is. rəs. Dəftərdarın işi, vəzifəsi. İdarədə dəftərdarlıq etmək. Dəftərdarlığa aid işlər
is. [əsli yun. və fars.] Bir idarənin kargüzarlıqla məşğul olan şöbəsi. Mirzə Səfər … qəza dəftərxanasında qulluq edərdi
is. Dəftərxana işçisi. [Qədir] qollarını bir-birinə keçirib dəftərxanaçının üzünə mənalı-mənalı baxdı
is. Dəftərxanaçının işi, peşəsi, vəzifəsi
is. məh. Yağlı və yumurtalı xəmirdən tavada bişirilib şəkər və sumaqla yeyilən qoğal; bişi
is. [ər.] klas. 1. Bihudə təlaş və iztirab, qorxu, həyəcan; gurultu-patırtı. Fariq eylə məni bu dəğdəğeyi-dünyadən
sif. və is. dan. Vəsvəsəli, səksəkəli (adam)
sif. Səbəbsiz yerə təlaş edən və qorxan; vəsvəsəli, səksəkəli. Mən isə utancaq və dəğdəğəli bir uşaq olduğumdan, anamın yanında büzülüb durur(dum)
is. [fars.] klas. Ağız. Sədəf dəhanından yüz min dürr saçar. S.Vurğun
is. köhn. Gecə qarovulçuları üstündə gəzən və onlara nəzarət edən şəxs. Məhəllənin dəhbaşısı
[fars.] bax dəhan. Qismət olsa, gələr Yəməndən; Qismət olmasa, çıxar dəhəndən. (Ata. sözü). Qönçə dəhəni çəməndə xəndan
“Dəhləmək”dən f.is
f. Səsləmək və b. yolla heyvanı hərəkətə gəlməyə məcbur etmək. O, qabağa keçib öküzləri hayxırdı, atı dəhlədi
is. [fars.] 1. Ev qapısı ilə otaqların qapıları arasında olan üstüörtülü aralıq; koridor. Yığılıb dağ kimi hər yanda kitab; Evdə, dəhlizdə və eyvanda
is. Kiçik dəhliz
is. [fars.] 1. Ana xətdən ayrılan arxın, şırımın və s.-nin başlanğıcı. Bu dəhnə sel dəhnəsidir, Lil hökmran, qaya əsir… M
is. [fars.] Yüyənin və ya cilovun atın ağzına salınan dəmir hissəsi; cövzə. At dəhnəni çeynəyə-çeynəyə irəli atıldı
“Dəhnələmək”dən f.is
f. Dəhnəni atın ağzına keçirmək (bax dəhnə1)
“Dəhnələnmək”dən f.is
məch. Yüyənin dəhnəsi ağzına keçirilmək (atın)
sif. Dəhnəsi olan
is. [ər.] klas. 1. Dünya, aləm, təbiət. Dəhrdə oldu mənə dildarü-dilbər bir tüfəng. M.P.Vaqif. Dəhrdə etmə iftiraqə həvəs; İftiraq ilə kəslər olmuş pə
is. Ağac budamaq, yaxud çox qalın olmayan ağacları kəsmək üçün burnuəyri kəsici alət. Yox, əfəndim, bu məsələlərdə dəhrə ilə müharibəyə çıxmaq olmaz
is. Toxumalarda və kəlağayıların üzərində dəhrə burnu şəklində naxış
sif. Burnunun ucu dəhrə kimi yuxarı qalxmış, burnu dəhrəyə oxşayan. Dəhrəburun adam
is. zool. Quyruğu dəhrəyə oxşayan böcək
“Dəhrələmək”dən f.is
f. Dəhrə ilə doğramaq, kəsmək. Ağacların budaqlarını dəhrələmək
“Dəhrələnmək”dən f.is
məch. Dəhrə ilə doğranmaq, kəsilmək
“Dəhrələtmək”dən f.is
“Dəhrələmək”dən icb. Qurumuş budaqları dəhrələtmək
sif. Dəhrəsi olan, əlində dəhrə. Belli, dəhrəli, yabalı, külünglü, kürəkli adamlar bir-birinə qarışmışdılar
sif. Görünüşcə dəhrəyə oxşayan, dəhrə kimi
is. [ər.] köhn. Axirətə inanmayan və hər şeyin bu dünyada olduğunu iddia edən adam. Nə hüluliyəm, nə dəhri, nə kənariyəm, nə bəhri; Nə riyaziyəm, nə c
is. [ər.] 1. Qorxunc bir şey və ya böyük bir təhlükə, hadisə və s. qarşısında doğan şiddətli qorxu hissi; vahimə
[ər. dəhşət və fars. …amiz] bax dəhşətəngiz. …Əxlaqsızlığın dəhşətamiz və çılpaq səhnələri açıldı. M
sif. [ər. dəhşət və fars. …əngiz] Dəhşətli, dəhşət doğuran; qorxunc. Sübh açılanda şahi-zalim və birəhmin hökmünə görə gərək adamlar kəlləsindən minar
“Dəhşətləndirmək” dən f.is
f. Dəhşətə salmaq, son dərəcə qorxutmaq
“Dəhşətlənmək”dən f.is
f. Dəhşətə düşmək, son dərəcə qorxmaq
sif. 1. Dəhşət doğuran, son dərəcə qorxunc; müdhiş. Əgər bu, həqiqətə çevrilsəydi, gör Müqim bəy Cavanşir üçün necə dəhşətli faciə üz vermiş olardı
[ər. dəhşət və fars. …nak] bax dəhşətəngiz
is. [fars.] tar. Keçmişdə kəndlilərin feodala, bəyə və ya mülkədara məhsulun onda biri miqdarında natural şəkildə verdikləri vergi
is. [ər.] köhn. İşə qarışma, müdaxilə etmə. □ Dəxalət etmək (eləmək) – qarışmaq, müdaxilə etmək. Dəccal da edir cümlə işə indi dəxalət; Qanun adı dill
köhn. 1. bax da1 1 və 2-ci mənalarda. Saqiya! Saldı qəm əldən məni, bir badə yetir; Həm bu dünyada mənə, həm dəxi üqbadə yetir
is. [ər.] köhn. Sığınan, himayə axtaran, kömək istəyən. □ Dəxil düşmək (bəzən “qapına”, “qapısına” sözü ilə) – sığınmaq, himayə istəmək, kömək istəmək