MOZA

Şeyxa Moza bint Nasir əl-Misnəd (ərəb. موزا بنت ناصر المسند‎) — Qətərin birinci xanımı. Şeyxa Moza bint Nasir əl-Misnəd 1958/1959-cu ildə Qətərin Əl Khor şəhərində anadan olub. O, 1977-ci ildə Qətər dövlətinin əmiri Hamad bin Xəlifə Al-Sani ilə ailə həyatı qurub. Şeyxa Moza Al Taniyənin üç arvadından ikincisidir. Xanım Şeyxa Moza 1995-ci ildə Qətər elm, təhsil və ictimai inkişaf fondunun sədri olub. 1998-ci ildən isə Ərəb Demokratiya Fondunun rəhbəri və ailə məsələləri üzrə Ali Şuranın prezidenti vəzifələrində çalışıb. 2002-ci ildən Ali Təhsil Şurasının vitse-prezidenti, 2003-cü ildə UNESCO-nun xoşməramlı səfiri olub. Hazırda o Veill Kornel Tibb Kollecinin idarə heyətinin üzvüdür. Forbes jurnalı xanım Mozanı 100 ən güclü qadından biri kimi elan edib.

Mozalan kinojurnalı 1970-ci ildə təsis edilmişdir.1974-cü ildə "Dəyirman bildiyini eləyir" və "Keyfiyyət nişanı" sənədli süjetlərində jurnal Bakı ət kombinatının və Bakı karamel fabrikinin məhsulunu kəskin tənqid etmişdir.1976-cı ilin əvvəllərində “Mozalan” kinojurnalı “Qunduzdan söhbət açaq” süjetində Qarayazı xəzli heyvanlar sovxozunun pis vəziyyətindən bəhs etmişdir.1978-ci ildə jurnalda göstərilmiş tənqidi materialların yoxlanması nəticəsində bəzi vəzifəli şəxslər məsuliyyətə cəlb olunmuşlar.1971-79 illərdə rüblük, 1980-ci ildən isə ildə 8 nömrəsi buraxılmışdır.2007-2014-cü illərdə kinojurnalın baş redaktoru yazıçı-ssenarist Orxan Fikrətoğlu olub.2008-ci ildə "Mozalan" studiyası İspaniyanın "Aktualidad" jurnalının təsis etdiyi "Keyfiyyət və nüfuz lideri" beynəlxalq mükafatına layiq görülüb.2021-ci ilin yanvar ayında Azərbaycan Televiziyası və Mədəniyyət Nazirliyinin birgə təşəbbüsü ilə “Mozalan”ı yenidən dirçəltmək barədə qərar qəbul olunmuşdur. Beləliklə “Mozalan” satirik kinojurnalı uzun bir fasilədən sonra, 50 illik yubileyi ərəfəsində aprel ayından başlayaraq yenidən yayımlanmağa başlamışdır. Videoçarxın ssenari müəllifi və redaktoru İlqar Fəhmi, ”Mozalan” studiyası tərəfindən yaradıcı heyətin rəhbəri isə Əlisəttar Quliyevdir. İlk buraxılışı 12 aprel 2021-ci ildə Azərbaycan Televiziyasında yayımlanmışdır.İndiyə qədər təxminən 200 nömrə istehsal etmişdir. Hər nömrədə isə 3-4 süjet vardır. Bunlar bədii, sənədli və hətta cizgi süjetləridir. Kinojurnal "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının nəzdində yaradılmışdır. Məqsəd ölkədəki neqativ hallara qarşı mübarizə aparmaq, satira diliylə xalqa çatdırmaq və dərs verməkdir. Anidən müxtəlif istehsalat obyektlərində peyda olmaq, oradakı əyri-əskikləri lentə almaq, bütün respublikanı xəbərdar etmək mozalançıların əsas iş üsullarından idi. == Həmçinin bax == Mozalan kinojurnalının süjetlərinin siyahısı Mozalan (studiya) Fitil (kinojurnal) == İstinadlar == == Mənbə == Азербайджанской ССР кинематография.

