sif. məh. Quyruğu olmayan, quyruqsuz
is. 1. bax külbə1 1-ci mənada. 2. məc. İri, yastı burun
dan. bax külfət. [Rəhim:] Mən Rüstəm xanın oğluyam, qaçaqlar küflətimizi əsir eylədilər. N.Vəzirov
is. [ər.] Dinin, Allahın varlığı və birliyi kimi əsaslarını təşkil edən müddəaları danma və bu barədə deyilən söz
is. [ər.] klas. Yaxşılığı itirmə; nankorluq. □ Küfran eləmək – yaxşılığı itirmək, nankorluq eləmək. Küfran elədik, sanki bu nemət götürüldü; Millətdə
is. [fars.] 1. bax küftəbozbaş. Küftə bişirmək. – Kişmişdən, badamdan, nanü həlvadən; Qovurmadan, … küftə, dolmadan verdilər
is. Küftə, kartof, noxud və s.-dən hazırlanan bozbaş növü. Küftə-bozbaş bişirmək. – [Səkinə] küftəbozbaş dolu qazanın ağzını örtmüşdü
sif. Küftəyə yarayan, küftə üçün olan. Küftəlik ət. Üç kiloqram küftəlik bud almaq
is. bot. Konusvari uzun qozaları olan iri, həmişəyaşıl iynəyarpaqlı ağac. Uzaq şimal tayqasında ayaq xizəyində quş kimi süzən bir gənc uca bir küknarı
is. Çoxlu küknar ağacları bitmiş yer; küknar
sif. Coşqun, daşqın, kükrəyən, aşıb-daşan. Kükrək çay. – Sanki bayraq deyil o; Birləşmişdi dil-dilə; Kükrək qızıl alovlar
is. Kükrək şeyin halı; coşma, aşıb-daşma, kükrəmə
“Kükrəmək”dən f.is
f. Hirslənərək özündən çıxmaq, bərk qızmaq; coşmaq. Xüsusən bacısı Xədicə Hacının üstünə kükrəyərək: – Necə, peyğəmbəri, bu nə sözdür? A
is. Göyərti və yumurtadan (bəzən də balıqdan) hazırlanan xörək. Kükü bişirmək. – Bəylər yeyər nahara küftə, kəbab və kükü; Məsciddə eylər amma ahü-fəğ
sif. Kükü üçün yararlı, kükü üçün olan (göyərti və s.). Kükülük göyərti almaq. Kükülük balıq təmizləmək
is. Sənayedə, kənd təsərrüfatında, tibdə işlənən sarı rəngli tezalışan kimyəvi maddə
“Kükürdləmək”dən f.is
f. Kükürd tozu səpmək, kükürd sürtmək. Bitkiləri kükürdləmək
sif. Tərkibində kükürd olan, kükürdlə qarışığı olan. Kükürdlü birləşmələr
is. Yanmış şeylərdən qalan boz-qara rəngli toz. Külü atmaq. Külü təmizləmək. – Bir soyuq kül o yerdə qaldı nişan: Onu da yel sovurdu sağ və sola
top. Ailə, külfət, ailə üzvləri (hamı bir yerdə). Kül-külfəti bir yerə yığmaq. – Arvadlar … sarı keçinin ağuza oxşayan sarı südündən bir kasa alıb apa
is. [əsli fransızcadan] 1. köhn. İri daş balkon (sarayda, qəsrdə və s.-də). Padşah gənə külafirəngidə əyləşib, dizlərin qucaqlayıb qəm dəryasına batmı
is. [fars.] köhn. Papaq. Qoyma külahın kəc, a bəy, aldatma cahani; Bəsdir, a filani! M.Ə.Sabir. Aylar ilə işlənmiş mahud külahı dala tərəf sürüşmüşdü
is. [fars.] köhn. Papaqçı. Yaman külahduzdan yaxşı palanduz yaxşıdır. (Ata. sözü)
bax xəkəndaz
is. dan. Bədbəxt, işi düz gətirməyən, zərərdidə, pisgünlü. // Qarğış, danlaq, təhqir məqamında. [Mahmudun arvadı:] Ay külbaş! Mənə bir dəst paltar ala
is. Bədbəxtlik, yazıqlıq; pis günə qalmış adamın hal və vəziyyəti
[fars.] köhn. Koma, daxma, qazma. Külbeyi-hicranda qalmışam həzin; O şahibazımın çəkərəm qəmin. Aşıq Kərim
is. 1. Təndirdə, kürədə hava çəkmək üçün deşik. Təndirin külbəsini açmaq. 2. Nehrənin deşiyi
“Külbələmək”dən f.is
f. Təndirin, kürənin külbəsini qapamaq (bax külbə1 1-ci mənada)
is. Yasda halva ilə paylanan çörək. Sağlığında badam yeməyib, külçəsinə badam vururlar. (Ata. sözü). Qazanla və nimçələrlə plovu, halvanı, külçələri h
is. Tərkibində metal və metal birləşmələri və ya faydalı minerallar olan maddə, süxur. Dəmir külçəsi
“Külçələnmək”dən f.is
f. Burulmaq, yumrulanmaq, qıvrıq şəkil almaq. İlan külçələndi
sif. məh. Quyruqsuz. Külə keçi
is. köhn. Boynuna, ətəyinə, yaxasına və qol yerlərinin kənarına xəz və s. tikilmiş qolsuz üst geyimi; kürdü
sif. Külə bənzəyən, külə oxşayan, kül rəngində olan, külrəngi. Küləçalan torpaq
is. 1. Havanın üfüqi istiqamətdə hərəkətindən ibarət təbiət hadisəsi; yel. Külək əsir. Külək birdən kəsdi
bax küləklik
“Küləkləmək”dən f.is
f. 1. Külək əsmək, külək olmaq. Hava küləkləyir. 2. Süni surətdə yel, külək yaratmaq. Yelpiklə özünü küləkləmək
“Küləklənmək”dən f.is
məch. 1. Külək döymək, külək vurmaq. Sərilən paltarlar küləklənir. 2. Özünü küləyə vermək, sərinlənmək
sif. Külək olan, külək əsən. Küləkli gün. Küləkli hava. – Küləkli bir yaz günü idi. A.Şaiq. Yenicə yarpaq açmış budaqlarda yellənən quşlar isə küləkli
sif. Həm külək əsən, həm də qar yağan. Küləkli-qarlı gün. Küləkliqarlı hava
sif. Həm külək əsən, həm də tufan olan. Küləkli-tufanlı gecə. [Gəray ağa:] Biz bu hisli-paslı, tozlu-torpaqlı, küləkli-tufanlı xarabaya öz dərdimizi a
sif. Həm külək əsən, həm də yağış yağan. Küləkli-yağışlı hava. – Nəhayət, küləkli-yağışlı bir gündə [Həsəni] buraxdılar