ƏLF

İlqar Əlfioğlu (tam adı: Qasımov İlqar Əlfi oğlu; 26 mart 1955, Bakı) — Azərbaycanlı jurnalist, yazıçı, teleaparıcı, tərcüməçi. Azərbaycan Televiziyası tarixində ilk tok-şoulardan biri olan Dalğa verilişinin müəllifi və aparıcısı olub. 2014-cü ildən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında Tərcümə Mərkəzinin redaktoru == Həyatı == İlqar Əlfioğlu 26 mart 1955-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. Yazıçı Əlfi Qasımovun oğludur. 1961-ci ilə kimi Bakıda, "Həmşəri palanı" küçəsində yaşayıb. Orta təhsilini 1972-ci ildə Bakı şəhərində yerləşən 190 nömrəli məktəbdə tamamlamışdır. Ardınca Azərbaycan Dövlət Unversitetinin Şərqşünaslıq fakültəsində təhsilini davam etdirmişdir. 1978-ci ildən başlayaraq Azərbaycan Dövlət Televeziyasında və müxtəlif redaksiyalarda işləyib. 2014-cü ildə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında Tərcümə Mərkəzinin şöbə müdiri təyin edilib. Yazıçı Əlfi Qasımovun ailəsində anadan olub.

Əlfac suvarma sistemi Omanın “Daxiliyyə”, “Şərqiyyə” və “Batinə” bölgələrində yerləşən, və tarixi bizim eranın 500-cü ilinə qədər gedib çıxan, qədim suvarma sistemidir. Bu suvarma kanalları bölgədə yerləşən və öz adını fars dilində olan “qənat” və “kəhriz” sözlərindən götürən, tarixi 5000 ilə qədər olan suvarma sistemi növünü nümayiş etdirirlər. “Əflac” klassik ərəb dilində hissələrə bölünmə mənasını verən “fələc” sözünün cəmidir. Bu suvarma sistemi cazibə qüvvəsi sayəsində suyun mənbələrdən evlərə və əkin sahələrinə axmasını təmin etməklə bu təbii ehtiyatı bütün əhali arasında bölmüşdür. Kompleksə gözətçi qüllələr, məscidlər və digər tikililər daxil idi. 2006-cı ildə bu kompleksə daxil olan “Fəlac Əlxatimi”, “Fəlac Əlmalki”, “Fəlac Daris”, “Fəlac əlmayassar” və “Fəlac əlcilə” kimi 5 suvarma sistemi Yuneskonun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir.

Qasımov Əlfi Səhlik oğlu (5 yanvar 1927, Poladlı, Ağdam rayonu – 12 mart 1985, Bakı) — yazıçı, publisist, tərcüməçi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1956). == Həyatı == Əlfi Qasımov 1927-ci il yanvar ayının 5-də Ağdam rayonunun Poladlı kəndində anadan olmuşdur. O, Şelli-Qaradağlı kəndinin yeddiillik məktəbini bitirdikdən sonra Ağdam Pedaqoji Texnikumunda təhsilini davam etdirmişdir. Daha sonra 1943-1944-cü illərdə Ağcabədi rayonunun Xocavənd və Boyad kənd məktəblərində müəllim işləmişdir. Əlfi Qasımov 1944-1946-cı illərdə Ağdamda İkiillik Müəllimlər İnstitutunda oxumuş, oranı bitirdikdən sonra 1946-cı ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə daxil olmuş və 1951-ci ildə həmin universitetdə təhsilini başa vurmuşdur. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === Əlfi Qasımov 1951-1958-ci illərdə "Azərbaycan müəllimi" qəzetində xüsusi müxbir, şöbə müdiri və redaktor müavini vəzifələrində işləmişdir. Daha sonra 1958-1966-cı illərdə "Ədəbiyyat və incəsənət" qəzetində məsul katib vəzifəsini icra etmişdir. O, 1966-1983-cü illərdə Azərbaycan SSR Dövlət Poliqrafiya, Nəşriyyat və Kitab Ticarəti İşləri Komitəsində nəşriyyatlar idarəsinin rəisi, baş redaktor vəzifələrində çalışmışdır. Əlfi Qasımov 1983-cü ilin fevralından ömrünün axırınadək Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatında bədii ədəbiyyat redaksiyasının müdiri vəzifəsində işləyib. Azərbaycan Dövlət Televiziyasında "Kitablar aləmi" verilişinin aparıcısı olub.