"Mozalan" kinostudiyası məşhur kinostudiya == Tarixi == "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının nəzdində fəaliyyət göstərir. "Mozalan" satirik kinojurnalı üçün süjetlər, sənədli və bədii filmlər istehsal edir. Direktor və bədii rəhbər: Orxan Fikrətoğlu. 2008-ci ildə "Mozalan" studiyası İspaniyanın "Aktualidad" jurnalının təsis etdiyi "Keyfiyyət və nüfuz lideri" beynəlxalq mükafatına layiq görülüb. == Filmoqrafiya == 100 (film, 1985) (qısametrajlı bədii film — Mozalan №100) ("Mozalan" studiyası) 20+1 (film, 1986) (qısametrajlı bədii süjet — Mozalan №105) ("Mozalan" studiyası) 777 №-li iş (film, 1992) (tammetrajlı bədii film) ("Mozalan" studiyası) 777 №-li müəssisədə (film, 1988) (qısametrajlı bədii süjet — Mozalan №129) ("Mozalan" studiyası) 777 №-li sexdə (film, 1979) (qısametrajlı bədii süjet — Mozalan №47) ("Mozalan" studiyası) Abşeronda subtropik bitkilər (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film) ("Mozalan" studiyası) Adi əhvalat (film, 1991) (qısametrajlı bədii süjet — Mozalan №161) ("Mozalan" studiyası) Adı Günəşlidir... (film, 1992) (qısametrajlı sənədli süjet — Mozalan №162) ("Mozalan" studiyası) Adsız su (film, 1985) (qısametrajlı sənədli süjet — Mozalan №98) ("Mozalan" studiyası) Ağstafa Şərabçıları (film, 1992) ("Mozalan" studiyası) Axırıncı maqın sonu (film, 1974) ("Mozalan" studiyası) Axtaran tapar (film, 1980) ("Mozalan" studiyası) Akt və fakt (film, 1978) ("Mozalan" studiyası) Alayarımçıq (film, 1984) ("Mozalan" studiyası) Alıcının sərgüzəşti (film, 1976) ("Mozalan" studiyası) Altı duru, üstü quru (film, 1983) ("Mozalan" studiyası) Arayış (film, 1986) ("Mozalan" studiyası) Arşınmalçı (film, 1985) ("Mozalan" studiyası) Arzu (film, 1972) ("Mozalan" studiyası) Astarı üzündən baha (film, 1986) ("Mozalan" studiyası) Atamın sənəti (film, 1980) ("Mozalan" studiyası) Atası yandı (film, 1986) ("Mozalan" studiyası) ATU və ya pa ATU nnan (film, 1971) ("Mozalan" studiyası) Avtoqraf (film, 1986) ("Mozalan" studiyası) Ay alan! (film, 1981) ("Mozalan" studiyası) Ay çox, il çox... (film, 1985) ("Mozalan" studiyası) Ay müştəri... (film, 1986) ("Mozalan" studiyası) Baba zeytun diyarında (film, 1992) ("Mozalan" studiyası) Bağlı qapılar (film, 1986) ("Mozalan" studiyası) Bais (film, 1985) ("Mozalan" studiyası) Baldızoğlu (film, 1977) ("Mozalan" studiyası) ...balıq sevdası (film, 1979) ("Mozalan" studiyası) Baş tutmayan ziyafət (film, 1981) ("Mozalan" studiyası) Başdan ayağa (film, 1973) ("Mozalan" studiyası) Belə də olur (film, 1988) ("Mozalan" studiyası) Bəhanə (film, 1991) ("Mozalan" studiyası) Bəhrə (film, 1984) ("Mozalan" studiyası) Bəhri-təhvil (film, 1979) ("Mozalan" studiyası) Bəlkə... (film, 1985) ("Mozalan" studiyası) Bir daha keyfiyyət barədə (film, 1987) ("Mozalan" studiyası) Bir məktubun izi ilə (film, 1982) ("Mozalan" studiyası) Bir nömrəli...

Azərbaycan–Mozambik münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Mozambik Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Diplomatik əlaqələr == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1995-cü ilin iyun ayının 20-də qurulmuşdur.

Basketbol üzrə Mozambik çempionatı — ölkədə ən güclü basketbol təşkilatlarından biri olan 1-ci divizion tərəfindən Mozambikdə təşkil olunan turnir. Hazırda basketbol üzrə Mozambik çempionatında 9 komanda iştirak edir. 2011–2012-ci il mövsümündə Maksakvene basketbol komandası Mozambik çempionu olmuşdur.

Florensiya vəftizxanasının tavan mozaikaları (it. Mosaici del battistero di Firenze) — Florensiya vəftizxanasının günbəzinin daxilini və apsidalarını bəzəyən mozaikalardır. 1225-1330-cu illərdə məşhur rəssamlar Çimabue, Koppo di Markovaldo, Meliore di Yakopo və Maestro della Maddalenanın eskizləri əsasında hazırlanmış mozaikalar orta əsrlər İtaliya mozaika sənətinin öyrənilməsi üçün ən mühüm mənbələrdən biridir. == Tarixi == Vəftizxananın apsidalarında ilk mozaikalar Fransiskan rahib Yakopo tərəfindən yaradılmışdır. Vazari özünün “Məşhur rəssamlar, heykəltəraşlar və memarların həyatı” əsərində həmin rahibi səhvən Yakopo Torriti ilə qarışdırır. Dörd apsidaya bölünmüş kitabədə işlərin başlanması tarixi qeyd edilmişdir.Mozaika hazırlanması çətin və bahalı bir iş idi. Vəftizxananın bəzədilməsi və saxlanılmasına “Arte di Calimala” adlı balıqçı gildiyası cavabdeh idi; gildiya tikilinin günbəzinin bəzədilməsi üçün 1271-ci ildə kanonla müqavilə bağlayır və işlərə başlanılır. Lakin, hazırda günbəzin fənərə yaxın hissəsini bəzəyən mozaikaların daha erkən dövrdə - 1228-ci ildə, skrasellanın (düzbucaqlı apsida) mozaikalarının tamamlanmasından dərhal sonra rahib Yakopo tərəfindən başlanılmasına daha çox inanılır. İşlər XIV əsrin əvvəlinə kimi davam etdirilmiş və Covanni Villaninin əsərində qeyd olunduğu kimi təxminən 1330-cu illərdə tamamlanmışdır.Vazarinin verdiyi məlumata görə vəftizxananın ilk günbəz mozaikaları yarı-əfsanəvi şəxs olan Andrea Tafi tərəfindən, onun Venesiyada qarşılaşdığı Apollonio adlı yunanın köməkliyi ilə yaradılmış mələklər iyerarxiyası və Pontokrator Məsih mozaikalarıdır. Qalan işlərin müəllifliyini isə o, Qaddo Qaddinin adına yazır.

