzülüşünü əks etdirən lüğətdir. Əksinə (tərsinə) lüğətlərdən adətən ədəbiyyatşü
materialın əlifba, lakin sözlərin əvvəlinə yox, onların sonuna görə, daha doğrusu, sağdan sola ardıcıllığını qorunub saxlayan lüğət
kinetik nitq.
bax. Ənənəvi tərcümə.
sistemin təşkililiyinin sıralanmasını xarakterizə tam obyektiv olaraq mövcuddur. Onun təhlili və hiss olunub görülməsi üçün adi təbii-elmi aspektdə
1. Hər hansı bir şeyin əlamətini müəyyən etmək üçün işarə, göstərici. 2. Predmetin, prosesin və digər əlamətlərin keyfiyyətini, kəmiyyətini və dərə
sənəd tam şəkildə oxunmazsa, onun düzgün başa düşülməsi də çətinlik yarada biləcəyini diqqət mərkəzinə çəkmək lazımdır
hərəkətin, yaxud onun komponentinin konkret fəaliyyət şəraitinə uyğun üsulla yerinə yetirilməsi.
bu, konkret ərazinin dialekti deməkdir.
bu, elə dialekt lüğəti deməkdir.
sözün formayaradıcı şəkilçisini götürərkən və bu sözün leksik mənası ilə bağlanan söz formasının hissəsi
müxtəlif şəkildə realizə olunan dil vahidinin invariant mənası.
əsas və sonluqdan ibarət maşın lüğəti siyahısı. Hər bir əsasa və hər bir sonluğa onların morfoloji sinfinə və leksik-qrammatik informasiyasına kod ve
bu, elə tezliklər lüğəti deməkdir.
1. Tərcümə yox, orijinal mətn. 2. Tərcümədə ilkin mətn. 3. Əsil şey, kopiya yox, orijinal. 4. İlkin mətn, yaxud sənəd (məqalə, kitab, əlyazma və s
orijinalın və tərcümənin mümkün semantikstruktur parallelizminə əsaslanan tərcümə üsulu.
dinlənildikdən, daha doğrusu, natiqin nitqi qurtardıqdan, radioməlumata qulaq asıldıqdan, həmsöhbətin dediyi (danışdığı) tam sona çatdırıldıqdan və s
bu, elə seçimdir ki, o zaman nəinki tezliklərin özü, həm də dil elementlərinin fəaliyyəti və bu şəraitin fəaliyyət prosesinə təsiri nəzərə alınır; o,
burada ən mühümü fikri verə bilməkdir, onun tərtibatının spesifik xüsusiyyətlərini vermək o qədər də vacib deyil
hərəkətin (fəaliyyətin) hansı predmetin, əşyanın üzərinə istiqamətlənməsi.
sinxron tərcümədə - burada nəticənin əldə olunması ilə bağlı tərcüməçi konkret proseduru müəyyənləşdirmir
üslubi zövq, tərcüməçinin subyektiv obrazlı hissi və idiolekti ilə motivləşmiş fərdi kənarlaşmalar sistemi
ümumi nitq axınından nitq vahidinin uzunmüddətli yaddaşda saxlanılanla etalonlarla və sonrakı identifikasiyası üçün fərqləndirilməsi
denotatın ardınca konkret dil işarəsini möhkəmləndirməyən semasioloji əlaqə; onlar dil işarəsinin birmənalı olmamasını, sinonimik sıra (cərgə) olduğun
ekvivalentlərin seçimi və ikidillik şəraitinin qarşıdurması zamanı istifadə olunur. İki filtr fərqləndirilir: seman27 tik-tezlik və semantik kompressi
ayrı-ayrı fonem səviyyəsində yerinə yetirilən tərcümə. Tərcümə vahidi kimi fonemin seçilməsi heç də tez-tez müşahidə olunmur
bax: fonem-fonem tərcümə.
mətnin, əsasən, fonematik səviyyəsində realizə olunan tərcümə.
denotatın identifikasiyası həyata keçirilmədən bir vəziyyətdən başqasına keçid zamanı vərdiş əsasında aparılan tərcümə əməliyyatı
1. Permanent vahid olmaqla, sənədin öz daimi tərkibində olur. Onlar kommuniktiv funksiyanın daşıyıcısı, kommunikativ vahidin daşıyıcısı rolunda çıxış
frazeologizmlərin tərcüməsi - 1) ekviavalentlərdən istifadə (mütləq və nisbi); 2) frazeoloji analoqlardan (variantlardan) istifadə; 3) kalka yolu il
obrazlılıqdan imtina edərək ilkin dildəki frazeoloji vahidin sərbəst söz birləşmələrinin köməyi ilə verilməsi
əsasən fraza səviyyəsində realizə olunan tərcümə.
1. Müasir dilçiliyin elə bir istiqamətidir ki, burada linqvistik problem kimi dil strukturunun daxili qanunauyğunluqlarının açılması, öyrənilməsi olm