Əlfir Mannapov (başq. Маннапов Әлфир Ғабдулла улы; 24 fevral 1954, Buzdək rayonu, Başqırd MSSR) — Rus və başqırd bioloq. Biologiya elmləri doktoru (1999), professor (1999). 2010-cu ildən etibarən K. A. Timiryazev adına Moskva Kənd Təsərrüfatı Akademiyasında Balıqçılıq və Arıçılıq şöbəsinin müdiridir, 2006–2010-cu illərdə eyni yerdə arıçılıq şöbəsinin müdiri və 1991–96, 2000–2006-cı illərdə Başqırd Dövlət Aqrar Universitetinin Arıçılıq kafedrasının müdiri. Rusiya Federasiyasının Ali Peşə Təhsilinin Fəxri İşçisi (2013). Başqırdıstan Respublikasının əməkdar elm xadimi (2003). == Bioqrafiyası == Kənddə anadan olub. BASSR-in Buzdək rayonunun Köhnə Boqadı. Başqırd Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun (indiki Başqırdıstan Dövlət Aqrar Universiteti zoopark mühəndisliyi fakültəsini arıçılıq ixtisasını fərqlənmə diplomu ilə bitirib, sonra 1981-ci ilə qədər orada çalışır. 2000-ci ildən bəri Başqırdıstan Dövlət Aqrar Universitetində dissertasiya şurasının sədri olur.

Əlfiya Avzalova (tam adı: Əlfiya Avzalova, tatar. Әлфия Афзал кызы Авзалова; 15 yanvar 1933, Aktanış[d], Tatarıstan MSSR – 15 iyun 2017, Kazan) — tatar əsilli Sovet və Rusiya müğənnisi, Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası əməkdar artisti və xalq artisti, RSFSR-in əməkdar artisti, Tatar Filarmoniyasının solisti və Tatarıstan Respublikasının Dövlət Mükafatı laureatı. == Həyatı == Əlfiya Avzalova Tatarıstanın Aktanış rayonunda anadan olmuşdur. Anası vəfat etdikdən, ardınca is atası Böyük Vətən müharibəsində həlak olduqdan sonra yetim qalan Əlfiyanı xalası böyütmüşdür. 1957-ci ildə Tatar Dövlət Mahnı və Rəqs Ansamblının solisti olmuş və Soltan Qabəşi, A.Klyuçarev, Mənsur Müzəffərov, Z.Həbibullinin və digər bir çox bəstəkarların əsərlərini ifa etmişdir. Onun repertuarına qədim və müasir folklor mahnılar daxil idi. Əlfiya Raisa Volkova ilə bir yerdə təhsil almış və sonralar Tatar Dövlət Filarmoniyasının bədii direktoru işləmişdir. Ansamblda bir il işlədikdən sonra Əlfiya Avzalova musiqi məktəbinə daxil olmuşdur. Sonralar filarmoniyanın bədii rəhbərliyinin tövsiyəsi ilə Əlfiya Avzalova özünün konsert qrupunu yaratmışdı: qrup tərkibində Kərim Qəbidullinin rəhbərliyi altında orqan, gitara, musiqili klaviatura və sintezatordan ibarət, həmçinin rəqs qrupunun da olduğu "Kazan utları" adlı ansambldan ibarət idi. Bu ansamblla birlikdə Əlfiya Avzalova Mərkəzi Asiya və Baltikyanı dövlətlərə qastrol səfərlərinə getmiş, həmçinin Moskva Leninqrad və Rusiyanın bir sıra şəhərlərində səhnə almışdı.

