Zireh. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Zirehli, zirehlənmiş. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Zirehli. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sınamaq, təcrübə etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Pul. Rus dilində olan деньги bu sözdən yaranıb. Gəlib görsən cahıllıqda neylərdim, Həramilər avgahını boylardım
Qədər. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ayaqlarını vurduqca. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Təpə, kiçik dağ. 2. Uc, zirvə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Təpəcik. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Təpəyən, cuman. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Təpələmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Baltaya bənzər döyüş silahı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Təpik altında qalmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Təpik atma, təpik, qoşa. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Şıllaq atmaq, təpikləmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Şıllaqlamaq, ayaqla vurmaq, heyvanın arxa ayaqla geri vurması. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Tərpənmək; silkələnmək, silkələnib qalxmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Tərpətmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qapı. Mən aşığam dərində, Dayazında, dərində, Qul olasan, qalasan, Nazlı yarın dərində. (“Nəcəf və Pərzad”)
1. Dərdli, qəmli, qüssəli. 2. Məcazi mənada: aşiq, vurğun. Alagözlü nazlı dilbər, İnciməyin çağı deyil
Bax: dərdimənd.
Çay üzərində ağacdan düzəlmiş keçid (körpü). Bulud olan qalxar havada gəzər, Aşiq olan yarçün bağrını əzər, Qəvvas olan girər dərində gəzər, Bir dərin
Qulaq asma, qulaqda saxlama (guş “qulaq” deməkdir). Küsüb də kəndindən et məni dərguş, Ey sarsaq divana kəndi kərəm huş
Toplamaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Tərləmək, qan-tər içində olmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qanun-qaydasız, başıpozuq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Çəkilməyən, çətin dartılan (ox-yay). (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dağ keçidi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qoşun dənizi, saysız-hesabsız qoşun. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu sözün üç xanəsini deyib bir də özünü vurdu dəryayi-ləşgərə
Dərz halına salmaq, dərz bağlamaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bir suiçim saatda qocanın bütün taxılını biçib, dərzləyib, yığdılar bir tərəfə
Əl. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ərəb atın üstündə, misri qılınc dəstində,tülək-tərlan şəstində, min bir canın qəsdində, elə süzür, elə süzür ki, elə
Əl. Dəstinə yaxıbsan əlvan xınalar, Tərlan olan ovladığı binalar. Yığılsa gözəllər, yüz min sonalar, Sevməm səndən özgə qız, Leyla xanım
fars. dəstə, ər. tifaq Çox sayda dəstə, çoxluq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bu başındakı dəstə-tifaq nədir? (“Durna teli”)
Namazdan, bəzən də Quranı ələ alıb oxumaqdan əvvəl yuyunma (üzü, dirsəyə qədər qolu yuma və başın ortasına, eləcə də ayaqların üst tərəfinə su çəkmə)
Süfrə. İpək dəstərxanda qızıl bölmələr, Ortalıqdan qalxmaz bir xunum ola. (“Səyyad və Sədət”)
Süfrə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bəzi Şərq ölkələrində masaya və yemək prosesinə də dəstərxan deyirlər
1. Tutulma, həbs edilmə. 2. Əsir. 3. Əldən tutan, köməkçi, arxa. – Gəlin qayıdaq, Dilsuzu, Xəzangülü dəstgir edib Əbdülkəbirə verək
Kömək edən, əldən tutan, yardımçı, himayəçi, köməkçi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu der atda hünər var ola, Şahi-mərdan qoç igidə yar ola, Şəm
Bax: dəsti-xətt. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
1. Geniş gövdəli, dar boğazlı, qulplu su qabı. 2. Kiçik, lüləsiz bardaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mehri xanım dəstini ona uzatdı
fars. dəst – əl; ər. xətt Şəxsən, öz əli ilə yazdığı yazı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nigar xanım dərhal öz dəsti-xətti ilə Koroğluya yazdı ki, “Ey
İcazəsiz, izinsiz. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: dava.
Dava etmək, haqqı aramaq, hesab soruşmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dövr edən, fırlanan, hərlənən. Mərifətnən şəriyyətə gəlmişəm, Tərəqqi yol ərkanı bilmişəm, Deyər Aşıq Alı mətəl qalmışam, Çərxi dəvvarada neçə elm var
Hərəkətə gətirmək, yüngülcə qamçılamaq, mahmızlamaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bunu deyib Tanrıtanımaz ataQul da qabağında Çənlibelə tərəf yol baş
ər. dığ – vərəm xəstəliyi Vərəm xəstəliyinə tutulmaq, vərəmləmək (çox vaxt məcazi mənada işlənir). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Eyvazı ona göstərməs
Tükü tökülmüş, qotur. Dilimizdə, adətən, boş, avara; vecsiz mənalarında işlənir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İndi Koroğlu o qədər ölü oldu ki, sənin
Bax: dişqar.
El adətindən kənara çıxmaq.