1. Sınıq, sınıq qəlbli. 2. Aciz. Oldum bir gözəlin payi-bəstəsi, Həm yar ənsuru, dil şikəstəsi. (“Sam şahzadə”)
Şikayət. Hər bir adam öz yerində oturmaz, Ağlın zaya verməz, fəhmin itirməz, İgidlər könlünə şikvə gətirməz, Necə dağdı, quzeyində qar olmaz?!
Qırmızı rəngli sadə pambıq parça. Əyninə geyinib şilə, Bizi tutub şirin dilə, Zər kəmər çək incə belə, Yaxan düymələ, düymələ!
İndi. Şimdi paşa qulluğunda, Sədri Əzəm yanında. Haqqınan divan kəssinlər, Ədalət divana gəl. (“Aşıq Alı və Əsmər xanım”)
Bax: şümşad. Gəl, sevdiyim, halallaşaq, ayrılaq, Dolansın boynuna ağ əllər indi. Nə xoş xına görüb, rəngi al çalır, Şimşad barmaqlarla ağ əllər indi
İgidlərin aslanı, qəhrəman və bahadırların başçısı (həzrət Əlinin ləqəbi). (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
fars. əsli: şirmahi Fil sümüyü və ya ona bənzər maddə; sədəf. Pərişan tellərində Şirmayı şana dolanır
Tələsmə, sürət, tezlik. Alçalsın dağların, görünsün köçü, Cənnəti-məvadı qoynunun içi, Müəttər zülfləri, müsəlsəl saçı, Hərdən şitab eylər bellərə doğ
Naz, qəmzə, işvə. Səndə bu şivə nədir?! Zamana üşşağı, gözəl! (“Səlim şah”)
Bax: şoq. Dərdlilər təbib deyib Yığılıb dərmana bu gün. Gözəlin gül camalı Şox salır hər yana bu gün
1. Şiddətli meyil, həvəs, arzu, istək. 2. İşıq. Şoq əhlinin canın alır ahutək sərxoş gəzişin, Nəzərin mərdlərə bir ruhi-rəvan kimidir
Şahin. Gözəllər gözəli, gözəllər xası, Silindi, qalmadı könlümün pası, Sinəni bənzətdim şonqar yuvası, Oğlan paltarında qıza rast gəldim
Şır-şır axmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Şırıl-şırıl axıtmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: şoq.
Elə, onun kimi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Burada. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Vəcdə gətirmək, coşdurmaq. 2. Səs-küy salmaq, gurultu qoparmaq.
1. Vəcd, şövq, cuşa gəlmə, coşqunluq. 2. Qalmaqal, hay-küy, gurultu. Gətirdi kəlamı cümlə cahana, Qırxları göstərdi əhli-ürfana
Günaha batırmaq.
Bax: şüğülzümmə eləmək.
Allah qarşısında günahkar, təqsirkar olma. Dastanlarda şurüzümmə şəklində işlənir. Mən də gəlmişəm bir yer verəsən, Qəriblərin halın görüb biləsən, Nə
Günaha batmaq, günahkar olmaq.
Bax: şikvə. Şükvə qıllam yet ərzimə, Eşit dadım, şahım mənim. Kim yetişsin bu mərzimə, Eşit dadım, şahım mənim
1. Həmişəyaşıl ağac. 2. Şümşad ağacı kimi qamətli. 3. Dialektlərdə hamar mənasında işlənir. Bülbültək qucaram gülü, Yandırıbdı şirin dili
Bax: təala. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Taxılmaq, asılmaq, ilişmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Taxılmış. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Barmağına keçirmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Taxmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qudurmuş itin dişləməsi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Çırpınmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dammaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dan. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: tənə.
Bax: tanıq olmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Şahid olmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sabah, səhərisi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qara; tutqun, donuq, aydın görünməyən.
Qaranlıq çökmək, qaranlıqlaşmaq. Padşah bu sözü eşitdikdə dünya gözünə tar oldu, ayağa durdu, oğlunun otağına getdi
Bax: tərac.
Talan olmaq, məhv olmaq.
Partlama, çatlama, gurultu, partlayış səsi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bel, qurşaq əsəbləri. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dartmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Teşt, ləyən. 2. Tas qurmaqla falabaxma, tas falı. 3. Su içmək üçün qulplu qab. Dastanda 3-cü mənada işlənir
Qəm, qüssə. Qurbani, sözün yara asta söylə! Sızıldaşır yaram, yar, asta söylə! Bir ac qarın doydur, yar, az tasa eylə! Nagah-nagah könüllərə yetincə
Daş. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Daşqın. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Daşmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)