"Mozalan" kinostudiyası məşhur kinostudiya == Tarixi == "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının nəzdində fəaliyyət göstərir. "Mozalan" satirik kinojurnalı üçün süjetlər, sənədli və bədii filmlər istehsal edir. Direktor və bədii rəhbər: Orxan Fikrətoğlu. 2008-ci ildə "Mozalan" studiyası İspaniyanın "Aktualidad" jurnalının təsis etdiyi "Keyfiyyət və nüfuz lideri" beynəlxalq mükafatına layiq görülüb. == Filmoqrafiya == 100 (film, 1985) (qısametrajlı bədii film — Mozalan №100) ("Mozalan" studiyası) 20+1 (film, 1986) (qısametrajlı bədii süjet — Mozalan №105) ("Mozalan" studiyası) 777 №-li iş (film, 1992) (tammetrajlı bədii film) ("Mozalan" studiyası) 777 №-li müəssisədə (film, 1988) (qısametrajlı bədii süjet — Mozalan №129) ("Mozalan" studiyası) 777 №-li sexdə (film, 1979) (qısametrajlı bədii süjet — Mozalan №47) ("Mozalan" studiyası) Abşeronda subtropik bitkilər (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film) ("Mozalan" studiyası) Adi əhvalat (film, 1991) (qısametrajlı bədii süjet — Mozalan №161) ("Mozalan" studiyası) Adı Günəşlidir... (film, 1992) (qısametrajlı sənədli süjet — Mozalan №162) ("Mozalan" studiyası) Adsız su (film, 1985) (qısametrajlı sənədli süjet — Mozalan №98) ("Mozalan" studiyası) Ağstafa Şərabçıları (film, 1992) ("Mozalan" studiyası) Axırıncı maqın sonu (film, 1974) ("Mozalan" studiyası) Axtaran tapar (film, 1980) ("Mozalan" studiyası) Akt və fakt (film, 1978) ("Mozalan" studiyası) Alayarımçıq (film, 1984) ("Mozalan" studiyası) Alıcının sərgüzəşti (film, 1976) ("Mozalan" studiyası) Altı duru, üstü quru (film, 1983) ("Mozalan" studiyası) Arayış (film, 1986) ("Mozalan" studiyası) Arşınmalçı (film, 1985) ("Mozalan" studiyası) Arzu (film, 1972) ("Mozalan" studiyası) Astarı üzündən baha (film, 1986) ("Mozalan" studiyası) Atamın sənəti (film, 1980) ("Mozalan" studiyası) Atası yandı (film, 1986) ("Mozalan" studiyası) ATU və ya pa ATU nnan (film, 1971) ("Mozalan" studiyası) Avtoqraf (film, 1986) ("Mozalan" studiyası) Ay alan! (film, 1981) ("Mozalan" studiyası) Ay çox, il çox... (film, 1985) ("Mozalan" studiyası) Ay müştəri... (film, 1986) ("Mozalan" studiyası) Baba zeytun diyarında (film, 1992) ("Mozalan" studiyası) Bağlı qapılar (film, 1986) ("Mozalan" studiyası) Bais (film, 1985) ("Mozalan" studiyası) Baldızoğlu (film, 1977) ("Mozalan" studiyası) ...balıq sevdası (film, 1979) ("Mozalan" studiyası) Baş tutmayan ziyafət (film, 1981) ("Mozalan" studiyası) Başdan ayağa (film, 1973) ("Mozalan" studiyası) Belə də olur (film, 1988) ("Mozalan" studiyası) Bəhanə (film, 1991) ("Mozalan" studiyası) Bəhrə (film, 1984) ("Mozalan" studiyası) Bəhri-təhvil (film, 1979) ("Mozalan" studiyası) Bəlkə... (film, 1985) ("Mozalan" studiyası) Bir daha keyfiyyət barədə (film, 1987) ("Mozalan" studiyası) Bir məktubun izi ilə (film, 1982) ("Mozalan" studiyası) Bir nömrəli...

== Tarixi == Kinojurnal 1970-ci ildə təsis edilmişdir.1974-cü ildə "Dəyirman bildiyini eləyir" və "Keyfiyyət nişanı" sənədli süjetlərində jurnal Bakı ət kombinatının və Bakı karamel fabrikinin məhsulunu kəskin tənqid etmişdir.1976-cı ilin əvvəllərində “Mozalan” kinojurnalı “Qunduzdan söhbət açaq” süjetində Qarayazı xəzli heyvanlar sovxozunun pis vəziyyətindən bəhs etmişdir.1978-ci ildə jurnalda göstərilmiş tənqidi materialların yoxlanması nəticəsində bəzi vəzifəli şəxslər məsuliyyətə cəlb olunmuşlar.1971-79 illərdə rüblük, 1980 ildən isə ildə 8 nömrəsi buraxılmışdır.İndiyə qədər 180-dən çox nömrə istehsal etmişdir. Hər nömrədə isə 3-4 süjet vardır. Bunlar bədii, sənədli və hətta cizgi süjetləridir. Kinojurnal "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının nəzdində yaradılmışdır. Məqsəd ölkədəki neqativ hallara qarşı mübarizə aparmaq, satira diliylə xalqa çatdırmaq və dərs verməkdir. Anidən müxtəlif istehsalat obyektlərində peyda olmaq, oradakı əyri-əskikləri lentə almaq, bütün respublikanı xəbərdar etmək mozalançıların əsas iş üsullarından idi. Vaxtında bir çoxunun qorxulu röyasına çevrilən "Mozalan" 2007-ci ildən fəaliyyətinə qaldığı yerdən davam edir. Kinojurnalın hazırkı baş redaktoru yazıçı-ssenarist Orxan Fikrətoğludur. = Xronologiya = == Mozalan № 1 (1971) == Hörmətli alim yoldaşlar (film, 1971) (Qısametrajlı bədii süjet — Mozalan №:1) "Yüz vədə bir borcu ödəməz" (film, 1971) (Qısametrajlı sənədli süjet — Mozalan №:1) Çay daşının göz yaşı... (film, 1971) (Qısametrajlı sənədli süjet — Mozalan №:1) == Mozalan №2 (1971) == Şəbih (film, 1971) (Qısametrajlı bədii süjet — Mozalan №:2) Vətəndaş sərnişinlər...

