sif. [fars.] 1. Heç bir qatışığı olmayan, saxta olmayan; saf, təmiz. Xalis gümüş. Xalis yun. Xalis spirt
is. Qatışıqsızlıq, saflıq, təmizlik; xalis şeyin halı, keyfiyyəti
is. 1. Ölkənin, dövlətin sakinləri, əhalisi. Azərbaycan xalqı. – Əsl qəhrəmandır; Əsl şair ki; Ömrü də xalqının ömrüylə birdir
is. tar. Xalqçılıq tərəfdarı
is. tar. XIX əsrin ikinci yarısında Rusiyada xırda burjua ziyalılarının, kəndli icmasını idealizə və fəhlə sinfinin rəhbərlik rolunu inkar edən ictima
köhn. bax etnoqraf
köhn. bax etnoqrafiya
“Xallamaq”dan f.is
f. Xal qoymaq. Üzünü xallamaq
“Xallanmaq”dan f.is
məch. 1. Xal qoyulmaq. 2. Xal-xal olmaq, xallar əmələ gəlmək. İstidən üzü xallandı
sif. 1. Üzündə xalı olan. İki övlad anası, xallı … xanım vaxtilə demişdi ki, siz Cəmilə xanım, bizim sənətkarı dərk edin
sif. oxş. İncə xalları olan, xallı, xal-xal. Qaraca qız [pişiyə] yaxınlaşıb gördü ki, xallıca gözəl bir pişik balasıdır
is. Üzündə çoxlu xal olma
[yun.] Kvars növündən mineral. Nazik laylı xalsedon əqiq adlanır
is. Heyvanların (əsasən itin) boynuna keçirilən qayış; boyun halqası. Axırda ayı dartınıb xaltanı başından çıxartdı və ildırım kimi özünü Yusifin üstü
“Xaltalamaq”dan f.is
f. 1. Boynuna xalta keçirmək. İtin boynunu xaltalamaq. 2. məc. Özünə tabe etmək, öz itaətində saxlamaq
sif. Boynunda xalta olan. Xaltalı it
[rus.] 1. Əsas, adi qazancdan başqa asan və əyri yolla əldə edilən əlavə qazanc. Xaltura ilə məşğul olmaq
is. 1. Başdansovma, atüstü iş görən, xaltura edən adam. 2. Xaltura yolu ilə pul qazanan adam
is. 1. Xaltura ilə məşğul olma, xaltura yolu ilə pul qazanma. 2. Başdansovma və bacarıqsız görülən iş
is. 1. Azərbaycanın müxtəlif yerlərində müxtəlif ağırlıqda (təxminən 400 kq ağırlığında) olan köhnə çəki ölçüsü
sif. 1. Ələ öyrənməmiş, əhliləşməmiş. Xam quş. – …Həmişə də qiymətli xam atı alıram ki, onu qoşquya öyrədim
1. sif. Bişməmiş, çiy-çiy, xam halda. Əti xam-xam yemək. 2. zərf Avam adam kimi. Nə xam-xam danışırsan
is. Çiy südün üzü, qaymağı, smetan. Həmayıl durub camışın xamasını, beçənin balını, buğdanın çörəyini gətirib qoydu Ələsgərin qabağına
is. Xama hazırlayan adam
is. Qoşqu heyvanlarının boynuna keçirilən üstü yumşaq boyunduruq. Qoca … atların xamıtını düzəltmək bəhanəsilə yerə düşüb arabanın qabağında bir xeyli
sif. dan. Ayaqları (qıçları) əyri, əyriqıç, xamıtpaça. Qızın anadangəlmə qüsuru var idi – qılçaları əyri idi (el arasında belələrinə xamıtqıç deyirlər
“Xamıtlamaq”dan f.is
f. Boynuna xamıt keçirmək
“Xamıtlanmaq”dan f.is
məch. Boynuna xamıt keçirilmək
sif. Boynuna xamıt keçirilmiş. Xamıtlı at
“Xamlamaq”dan f.is
f. 1. Uzun müddət məşğul olmadığı üçün yaddan çıxarmaq, yadırğamaq, unutmaq. [Qədir:] Haçandan minik görmədiyi üçün xamlayacağını yəqin etmişdi
“Xamlaşmaq”dan f.is
bax xamlamaq 1-ci mənada
is. 1. İşə yaxşı bələd olmama; təcrübəsizlik, naşılıq, nabələdlik. Planların alt-üst olmasına səbəb Kəşaninin [qanmazlığı] və xamlığı olmuşdu
is. Sonradan sənayedə müxtəlif şeylər emal edilmək üçün yerdən çıxarılan və ya istehsal edilən material
is. Xam, işlənməmiş ipək
zərf [fars.] Dinməz, susmuş, sakit (halda). Xamuş dayanmaq. Xamuş olmaq. – Nadir daxil oldu, qeybət kəsildi, hamısı xamuş oturub çay içməyə məşğul old
klas. bax xamuşluq. Dərə, təpə sakitlikdir, xamuşan; Yoxdur kənd içində bir nəfər insan. A.Səhhət
köhn. bax xamuşluq. Ətraf tamam xamuşanlıq idi. S.M.Qənizadə
is. Sakitlik, sükut, səssizlik. Gecə ortasından aşmışdı və yayın isti xamuşluğunu pozan ancaq minarədən gələn minacat səsi idi
is. tar. 1. Orta əsrlərdə Şərq ölkələrinin bir çoxunda feodal hakimlərin titulu və bu titulu daşıyan şəxs
is. 1. Xırda dördbucaqlara bölünmüş bir şeyin qisimlərindən hər biri; dama, kvadrat, göz, bölgü. Şahmat taxtasının xanaları
sif. 1. Xanalardan ibarət, xana şəklində; xanalı; dama-dama. Xanaxana dəftər. 2. Göz-göz, otaqlardan ibarət
sif. Xanası olan, xanalara bölünmüş, xana-xana. 64 xanalı dama taxtası
is. İti oynanılan Azərbaycan xalq rəqsi və bu rəqsin havası