Odla qızmış, qızğın. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dastanlarda həm qiymətli metal, həm də qırmızı rəng mənasında işlənir. İsfahandan gələ qızıl almalar, Yaxşı olur yar yanına gəlmələr, İpək dəstərxanla
Qiymətli metal. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam öz elimdə, Qızıl bazmandlar qolumda, Dəlilər sağü solumda, Bu günümdə tez olaydı
Şah İsmayıl Səfəvi dövründə qoşunun adı və bu qoşunun döyüşçüsü (döyüşçülər başlarına qırmızı bağladıqlarına görə belə adlanırdı)
Zoğal ağa. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ov üçün istifadə edilən alıcı quş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanda təşbeh kimi işlənir. Qırat ilə Dürat qızılquş kimi süzüb, sıldırım qayaların
Əsirgəmək, heyfi gəlmək, verməyə əli gəlməmək, bir şeyi başqasına çox görmək, müzayiqə etmək, xəsislik etmək
Xəlvəti hərəkət etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Müsəlman Şərqində hökmdarlara verilən ünvanlardan biri və onlara müraciət ifadəsi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bu, qibleyi-aləm padşahın hökmüdü
Bax: qılaf. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bax: qılman.
Bax: qılman. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bax: qeylü-qal.
Bax: qiyamət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
1. Məhşər günü. 2. Müsibət, fəlakət, bəla. 3. Gurultu, patıltı, səs-küy, mərəkə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İki bəylər bir arada durmasın, Aşığı a
Tikə-tikə, xırda-xırda. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Şah Abbas Almas xanla Bəhram xanı dəlilərə verdi
Qol və qıç, əl-ayaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Məhbub xanım onun bir şəsti-bəstinə baxdı, bir boy-buxununa baxdı, bir qol-bacağına baxdı; ürəyində
Bax: qulac.
Bax: qulac. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Atın yəhərini bərkidən qayış. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qolbaq, bazubənd.
Çidarlamaq, bağlamaq, kəndirləmək. Abbas keyf çadırının qapısında atdan düşüb atını qolbənd elədi. Girdi çadıra
Qədim zamanlarda müharibələrdə qola taxılan dəmir və ya poladdan xüsusi şəkildə hazırlanmış geyim, ümumiyyətlə, qolu zərbədən qorumaq üçün ona keçiril
1. Qoymaq. 2. Buraxmaq, tərk etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Mühasirə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qoşunun qomarğasından yenidən çıxmışdılar ki, haçabaş ox Həsənin kürəyindən dəyib döşünün altından çıxdı
Bax: qomarğa. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qırat səni çox dardan qomarğamadan ölümnən qurtarar, Qıratnan sənin adın aləmə yayılar
Məskun etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Cəld oturmaq, minmək. 2. Dastanda məskən samaq, yaşamaq mənasında da rast gəlinir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qoç Koroğlu qonar olsa yəhərə, Yağ
1. Bir yerdə qonaq qalmaq; qonaq olmaq. 2. Ordu qurmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Mehman, müsafir, qonaq. 2. Qonağa verilən hədiyyə və yeməklər. 3. Məskən, yer. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Danışmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu der:gəzmə ahı-zarınan, Gül-bülbülü oynatma sən xarınan, Qonuşginən mənim təkin yarınan Gözəl qız, gəl
Ocaq və ya təndirdə odun yandıqdan sonra qalan xırda od parçaları, kül arasında işıldayan xırda kömür parçaları
Qoruq (meşə və s.). (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Hədd-hüdüd, çərçivə // ədəb dairəsi, nəzakət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlunun ipə-sapa yatmayan, qoruq-qaytaq bilməyən ayğırları ilxı ilə göy
Xoşluq, xoş əhval. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dava, döyüş, vuruş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Qoşun toplama, səfərbərlik. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nə var? Bu nə qoşunkeşlikdi? Yoxsa Koroğludan xəbər tutublar? (“Koroğlunun Qars səfəri”)
Qoşun çəkib dava eləmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bəzi ağaclarda ur kimi çıxan və xüsusi üsulla qurudulub hazırlandıqdan sonra, polad parçasının çaxmaq daşına çaxılmasından hasil olan qığılcımdan alış
1. Gurultu, patıltı, çaxnaşma. 2. Dava, dava-dalaş, tutuşma, vuruşma, dalaşma, qalmaqal. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çoxdur Koroğlunun yaşı, Nə qo
Söz, danışıq. Demə şair Vəli düşüb gümana, Fəhm yetiribdi yaxşı-yamana. Kamil olan heç qovl verməz şeytana, Dərk eləyər, pürkamalı gözləyər
Qoymaq, buraxmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Basqın etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qadın paltarında gümüş və ya qızıldan yuvarlaq bəzək. Özü yan otağa keçib paltarını dəyişir, qoza düyməli təzə paltarını geyib sallana-sallana oğlanın
Bax: qovl.
Göyqurşağı, qarının örkəni. Qaşı qövs-quzeh, kiprik xunriz, Gözləri nərgiztək xoş nəzər olsun. (“Mahmudla Nigar”)
Bax: qövsi-quzeh.
Vəhşi qaz. Ölüm yeydi bu sağlıqdan, bu günnən, Sinəm fariq olmaz dağü düyünnən, Tərlan binəsinnən, laçın ovunnan, Ürküşdü qubalar, qaz gəlib gedir
Bax: quba. Gəlsin bahar fəsli, açılsın yazlar, Göllərə tökülsün ağ quba qazlar, Bəynişan oğlanlar, şahzadə qızlar, Onlarla danışan dillər sevinsin!