== Tarixi == Kinojurnal 1970-ci ildə təsis edilmişdir.1974-cü ildə "Dəyirman bildiyini eləyir" və "Keyfiyyət nişanı" sənədli süjetlərində jurnal Bakı ət kombinatının və Bakı karamel fabrikinin məhsulunu kəskin tənqid etmişdir.1976-cı ilin əvvəllərində “Mozalan” kinojurnalı “Qunduzdan söhbət açaq” süjetində Qarayazı xəzli heyvanlar sovxozunun pis vəziyyətindən bəhs etmişdir.1978-ci ildə jurnalda göstərilmiş tənqidi materialların yoxlanması nəticəsində bəzi vəzifəli şəxslər məsuliyyətə cəlb olunmuşlar.1971-79 illərdə rüblük, 1980 ildən isə ildə 8 nömrəsi buraxılmışdır.İndiyə qədər 180-dən çox nömrə istehsal etmişdir. Hər nömrədə isə 3-4 süjet vardır. Bunlar bədii, sənədli və hətta cizgi süjetləridir. Kinojurnal "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının nəzdində yaradılmışdır. Məqsəd ölkədəki neqativ hallara qarşı mübarizə aparmaq, satira diliylə xalqa çatdırmaq və dərs verməkdir. Anidən müxtəlif istehsalat obyektlərində peyda olmaq, oradakı əyri-əskikləri lentə almaq, bütün respublikanı xəbərdar etmək mozalançıların əsas iş üsullarından idi. Vaxtında bir çoxunun qorxulu röyasına çevrilən "Mozalan" 2007-ci ildən fəaliyyətinə qaldığı yerdən davam edir. Kinojurnalın hazırkı baş redaktoru yazıçı-ssenarist Orxan Fikrətoğludur. = Xronologiya = == Mozalan № 1 (1971) == Hörmətli alim yoldaşlar (film, 1971) (Qısametrajlı bədii süjet — Mozalan №:1) "Yüz vədə bir borcu ödəməz" (film, 1971) (Qısametrajlı sənədli süjet — Mozalan №:1) Çay daşının göz yaşı... (film, 1971) (Qısametrajlı sənədli süjet — Mozalan №:1) == Mozalan №2 (1971) == Şəbih (film, 1971) (Qısametrajlı bədii süjet — Mozalan №:2) Vətəndaş sərnişinlər...

== Gənc memar (film, 1978) == === Məzmunu === Filmdə "Gənclərə geniş yol" şüarındakı mənalara toxunulmuşdur. Lakin heç də hər yerdə bu şüara əməl edilmir. Öz layihəsini qəbul etdirmək istəyən gənc memarın başına gələn əhvalat əks etdirilir. === Film haqqında === "Mozalan" Satirik Kinojurnalı № 41, 1-ci süjet === Filmin heyəti === ==== Film üzərində işləyənlər ==== Müəllif : Tahir Piriyev Rejissor : Əsgər Məmmədov Operator : Antonina Korotnitskaya Rəssamlar : Əsgər Məmmədov, Tahir Piriyev Səs operatoru : Kamal Seyidov Musiqilərindən İstifadə edilən Bəstəkar : Xəyyam Mirzəzadə ("Günlərin Bir Günündə..." cizgi filmindən) (titrlərdə yoxdur) Baş Redaktor : Eyvaz Borçalı === Xarici keçid === ==== Video ==== ===== İzlə ===== YouTube Filmi izlə sayt YouTube == Qozbeli qəbir düzəldərmi? (film, 1972) == === Məzmunu === Filmdə anonim məktubların doğurduğu nəticələr öz əksini tapır. === Film haqqında === "Mozalan" Satirik Kinojurnalı № 6, 1-ci süjet === Filmin heyəti === ==== Film üzərində işləyənlər ==== Müəllif : İntiqam Qasımzadə Rejissorlar : Nazim Məmmədov, Bəhmən Əliyev Quruluşçu rəssam : Kamil Nəcəfzadə Operator : Aleksandr Milov Səs operatoru : Ələkbər Həsənzadə Baş redaktor : Eyvaz Borçalı === Xarici keçid === ==== Video ==== ===== İzlə ===== YouTube Filmi izlə sayt YouTube == Sınaq (film, 1985) == === Məzmunu === Filmdə alverçilik problemlərinə toxunulur. === Film haqqında === "Mozalan" Satirik Kinojurnalı № 96, 2-ci süjet === Filmin heyəti === ==== Film üzərində işləyənlər ==== Müəllif : M. Lipskerov Rejissor : Vahid Talıbov Rəssam : Elçin Axundov Operator : Ramiz Ağayev Səs operatoru : Akif Nuriyev Redaktor : Vidadi Paşayev ==== Filmi səsləndirən ==== Ramiz Əzizbəyli-Robot (titrlərdə yoxdur) === Xarici keçid === Filmi izlə sayt YouTube == Yerli kadr təsdiqə gedir (film, 1973) == === Məzmunu === Filmdə işə düzəlmək istəyən maralın əvvəl buynuzunu çıxarırlar, sonra qulaqlarını uzadırlar.

