is. [ər.] Keçmişdə: üstdən geyilən uzun ətəkli, enli, düyməsiz geyim. Qocalarımız, cavanlarımız uzun börk qoyardılar, təpəçuxa və cübbə geyərdilər
sif. Cübbə geymiş. Bir çılpağı min cübbəli soya bilməz. (Ata. sözü). Ayaq üstə dolaşan şal sarıqlı, qısa cübbəli gənc bir əxi Mirzə Əbdülvahaba yer gö
is. Toyuq balası. Əlimi hinə soxub, suyun içindən cücələrin cəmdəklərini bir-bir çıxartdım. A.Şaiq. [Hörmət] həmişə cücə və yumurta satmaqla da çörək
sif. Xırdaca gözləri olan. Cücəgöz adam
is. dan. Xal-xal. Cücəgözü parça. – Qərənfil xala keçən il tikdirdiyi cücəgözü çit döşlüyü ilə yapışıb qazanı yerə düşürdü
is. Xuruşu cücədən ibarət olan plov. [Hacı Həsən:] Bəlkə şeyx cənabları təam buyuralar, yaxşı cücəplov bişiriblər
“Cücərdilmək”dən f.is
məch. Bəslənib yetişdirilmək, becərilmək
“Cücərmək”dən f.is
f. Yetişmək, boy atmaq, torpaqdan çıxmaq, görünməyə başlamaq (bitki haqqında). Havalar qızdıqca çiyid cücərirdi
is. Torpaqdan görünən, başı çıxan bitki. Cücərti əmələ gələn gündən sahədə seyrəltmə işləri aparılır
“Cücərtmək”dən f.is
f. Becərərək, bəsləyərək yetişdirmək (toxumu, bitkini). Dəni cücərtmək
is. zool. Milçək, arı, qarışqa kimi buğumayaqlılara verilən ümumi ad; böcək. Amma cücülərdən bir çoxu sübh açılmasından bixəbər idi
sif. zool. Cücü ilə qidalanan, həşərat yeyən. Cücüyeyən quşlar
bax cüt1 1-ci mənada. Təzə arvad üçün imperyala; Cüft ilə alınmış brilyant sırğa. H.K.Sanılı
“Cükküldəmək”dən f.is
f. Cük-cük eləmək, “cük-cük” səs çıxarmaq. [Tanya Toğrula:] Bura bax, indi də qurbağanın yerinə özün cükküldəyirsən
is. məh. Quraqlıq yerlərdə təbii nohur
is. zool. Uzundimdikli, nazikayaqlı, tükü naxışlı köçəri quş. Bir dəstə cüllüt qalxdı və “Qara güzgü”nün üstündən keçdi
is. [ər.] Hökmdarın taxta çıxması. Şah Abbasın cülusundan altı il keçib, yeddinci il başlanmışdı ki, aşağıda zikr olunan qəziyyə vaqe oldu
is. [ər.] Həftənin beşinci günü; cümə axşamından sonra gələn gün. [Hacı:] Hazırla, ay xalaqızı, cümə günü gələcəyəm! Mir Cəlal
is. Sandıq, yorğan-döşək, və s. qoymaq üçün evin iç divarında düzəldilən oyuq, boş yer. Otağın divarlarındakı cüməxatanda böyük sandıqların üstə ipək,
[ər.] bax respublika. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti. – Meşinov bütün varlığı ilə etiraz etdi: – Yox, yox, cümhuriyyət yox, bu, bütün Şərq məsələsidir!
bax respublikaçı
is. 1. dilç. Bitmiş bir fikri ifadə edən söz birləşməsi və ya söz. Sadə cümlə. Sual cümləsi. Budaq cümlə
sif. və is. Hamının dərdini çəkən, hamıya qayğı göstərən, canyandıran, qayğıkeş. Cümləqayğı adam
is. Hamının dərdinə qalma, hamının qayğısını çəkmə. Əfruz bacı bir də özü Nənəqızı Balaxana tapşırmaq istədi
is. [ər. cümlə və fars. …pərdaz] Danışığında və yazısında qəliz, təmtəraqlı cümlələr, ibarələr işlətməyi sevən adam
is. Qəliz və təmtəraqlı cümlələr, ibarələr işlətməyi sevmə. Politexnik təlim haqqında ümumi mülahizələr yeritməkdən, cümləpərdazlıqdan və doqmatizmdən
bax cümlətani. Tutub cümləsini, çatın qol-qola. H.K.Sanılı
zərf [ər.] Hamılıqla, hamısı bir yerdə, yekunu. Cümlətani on beş kişi idi: hamısı əsgər geyimli, dəri papaqlı idi
is. [ər.] köhn. Yan, yan tərəf, nəzd. 1879-cu ildə … Qori şəhərində xristian darülmüəlliminin cünbündə müsəlman şöbəsi açıldı… F
is. [fars.] Şairlərin seçmə əsərləri, yaxud beytlərin əlyazma toplusu. Fars dilində yazılmış cüng
is. [bəzən “cürə” şəklində də işlənir] 1. Növ, çeşid, qisim. Mağazada yüz cür şey var. □ Hər cür – hər növ, ürəyin istəyən, ən müxtəlif
sif. Müxtəlif. Cürbəcür kitablar almaq. Cürbəcür tamaşalara baxmaq. Cürbəcür şəhərlər gəzmək. – Məmmədbağırın başına cürbəcür planlar gəlirdi
is. Cürbəcür olma, müxtəliflik, başqa-başqalıq
is. Gildən, saxsıdan, şüşədən və s. materialdan qayrılan darboğazlı su qabı. [Çoban:] Çox uzaq getmə, elə oradan mənim cürdəyimi götür, bəri gəl
is. Bir qurtum içki, su; bir udumda içiləcək maye. [Kişi:] Bir cürə mənə su ver. Ə.Haqverdiyev
sif. Çox balaca, çox kiçik, xırdaca, boy atmamış, sısqa. Cürə uşaq
is. zool. Qızılquş növündən alıcı kiçik quş
bax cürbəcür
“Cürələşmək”dən f.is
f. Balacalaşmaq, kiçikləşmək, sısqalaşmaq. Uşaq getdikcə cürələşir
is. [ər.] Cəsarət, igidlik, hünər, ciyərlilik, ürəklilik, qorxmazlıq. [Nüşabə:] Bir bu gəncdə hünərə, cürətə bax! A
zərf Qorxmadan, cəsarətlə, igidcəsinə. Cürətlə irəli yerimək. Cürətlə soruşmaq
“Cürətləndirmək”dən f.is
f. Cəsarətləndirmək, ürəkləndirmək, cəsarətə gətirmək. Bu adamın çox da bənd olmaması, özünü sakit və soyuqqanlı göstərməsi Zoranı cürətləndirdi
“Cürətlənmək”dən f.is
f. Cəsarətlənmək, cürətə gəlmək, cəsarətə gəlmək, ürəklənmək. Bürcü Sultan bu sözü ondan eşidib, bir az da cürətləndi