məch. 1. Altı üstünə çevrilmək, başıaşağı edilmək. 2. məc. Hakimiyyətdən məhrum edilmək, məhv edilmək, ortadan qaldırılmaq
qoş. Səbəb və ya məqsəd bildirir. Gecikməsin deyə tezdən durdu. – Əmirxanı oyatmayır, dincəlsin deyə; Bəzən onun nəfəsinə qulaq da asır
zərf Gülə-gülə, şən bir halda söhbət edə-edə. Əmirxan quş kimi qalxdı ayağa; Dostlar deyə-gülə getdilər bağa
ara söz. Tutaq ki, fərz edək ki, elə bil. Deyək ki, bu gün xəstələndin. [Şamxal] Yaxşı, deyək ki, atam kişidi, gözü qızışıb, bəs bu nə üçün evini-eşiy
dan. bax deyəsən. Deyən, o getdi. – Deyən, əkizlərlə gəldi bərabər; Poladın evinə ögey-doğmalıq. M.Rahim
sif. Şən, ürəyiaçıq, zarafatcıl, əhvallı. Deyən-gülən, söhbətcil oğlan
ara söz mənasında. Ehtimal, gərək ki, görünür (ki). Onun dedikləri, deyəsən, düz çıxmadı. Deyəsən, gələn var
is. Söhbət, söhbət etmə
f. Söhbət etmək. Yetişibsən, indən belə yaraşmaz; Yadlar ilə deyib-danışmaq sənə. Q.Zakir. İndiyə kimi Rahimin evi belə şad deyib-danışmaq, oxuyub-gül
f.is. Söhbətcil, şən, ürəyiaçıq (adam). Deyib-gülənlərin bəxtiyar səsi; Aygünün qəlbində dinir tar kimi
is. Şən bir halda söhbət etmə, şirin söhbət, şənlənmə, sevinmə. İkram … yoldaşlarının deyib-gülməsində iştirak etmirdi
f. Şən bir halda söhbət etmək, şirin söhbət etmək; şənlənmək, sevinmək. İnsan deyib-gülməz vətəndən ayrı
1. sif. Söyləyən, danışan. Bu sözün deyicisi kimdir? 2. is. məc. Araqarışdıran, şeytanlıq edən. Adamın min yeyicisi olsun, bir deyicisi olmasın
is. Şeytanlıq, xəbərçilik. □ Deyicilik etmək – şeytanlıq etmək, xəbərçilik etmək, xəbər vermək. [Dəmirov:] Görəsən, məndən kim deyicilik eləyib? Yoxsa
“Deyikləmək”dən f.is
f. Kiçik yaşında ikən qızı oğlana adaxlamaq, nişanlamaq
is. Uşaqlıqdan adaxlanmış qız, ya oğlan; nişanlı. [Tarverdi:] Bu qız … mənim deyiklimdir. M.F.Axundzadə
is. Nişanlı olma
əd. 1. Özündən qabaq gələn sözə inkarlıq, ya zidlik mənası verir. O, tək deyil. Otaq qaranlıq deyil. – Əziziyəm, nə qandır; Gözdən axan nə qandır; Daş
f.sif. Söylənilən, sözlə, ya yazılı surətdə ifadə edilən. Qətibənin özü onun [Səba xanımın] tamahkarlığını bilirdi, deyilən sözlərin heç birisinə inan
is. Deyilmə tərzi, tələffüz tərzi; tələffüz. Sözün deyilişi. – Xəlil sözlərin deyilişindən hiss etdi ki, Bəhmən daha samovara baxmır
“Deyilmək”dən f.is. Qafar … arvadına güldən ağır söz deyilməsinə dözməyəcəkdi. Ə.Əbülhəsən
1. “Demək”dən məch. Bu barədə heç bir söz deyilməmişdir. Xalq arasında belə deyilir. – Ərlə arvad ünvanına qoşa sağlıqlar; Deyildikcə fikrə getdi, qəm
f.sif. Söylənmiş, sözlə və ya yazılı surətdə ifadə edilmiş. Deyilmiş söz
is. məh. Vəsiyyət, son ürək sözü
dan. bax deyə. [Güləsər] Ağzın isti yerdədi deyin, ərə getmək sənə asan gəlir. İ.Şıxlı
“Deyindirmək”dən f.is
icb. Deyinməyə məcbur etmək, deyinməsinə səbəb olmaq
bax deyingən
sif. Çox deyinən, hər şeydən ötrü danışan. Deyingən adam. – Arvadın deyingəni kişini tez qocaldar. (Ata
is. Deyinmək xasiyyəti. Deyingənlik pis xasiyyətdir
“Deyinmək”dən f.is
f. Narazılığını bildirərək danışmaq, söylənmək, şikayətlənmək. [Tanya:] İndi yenə də İvanov gələr, başlar deyinməyə ki, laboratoriyada oxuyurlar
is. Narazılıq, şikayət, deyinmə
sif. Bir şeydən ürəyi sınmış, deyintisi olan, narazı qalmış, narazı
is. Söz döyüşdürmə
“Deyişdirmək”dən f.is
icb. Deyişməyə məcbur etmək, ara vurmaq; dalaşdırmaq
is. 1. Mübahisə, sözləşmə, söyüşmə, höcətləşmə, dalaşma. Bu vaxta qədər sükut ilə iki qardaşın çəkişmə və deyişməsini gözləyən Əlisəfa, nəhayət, dilə
qarş. 1. Bir-biri ilə mübahisə etmək, bir-biri ilə sözləşmək, höcətləşmək, söyüşmək. Onlar hər necə yarızarafat, yarıciddi deyişsələr də, əl-ələ verdi
is. [ər.] köhn. Monastır, kilsə. [Hüseyn xan:] Axırda yetişdik bir deyrə. Ə.Haqverdiyev. …Xanımın atası Şam tərəflərində mövcud olan bir deyrdə ibadət
is. [fr.] Özbaşına olaraq öz qoşun hissəsini qoyub gedən, hərbi mükəlləfiyyətdən boyun qaçıran hərbi qulluqçu; fərari
is. Ordudan qaçma, hərbi çağırışdan boyun qaçırma. // məc. Öz vəzifəsini, dövləti və ya ictimai borcunu yerinə yetirməkdən boyun qaçırma
[fr. des… və lat. inficere] Zərərli həşəratın müxtəlif üsullarla məhv edilməsi. Anbarlarda olan ziyanvericiləri məhv etmək üçün dezinfeksiya üsulundan
is. Dezinfeksiya işi ilə məşğul olan adam. Dezinfeksiyaçı dəstəsi
bax da1. Məhkəmə sədri üçün məsələ aydın idi. Buna baxmayaraq, bir neçə şahidi də danışdırdı. S.Hüseyn
is. [ər.] Xalq arasında yayılmış adət, ənənə. Köhnə dəbdə layla demək köhnəlib artıq; Bəs neyləyək? M
is. köhn. Ağacdan, sümükdən və s.-dən qayrılmış qab. Bal, yağ dəbbəsi. – Dəbbədən bal çıxar. (Ata. sözü)
is. [ər.] Bir şey haqqında əldə edilmiş saziş və razılığı pozmaq üçün bəhanə, öz vədindən və sözündən səbəb olmadan imtina etmə