== Tarixi == Kinojurnal 1970-ci ildə təsis edilmişdir.1974-cü ildə "Dəyirman bildiyini eləyir" və "Keyfiyyət nişanı" sənədli süjetlərində jurnal Bakı ət kombinatının və Bakı karamel fabrikinin məhsulunu kəskin tənqid etmişdir.1976-cı ilin əvvəllərində “Mozalan” kinojurnalı “Qunduzdan söhbət açaq” süjetində Qarayazı xəzli heyvanlar sovxozunun pis vəziyyətindən bəhs etmişdir.1978-ci ildə jurnalda göstərilmiş tənqidi materialların yoxlanması nəticəsində bəzi vəzifəli şəxslər məsuliyyətə cəlb olunmuşlar.1971-79 illərdə rüblük, 1980 ildən isə ildə 8 nömrəsi buraxılmışdır.İndiyə qədər 180-dən çox nömrə istehsal etmişdir. Hər nömrədə isə 3-4 süjet vardır. Bunlar bədii, sənədli və hətta cizgi süjetləridir. Kinojurnal "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının nəzdində yaradılmışdır. Məqsəd ölkədəki neqativ hallara qarşı mübarizə aparmaq, satira diliylə xalqa çatdırmaq və dərs verməkdir. Anidən müxtəlif istehsalat obyektlərində peyda olmaq, oradakı əyri-əskikləri lentə almaq, bütün respublikanı xəbərdar etmək mozalançıların əsas iş üsullarından idi. Vaxtında bir çoxunun qorxulu röyasına çevrilən "Mozalan" 2007-ci ildən fəaliyyətinə qaldığı yerdən davam edir. Kinojurnalın hazırkı baş redaktoru yazıçı-ssenarist Orxan Fikrətoğludur. = Xronologiya = == Mozalan № 1 (1971) == Hörmətli alim yoldaşlar (film, 1971) (Qısametrajlı bədii süjet — Mozalan №:1) "Yüz vədə bir borcu ödəməz" (film, 1971) (Qısametrajlı sənədli süjet — Mozalan №:1) Çay daşının göz yaşı... (film, 1971) (Qısametrajlı sənədli süjet — Mozalan №:1) == Mozalan №2 (1971) == Şəbih (film, 1971) (Qısametrajlı bədii süjet — Mozalan №:2) Vətəndaş sərnişinlər...

Mozambik — Afrikada dövlət. == Adın etimalogiyası == Bir çox qaynaqda Mozambik (Moçambique-okunuşu: musambiki) adının bir Ərəb sultanı olan Muça Alebique (Musa Alibiki)dan gəldiyi ayrıca tədavüldəki pul vahidi olan metikal adının da bir ağırlıq formas(n)ı olan مطقال miṭqāl'den gəldiyi söylənilməkdədir. == Coğrafiyası və İqlimi == Mövqe: cənub-Şərq Afrikada Hind okeanının qərbində, Tanzaniyanın şimalında, Malavi və Zambiyanın şimal batısında, Zimbabvenin şərqində, Esvatini və Cənubi Afrikanın şimal şərqindədir. Coğrafi mövqes(n)i: 18–15 Cənub dərəcəsi, 35 00 Şərq meridianı Xəritədəki mövqes(n)i: Afrika Sahə: 801,590 km² Sərhədləri: cəmi: 4,571 km Sərhəd qonşuları: Malavi 1,569 km, Cənub Afrika 491 km, Esvatini 105 km, Tanzaniya 756 km, Zambiya 419 km, Zimbabve 1,231 km Sahil şeridi: 2,470 km İqlimi: tropikdən subtropikale keçiş iqlimi. Ərazi quruluşu: Sahil düzənlikləri, mərkəzdə yüksək ərazilər, şimal-qərbdə yüksək platolar, qərbdə dağlar iştirak edər. Dəniz səviyyəsindən yüksəkliyi: ən alçaq nöqtəsi: Hind Okeanı 0 m ən yüksək nöqtəsi: Monte Binga 2,436 m Təbii qaynaqları: Kömür, titanyum, təbii qaz, hidro enerji, tantal, grafit, gümüş, boksit. Ərazi istifadəsi: əkinçiliyə uyğun torpaqlar: %4 daimi əkinlər: %0 otlaqlar: %56 meşəlik ərazi: %18 digər: %22 (1993 məlumatları) Sulanan ərazi: 1,200 km² (2000 məlumatları) Təbii fəlakətlər: Quraqlıqlar, su basqınları, yox edici siklonlar Ölkənin əhəmiyyətli şəhərləri; Beira, Quelimane, Nampula, Xaixai, Chimoi, Inhanbane, Pemba və Tetedir. Hind Okeanı boyunca uzun və incə uzanan ölkənin sahil uzunluğu 2515 kmdir. Bu sahilləri limanların yanında turistik sahillərə malikdir. Qonşuları : Tanzaniya, Malavi, Zambiya, Zimbabve, Cənub Afrika və Esvatini.

FRELİMO (pol. Frente de Libertação de Moçambique adından; mənası – Mozambik Azadlıq Cəbhəsi) — Mozambikdə siyasi partiya. Ölkədə yeganə hakim partiya kimi qiymətləndirilir. 1977-ci ildə kütləvi-siyasi Mozambik Azadlıq Cəbhəsi təşkilatı əsasında yaradılmışdır. 1989-cu ilə qədər fəaliyyətində marksizm-leninizm prinsipləri rəhbər tutulurdu, o dövrdən partiya demokratik sosializm istiqamətində fəaliyyət göstərir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Basto, Maria-Benedita, "Writing a Nation or Writing a Culture? Frelimo and Nationalism During the Mozambican Liberation War" in Eric Morier-Genoud (ed.) Sure Road? Nationalisms in Angola, Guinea-Bissau and Mozambique (Leiden: Brill, 2012). Bowen, Merle. The State Against the Peasantry: Rural Struggles in Colonial and Postcolonial Mozambique.