Əlfəcin (ing. bookmark, rus. закладка) — kitabda istədiyiniz səhifəni qeyd etmək üçün xüsusi alət. Əlfəcinlərin prototipi, papirus parçalarını kitablara yapışdıran qədim Misir katibləri arasında belə mövcud idi. == Tarixi == XV—XVI əsrlərdə kitabın seçilmiş vərəqlərinin kənarına yapışdırılmış və bir qayda olaraq yan kənarından kənara çıxan kiçik bir dil şəklində (dəri, perqament, kumaşdan) əlfəcinlər-qeydlər, geniş yayılmışdır. Əlfəcinlərin istifadəsinə dair ilk qeydlərdən biri, 1584-cü ildə, kral çapçı Kristofer Barkerin Kraliça I Yelizavetaya gümüş yer imi hədiyyə etməsindən başlayır. XVII əsrdə əlfəcinlər kitab bloğunun onurğasına və ya yer imi (lassa) kimi istifadə etmək üçün alt bağlayıcı örtüyə bir və ya daha çox lent taxmağa başladılar. Eyni zamanda, bəzi obyektlərə, məsələn, bir düyməyə və ya bir bobinə yapışdırılmış bir neçə lentdən ibarət olan sekmələrin növü yayılır. Bu əlfəcinlər ən çox dua kitablarında dua mətnlərini tez bir zamanda tapmaq üçün istifadə edilmişdir. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Earliest History of Bookmarks by Asim Maner World of Bookmarks, Reference site featuring history of bookmarks History of Bookmarks by Lois R. Densky-Wolff.

Əlfəddin Abdullayev (2 aprel 1929, Qumlaq, Vartaşen rayonu – 4 sentyabr 2014, Bakı) — Azərbaycanın tanınmış həkimi, tibb elmləri namizədi, Ali Sovetin deputatı, 4 saylı Şəhər Xəstəxanasının baş həkimi, "Sağlamlıq" verilişlərinin aparıcısı, 91-lərdən biri. == Həyatı == Əlfəddin Abdullayev 1929-cu ildə Oğuz rayonunun Xalxal kəndində anadan olub. 1946-cı ildə Azərbaycan Tibb İnstitutuna daxil olub. 1950-ci ildə institutu bitirmiş, təyinatla Cənubi Qazaxıstan vilayətinin Bostandık rayonuna işə göndərilmişdir. Əvvəllər Xocakənd kənd xəstəxanasında baş həkim, sonra rayon mərkəzində həkim-terapevt işləmişdir. Üç il Qazaxıstanda işlədikdən sonra 1955-ci ildə Azərbaycana, doğma rayona qayıtmışdır. Bir il rayon xəstəxanasında həkim-terapevt, 1956-cı ildən 1962-ci ilə qədər baş həkim işləmişdir. Sonra Elmlər Akademiyasının əyani aspiranturasına qəbul olunur və 1956-cı ildə müdafiə edib tibb elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. 1965-ci ildən 1968-ci ilə qədər Səhiyyə Nazirliyinin dördüncü idarəsinin (Leçkomissiya) birinci poliklinikasında təxirə salınmaz xidmət üzrə baş həkimin müavini və həkim endokrinoloq işləmişdir. Eyni zamanda 1968-ci ilə qədər Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin sədri Ənvər Nəzər oğlu Əlixanovun şəxsi həkimi olmuşdur.

Əlfəqqə (Gemma, Şimal Tacının α-sı) — Şimal Tacı bürcündə ən parlaq ulduz. Yerdən məsafəsi 75 işıq ili, yaxud 22,9 parsekdir.

Əlfərd (Hidranın α-sı) — Hidra bürcündə ən parlaq ulduz. Parlaq nəhəngdir, Günəşdən 400 dəfə böyükdür.

Ekslibris (lat. ex libris – "kitablardan") — kitab və kitabxana sahibləri tərəfindən kitabın cildinin daxili tərəfinə yapışdırılan və ya basılan kitab nişanı, kağız etiket. Adətən təsvir lakonik və obrazlı şəkildə kitab sahibinin sənətindən, fikirlərindən ibarət olur, əlavə olaraq ad, soyad da daxil edilir. == Tarixi == Tarixdən məlum olan ilk ekslibris Qədim Misirdə III Amenhotep (e.ə. 1391 – e.ə. 1353) dövrünə aiddir. Qədim Şumer, Assuriya və Babilistan dövrünə aid arxeoloji qazıntılar zamanı kitabxanalarda tapılmış gil lövhələr üzərində olan mixi yazılar bir sıra kitabsevərlərə məlumdur. Məlum olmuşdur ki, gil kitabların üzərinə nişan funksiyasını özündə daşıyan yazı həkk olunurdu. Assuriya hökmdarlarının kitabxanaları, şifrələnmiş mixi yazılı mətnlər və s. haqda məlumatlara "Gil kitablar" (D.Lipin, A.Belov; 1956), "Tanrılar, sərdabələr, alimlər" (K.Krem; 1960), "Gənc kitabsevərlər üçün" (A.Qluxov, İ.Lavrinoviç; 1965) adlı kitablarda rast gəlmək olar.