is. Bədən, vücud, cüssə, bədən quruluşu
sif. Bədən quruluşu gözəl; təndürüst
sif. Arıq, sısqa, bədəncə zəif. [Avtobusdan] son enən ortayaşlı … bir kişi, arıq arvadı və çəlimsiz xırda qızı oldu
is. 1. İçində maye şeylər saxlamaq və daşımaq və s. məqsədlər üçün işlədilən yastıdibli, ortası enli, ətrafına çənbər çəkilmiş taxtadan (bəzən də dəmi
is. Kiçik çəllək, balaca çəllək. Çəlləkcikdə gül əkmək
is. Çəllək qayıran usta
is. Çəlləkçi sənəti
bax çalpaşıq. [Hakimi-şər:] Xub, bu iş çox çəlpəşik və uzun çəkəsi iş deyil. M.F.Axundzadə. [Direktor:] Harada çəlpəşik iş var, elə mənim başımda gərə
is. 1. Qabığı çıxarılmamış düyü (əkmək üçün). Çəltik tarlası. Çəltik əkmək. – …Dizə qədər suyun-palçığın içində çəltik əkini üçün yeni sahələr hazırla
is. Çəltik əkib-becərməklə məşğul olan adam; çəltikçilik mütəxəssisi. Çəltikçi aqronom
is. Kənd təsərrüfatının çəltik əkib-becərməklə məşğul olan sahəsi; çəltik becərmə
sif. Yaxşı təmizlənməmiş, çəltiyi olan (düyü). …Hər fəhləyə ayda 25 kilo çəltikli düyü verirlər. M.İbrahimov
is. Çəltik əkilmiş yer, çəltik tarlası
is. dan. Qayda, üsul, yol. Doğrudan da hər ovun öz çəmi varmış. M.Rzaquluzadə. ◊ İşin çəmini tapmaq – bax işin ucunu (çəmini) tapmaq (“iş”də)
is. dan. Naz, qəmzə, əzilibbüzülmə. Bilsə idim dözəməm mən nazına, çəm-xəminə; Heç qoyub üstümə bu adı, mən evlənməz idim! Ə
sif. dan. Nazlı, qəmzəli, naz-qəmzəli. Dolanım başına, ey nazlıca yarım, bəri bax; Şivəli, qəmzəli, çəm-xəmli nigarım, bəri bax
is. [fars.] Yaşıl otla örtülmüş sahə; yaşıllıq. Yaşıl çəmən. – Yumşaq göy çəmənin üstə düşüb şeh gecədən; İsti yoxdur, hələ var bir balaca meh gecədən
is. Kiçik çəmən, balaca çəmənlik
is. Çəmənçilik mütəxəssisi
is. Kənd təsərrüfatının, təbii çəmənləri yaxşılaşdırmaq və yeni çəmənlər salmaqla məşğul olan sahəsi
[fars.] bax çəmənlik. Kərəm gördü ki, bir dəstə cavan çəməngahda çalıb, oxuyub oynayır. “Əsli və Kərəm”
sif. Çəmənləri olan, çəmənlik. Gəzdim ovçu kimi hər oylağında; Çəmənli, çiçəkli göy yaylağında. Aşıq Şəmşir
is. Çəmən olan sahə, yaşıl ot bitmiş yer. Gördüm ki, bir rəna çəmənlikdəyəm; Dörd yanımda var al-əlvan çiçəklər
“Çəmkirmək”dən f.is
bax çımxırmaq. Rəngi qaçmış və güclə nəfəs alan qadın hərdənbir çocuqlara çəmkirirdi. Çəmənzəminli. [Adilənin] anası diksinib ayağa qalxdı, ərinə nə i
is. Rütubətli duman pərdəsi; sis. Çən get-gedə daha da qatılaşırdı. M.Hüseyn. [Mübaşir Məmməd və Əli əmniyyəbaşı] qara bir kölgə kimi payız səhərinin
is. İçində maye, qaz və s. saxlanılan çox yekə qab; rezervuar. Sıxılmış hava çəni. Nefti çənə axıtmaq
is. Qatı duman, sis. Hərdən elə olurdu ki, bir su içim saatda çən-duman Çənlibeli bürüyürdü. “Koroğlu”
is. [fars.] 1. Çəllək və s.-nin dövrəsinə keçirilən dəmir və s. materialdan qurşaq. Çəlləyin çənbəri
sif. Bığının ucları çənbər kimi yuxarıya doğru əyilmiş olan. İndi artıq heç bir şübhə yeri qalmadı… o çənbərbığlı gənc Vəlidən başqa kim ola bilərdi?
sif. Burnunun ucu geriyə doğru əyilmiş olan. Çənbərburun qoca
1. is. məh. Əqrəb. 2. bax çənbərquyruqlu. Çənbərquyruq it
sif. Quyruğu çənbər şəklində əyilmiş olan; devrik. Çənbərquyruqlu dovşan. – [Güləli] çənbərquyruqlu ala iti kəmsiyindən açıb yanına aldı, ulu babasınd
“Çənbərləmək”dən f.is
f. 1. Çəllək və s.-yə çənbər keçirmək; qurşaqlamaq. Çəlləyi çənbərləmək. 2. Çənbər şəklinə salmaq. Əqrəb quyruğunu çənbərlədi
is. 1. Üzün ağzı əmələ gətirən iki yarımdairə sümüyü; üst çənə burundan aşağıda, ağızdan yuxarıda, alt çənə ağızdan aşağıda yerləşir, alt çənə mütəhər
is. dan. Mübahisə. [Yunis:] Vaxtında bir, ya beş gün əvvəl material tədarükünə düşsəniz, çənə-boğaza ehtiyac qalmaz
is. dan. Mübahisə, sözləşmə. [Faytonçu:] Yəqin çənəbazar ilə də aran yoxdur. Ə.Haqverdiyev. ◊ Çənəbazara (çənəbazarına) çıxmaq – mübahisə etmək
“Çənələşmək”dən f.is
f. Mübahisə etmək. Starşina ilə, pristavla çənələşmək asan iş deyil, bir az hətta xatası da var. N.Nərimanov
is. [fars.] Əl, pəncə. Tülək tərlan təki qafil Həsən bəy; Şığıyıb çənginə götürdü bayaq. Q.Zakir. ◊ Çənginə keçirmək – ələ keçirmək, pəncəsinə keçirmə
is. [fars.] Formaca arfaya oxşayan qədim Şərq simli musiqi alətlərindən biri. O yanda Sədi vəquranə çöhrəsilə baxar; Bu yanda nayü dəfü çəng kainatı y
is. Dırmıq (kənd təsərrüfatı aləti)
is. : çəng olmaq – qıc olmaq, keyləşmək, hərəkətdən düşmək, hissizləşmək. Əl-ayağı çəng olmaq. – [Gülo:] Deməli, mənim yaşamağım üçün o ölməlidir! Son
is. [fars.] Bir ovucluq. (adətən rəqəmlərlə). Bir çəngə ot. – [Şərəfnisə xanım:] Uşağı yerə girsin. Dinc oturur məgər! Səhərdən bəri qoymuyub ki, iki
is. [fars.] 1. Yeyilən şeyin parçalarını götürmək üçün bir neçə uzun dişi olan alət. Qubernator çəngəlin ucu ilə xörəyi yoxlayaraq soruşdu… M
top. Çəngəl və bıçaqlardan ibarət yemək alətləri komplekti. [Cəfər] qulluqçunu çağırdı. Boşqablar və çəngəl-bıçaq gəldi, qarpız kəsildi