Mozambik Katolik Universiteti (port. Universidade Católica de Moçambique) — Mozambikdə yerləşən ali təhsil müəssisəsi. Rektoru professor Padre Alberto Ferreyradır. == Tarixi == Universitetin əsası 1996-cı ildə qoyulmuşdur.

Mozambik — Afrikada dövlət. == Adın etimalogiyası == Bir çox qaynaqda Mozambik (Moçambique-okunuşu: musambiki) adının bir Ərəb sultanı olan Muça Alebique (Musa Alibiki)dan gəldiyi ayrıca tədavüldəki pul vahidi olan metikal adının da bir ağırlıq formas(n)ı olan مطقال miṭqāl'den gəldiyi söylənilməkdədir. == Coğrafiyası və İqlimi == Mövqe: cənub-Şərq Afrikada Hind okeanının qərbində, Tanzaniyanın şimalında, Malavi və Zambiyanın şimal batısında, Zimbabvenin şərqində, Esvatini və Cənubi Afrikanın şimal şərqindədir. Coğrafi mövqes(n)i: 18–15 Cənub dərəcəsi, 35 00 Şərq meridianı Xəritədəki mövqes(n)i: Afrika Sahə: 801,590 km² Sərhədləri: cəmi: 4,571 km Sərhəd qonşuları: Malavi 1,569 km, Cənub Afrika 491 km, Esvatini 105 km, Tanzaniya 756 km, Zambiya 419 km, Zimbabve 1,231 km Sahil şeridi: 2,470 km İqlimi: tropikdən subtropikale keçiş iqlimi. Ərazi quruluşu: Sahil düzənlikləri, mərkəzdə yüksək ərazilər, şimal-qərbdə yüksək platolar, qərbdə dağlar iştirak edər. Dəniz səviyyəsindən yüksəkliyi: ən alçaq nöqtəsi: Hind Okeanı 0 m ən yüksək nöqtəsi: Monte Binga 2,436 m Təbii qaynaqları: Kömür, titanyum, təbii qaz, hidro enerji, tantal, grafit, gümüş, boksit. Ərazi istifadəsi: əkinçiliyə uyğun torpaqlar: %4 daimi əkinlər: %0 otlaqlar: %56 meşəlik ərazi: %18 digər: %22 (1993 məlumatları) Sulanan ərazi: 1,200 km² (2000 məlumatları) Təbii fəlakətlər: Quraqlıqlar, su basqınları, yox edici siklonlar Ölkənin əhəmiyyətli şəhərləri; Beira, Quelimane, Nampula, Xaixai, Chimoi, Inhanbane, Pemba və Tetedir. Hind Okeanı boyunca uzun və incə uzanan ölkənin sahil uzunluğu 2515 kmdir. Bu sahilləri limanların yanında turistik sahillərə malikdir. Qonşuları : Tanzaniya, Malavi, Zambiya, Zimbabve, Cənub Afrika və Esvatini.

Mozambik adası (port. Ilha de Moçambique) — Mozambikin şimalında, Mozambik kanalı ilə Mossuril körfəzi arasında yerləşir və Nampula əyalətinə daxildir. 1898-ci ilə qədər Portuqaliyanın Şərqi Afrikadakı müstəmləkə paytaxtı idi. Zəngin tarixi və qumlu çimərlikləri ilə Mozambik adası UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir və Mozambikin ən sürətli böyüyən turizm yerlərindən biridir. Təxminən 14 000 nəfər əhalisi var və yaxınlığında Nampula əyalətindəki Lumbo hava limanı xidmət göstərir. == Tarix == Mozambik adasında tapılan dulusçuluq məmulatları şəhərin on dördüncü əsrdən gec olmayaraq qurulduğunu göstərir. Şəhərin hökmdarlarının XV əsrdə həm Anqoçe, həm də Kelimanenin hökmdarları ilə əlaqələri vardı. 1514-cü ildə Duarte Barbosa, şəhərin müsəlman bir əhaliyə sahib olduğunu və Anqoçe ilə eyni suahili ləhcəsində danışdıqlarını qeyd etdi.Adanın adı (port. Moçambique) adanın Vasko da Qama dövründəki sultanı Əli Musa Mbikinin (Musa ibn-Bik) adından yaranmışdır. Bu ad daha sonra müasir Mozambikə qoyuldu və ada Ilha de Moçambique (Mozambik adası) adlandırıldı.

Mozambik bayrağı — Mozambikin dövlət bayrağı. == Forması == BMT üzvü ölkələr arasında odlu silahın həkk oldunduğu üç bayraqdan biri də Mozambik bayrağıdır. Bu bayraq dünyada yeganə bayraqdır ki, onun üzərində Kalaşnikov avtomatının şəkli var. Bununla yanaşı bayraqda toxa təsvirinə də rast gəlmək olar ki, avtomatla birgə onlar X-ya bənzər forma yaradırlar. 1975-ci ildə Portuqaliyadan müstəqilliyini aldıqdan sonra Mozambik Azadlıq Hərəkatının bayrağı sayılan, 3:2 nisbətində üfüqi vəziyyətdə yaşıl, qara, sarı zolaqlar və qırmızı düzbucaqlı üzbucaq olan bayrağa FRELIMO-nun (Frente de Libertação de Moçambique - Mozambik Azadlıq Cəbhəsi) simvolları əlaqə edilərək 1983-cü ildə rəsmi bayraq kimi qəbul edilmişdir. Bu vaxta qədər isə bayrağın dizaynı bir qədər fərqli olmuşdur. Bayraqdakı yaşıl rəng - ölkənin yerüstü sərvətlərini, qara rəng - Afrika qitəsini, qızılı sarı rəng - ölkənin yeraltı sərvətlərini, qırmızı rəng - müstəmləkəçiliyə qarşı müqaviməti, suverenliyin müdafiəsi və milli azadlıq uğrunda silahı mübarizəni, ağ rəng - Mozambik xalqının mübrizənin haqlılığını və sülhü, sarı beşguşəli ulduz - mozambik xalqının beynəlmiləl həmrəylik ruhunu, kitab - təhsili, toxa - kənd təsərrüfatını, istehsalatı və AK-47 - silahlı mübarizəni və ölkənin müdafiəsini simvolizə edir.

Mozambik boğazı (fr. Canal du Mozambique, malaq. Lakandranon'i Mozambika, port. Canal de Moçambique) — Madaqaskar və Mozambik arasında, Hind okeanının qərbində yerləşən boğaz. Dünyanın ən uzun boğazı olaraq uzunluğu 1760 km təşkil edir. Eni 422 km-dir. Ən dayaz yeri 117 m, ən dərin yeri isə 3292 metrdir. Burada suyun axın sürəti 1-1,5 dəniz mili/s təşkil edir. == Adaları == Komor Nqazidju Moceli Anjuan == Mənbə == Boğazın sərhədləri Arxivləşdirilib 2011-10-08 at the Wayback Machine Beynəlxalq Hidroqrafiya Cəmiyyəti 1953 il.

Mozambik cərəyanı — Hind okeanının Mozambik boğazında Afrikanın şərq sahilləri boyunca Mozambik və Madaqaskar adası arasında cənuba doğru axan isti okean axınıdır. == Yaranması == Mozambik cərəyanının klassik tərifi- güclü, davamlı, qərb sərhəd axımıdır. Müasir tədqiqatlar bu fərziyyəyə etiraz etmiş və göstərmişdir ki, güclü qərb sərhəd axımı ilə yanaşı, boğazda tez-tez bir sıra böyük anti-siklonik burulğanlar olur. Bu burulğanlar üçün sübutlar peyk altimetriyası məlumatlarında, gəmi sorğularında və aparılmış bir çox ölçmə qeydlərində tapılmışdır. İki ildən artıq aparılmış eyni axım ölçmə qeydləri Mozambik sahilləri boyunca güclü, davamlı axın, əsasən sabit bir Mozambik cərəyanı anlayışını ortadan qaldırır. Buna baxmayaraq, Mozambik cərəyanının qısamüddətli zamanlarda meydana gəlməsi ehtimalını istisna etmək mümkün deyil. Həqiqətən də, Mozambik boğazının rəqəmsal model görüntüləri Mozambik sahilində burulğanlar arasında bir axımın görünüşünü göstərir. == Mozambik boğazı burulğanları == Mozambik boğazı burulğanları cənuba doğru genişlənən böyük, isti, anti-siklonik burulğanlardır. Bu burulğanların diametri 300 km-ə qədər çatır və maksimal dövretmə sürət həddi təxminən 1 m/san olur. Burulğanların formalaşmasının dəqiq səbəbləri və yeri hələ də müzakirə olunmaqdadır.

Mozambik bayrağı — Mozambikin dövlət gerbi. Mozambik gerbi dünyada yeganə gerbdir ki, onun üzərində Kalaşnikov avtomatının şəkli var.

Mozambik metikalı — Mozambik dövlətinin pul vahididir. Pul mübadiləsində 20, 50, 100, 200, 500 və 1000 metikallıq əsginaslardan, 1, 5, 10, 20 və 50 sentavoluq, 1, 2, 5 və 10 metikallıq sikkələrdən daha çox istifadə olunur. == Tarixi == === Köhnə metikal (MZM) === Metikal (MZM) 1980-ci ilin iyunun 16-sından eskudonu əvəz etmişdir. Metikal hiperinflyasiyaya məruz qaldı və bir müddət təxminən mübadilə kursuyla 24 500 metikal bir Amerika dollarına (USD) bərabər idi və dünyada ən az qiymətli valyuta ünvanına sahib olmuşdur. Bu titul 2005-ci ilin avqust ayından Zimbabve dollarına ötürüldü. === Yeni metikal (MZN) === 1 iyul 2006-cı ildə Mozambik məzənnə ilə 1000:1 nisbətində denominasiya edən metikala keçdi. ISO 4217-də metikalın yeni kodu MZN qəbul edilmişdir. Yeni əsginaslar və sikkələr 1 iyul 2006-cı il tarixində təqdim edilmişdi. Keçid dövrü zamanı həm köhnə, həm də yeni valyutadan mübadilədə istifadə olunurdu. 31 dekabr 2006-cı ildə keçid dövrü başa çatdı.

Mozambik silsiləsi - Hind okeanıında yerləşən sualtı silsilə. Cənub-qərbdə Aqulyas şərqdə isə Mozambik çökəkliyi yerləşir. Silsilənin uzunluğu 1100 km, eni 300 km təşkil edir. Səthə ən yaxın yerinin dərinliyi 1207 m, ən dərin yeri isə 2900 m təşkil edir. Silsilənin suxurları materik məşəllidir. Bu səbəbdən onu bəzən Afrikanın sualtı davamı hesab edilir. Faunası zəngindir. Burada 44 fəsiləyə 130 növə aid balıq vardırSilsilə Danimarka elmi-araşdırmacı "Qalateya" gəmisi tərəfindən 1951 ildə araşdırılmışdır.

Mozambik ədəbiyyatı (ing. Mozambican literature) — Mozambik xalqlarının folkloru zəngindir. XIX əsrin sonu XX əsrdə müstəmləkəçiliyə qarşı mübarizədə jurnalistika inkişaf etdi. Juan və Joze Albazini qardaşları, E.Diaş Mozabik ədəbiyyatının baniləridir. Bədii ədəbiyyat XX əsrin əvvəlində yaranmışdır. İlk vaxtlaq Portuqal ədəbi nümunələri təqlid olunurdu. İkinci dünya müharibəsindən sonra ədəbiyyatda realist meyllər gücləndi (J.Kraverinya, Noemiya di Soza). M. duş Santuşun şeirlərində, J.Diaş, L.Bernardu Onvananın hekayələrində inqilab və milli azadlıq uğrunda mübarizə ideyaları tərənnüm edilir. Müasir Mozambik ədəbiyyatında poeziya əsas yer tutur (Mogimo, R.Noqar, S.Vieyra, M.Kraverinya və başqaları). 1982-ci ildə Mozambik Yazıçılar İttifaqı yaradılmışdır.

Mozambikdə COVID-19 pandemiyası ağır kəskin tənəffüs sindromu coronavirus 2-nin (SARS-CoV-2) səbəb olduğu dünya miqyasında 2019-cu il (COVID-19) koronavirus xəstəliyi pandemiyasının bir hissəsidir. Virusun 2020-ci ilin martında Mozambikə çatdığı təsdiqlənib. == Fon == 12 yanvar 2020-ci ildə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) 31 dekabr 2019-cu ildə ÜST-ə bildirilmiş Çinin Hubey əyalətinin Uhan şəhərində bir qrup insanda yeni bir koronavirusun tənəffüs xəstəliyinə səbəb olduğunu təsdiqlədi.30 yanvar 2020-ci ildə Beynəlxalq İctimai Səhiyyə Fövqəladə Vəziyyəti elan olundui və və 11 martda pandemiya kimi qəbul edildi.COVID-19-dan ölüm halları 2003-cü ildəki SARS ilə müqayisədə xeyli aşağıdır, lakin yoluxma əhəmiyyətli dərəcədə yüksəkdir və əhəmiyyətli ümumi ölüm nisbəti var. Mozambik üçün model əsaslı simulyasiyalar göstərir ki, zamanla dəyişən reproduksiya nömrəsi R t üçün 95% inam intervalı 2020-ci ilin dekabrında və 2021-ci ilin yanvarında 1.0-ı keçib.

Mozambikin dövlət quruluşu — Mozambik respublikadır. 1975-ci il Konstitusiyası qüvvədədir. Mozambik Azadlıq Cəbhəsinin (FRELİMO) sədri dövlət başçısı və prezidentdir. Ali qanunverici orqan Respublika Məclisidir (birpalatalı parlament). İcra hakimiyyətinin prezidentin başçılıq etdiyi Nazirlər Şurası həyata keçirir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Hanlon, Joseph, and Teresa Smart. Do bicycles equal development in Mozambique?. James Currey Publisher, 2008. Manning CL. The politics of peace in Mozambique: post-conflict democratisation, 1992-2000. Greenwood Publishing Group; 2002.

Türkiyə—Mozambik münasibətləri — Mozambik və Türkiyə arasındakı xarici ikitərəfli əlaqələr. 15 mart 2011-ci ildən bəri Türkiyənin Maputu şəhərində səfirliyi var və İtaliyanın Romadakı Mozambik Səfiri də Türkiyədə akkreditə olunmuşdur. == Diplomatik münasibətlər == Türkiyə əvvəlcə Portuqaliyaya qarşı silahlı mübarizəyə başlamaq üçün Mozambik Qurtuluş Cəbhəsini quran Amerika Birləşmiş Ştatlarında təhsil almış mülayim sosialist olan Eduardu Mondlane ilə rəğbət bəslədi. Eyni zamanda, Türkiyə zahiri olaraq NATO müttəfiqini dəstəkləməyə davam etdi . Mozambik ilə Türkiyə arasında münasibətlər olduqca gərginləşdi sərt marksist Samora Maşel Mozambik Qurtuluş Cəbhəsinin lideri olduqdan sonra. Sovet İttifaqının köməyi ilə Samora Maşel şimal tayfalarını və Katolik Kilsəsini təqib etdi və 10.000-100.000 ölümünə cavabdeh idi. 1985-ci ildə Samora Maşel ilə Ronald Reyqanın ABŞ arasındakı diplomatik ərimədən sonra Türkiyə Mozambikə iqtisadi yardım göstərməyə başladı və bu yardım Machel-in xələfi Joakim Çissanonun iqtisadi liberallaşmanı sürətləndirməsindən və marksizmdən ayrıldığını elan etməsindən sonra davam etdi. == İqtisadi münasibətlər == 2019-cu ildə iki ölkə arasındakı ticarət həcmi 153 milyon ABŞ dolları təşkil etdi. Mozambikdəki ümumi xarici investisiyaların 19 %-ni Türkiyə BXİ oluşturur. == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Abrahamsson, H., and A. Nilsson.