[fars.] 1. sif. Axıcı, süzgün, xumar (göz haqqında). Gözləri məstan, sürahi tək çəkilmiş gərdəni; Sözü şirin, özü amma xosrovi-əla pəri
sif. Süzgün, axıcı, xumar. Apardı ağlımı, din-imanımı; Sənin belə bu məstanə gözlərin. M.P.Vaqif. O məstanə gözlər süzüldükcə hər an; Alar can, tökər
sif. Kefləndirən, xumarlandıran, bihuş edən, bihuşedici. [Dilbərgilin] həyətlərindəki yasəmən, ərik, alça, albalı ağaclarının çiçəkləri ətrafa məstedi
is. Məstedici şeyin xassəsi, təsiri
is. Məst olma, keflənmə, sərxoş olma; keflilik, sərxoşluq. Məstlikdən ayılmaq. – Məstlikdir kim, qılır qəm əhlinə qəmxarlıq
sif. və zərf [ər.] Xoşbəxt, bəxtiyar, səadətli. Məsud adam. Məsud yaşamaq. – [Maral:] Məsud bir göyərçin kimi saf və azadə yaşayırdım… H
sif. [ər.] 1. Üzərinə məsuliyyət qoyulan, cavabdeh olan; cavabdeh, cavabdəhəndə, sorğulu. Mirzağa [Cəmiləni] istirahət evinin bir xidmətçisi və ya məs
is. [ər.] Məsul olma, cavabdehlik. [Möhsünzadə] ona başqa bir şöbədə adi və məsuliyyəti az bir vəzifə təklif edirdi
sif. Məsuliyyəti olan; məsul. Məsuliyyətli tapşırıq. // məc. Çox mühüm, çox əhəmiyyətli. Tikintidə ekskavatorçulara çox çətin və məsuliyyətli bir iş t
sif. 1. Məsuliyyəti olmayan, cavabdehliyi olmayan. 2. Məsuliyyət hiss etməyən, öz hərəkətlərinə fikir verməyən, cavabdehlik bilməyən
zərf Heç bir məsuliyyət hiss etməyərək, özünü məsul bilməyərək. İşə məsuliyyətsizcəsinə yanaşmaq
is. Məsuliyyətin olmadığı hal. [Şeyda:] Sınaq adlandırmaqla məsuliyyətsizliyin üstünü örtmək fikrinə düşməyin
bax məsuliyyət. Divanəlik asarıdır, məsulluqdan azaddır. A.Səhhət
sif. [ər.] Günahsız; heç bir günahı, qəbahəti olmayan. // “Yazıq, zavallı” mənasında. Məsum uşaqların naləsi, məzlum anaların fəryadı göylərə səda sal
zərf bax məsumcasına. Gövhər də məsum-məsum [Qəhrəmanın] üzünə tamaşa edirdi. Ə.Vəliyev
sif. [ər. məsum və fars. …anə] Günahsız, heç bir günah və təqsiri olmayan; məsumcasına. Məsumanə baxış
zərf Günahsızcasına, məsumanə, məsum-məsum. Məsumcasına baxmaq
is. 1. Təmizlik, paklıq, saflıq. [Fuad:] Sən anla ki, bir ailənin səadəti ondakı qadının məsumluğundadır
is. [İranda Xorasan – Məşhəd şəhərinin adından] din. Keçmişdə Məşhədə gedib “müqəddəs” yerləri ziyarət edən adama verilən ad (çox vaxt adın qabağında
[ər.] 1. is. Əzab, əziyyət, sıxıntı, zəhmət, möhnət. Gözlərindən və üzündən [dərvişin] yuxu və məşəqqət görünürdü
sif. Çox ağır, çox zəhmətli, çox əzablı, əziyyətli, sərt. Əcnəbi müsafir Bakının məşəqqətli rüzgarına adət etmədiyindən, Məşədi Əsgərin ardınca ahəstə
is. [ər.] 1. Ətrafı işıqlandırmaq üçün ağac və s. başına sarınaraq, yaxud xüsusi bir alət içərisinə qoyularaq yandırılan yağlı (neftli) əsgi, cındır p
f. Parıldamaq, işıq vermək, işıqlanmaq, işıldamaq. [Dərvişin] gözləri məşəlləndi. A.Divanbəyoğlu
sif. Əlində məşəl olan, əlinə məşəl götürmüş. [Quldurbaşı] Uruz əli məşəlli iki keşikçi ilə qazmaya yönəldi
is. [ər.] 1. Bir şeyi bir yerə yığışaraq öyrənmə, öyrənməklə məşğul olma. Dərnəyin məşğələsi. – Rəsmiyyətə görə məşğələ hələ bir saat bundan qabaq bit
is. [ər.] Bir iş görən, bir işdə çalışan, iş görməkdə olan, bir işlə başı qarışıq olan. Müdir məşğuldur, qəbul edə bilməz
is. [ər.] : məşğulizimmə olmaq köhn. dan. – birinin pulunu və ya malını mənimsəməklə, yaxud biri haqqında düzgün olmayan fikir söyləməklə günaha batma
is. [ər.] 1. bax məşğələ 1-ci mənada. Məşğuliyyət bitdi. 2. Əyləncə, vaxt keçirmək üçün olan iş, oyun, əyləncə və s
sif. [ər.] 1. Şöhrət qazanmış, adlı-sanlı, şöhrətli, tanınmış. Məşhur alim. Məşhur idmançı. – Divara bir neçə məşhur artistin portreti vurulmuşdu
“Məşhurlanmaq”dan f.is
bax məşhurlaşmaq
“Məşhurlaşdırılmaq” dan f.is
məch. Məşhur edilmək, hamıya tanıtdırılmaq, şöhrətləndirilmək
“Məşhurlaşdırmaq” dan f.is
f. Məşhur etmək, ad qazandırmaq, şöhrətləndirmək
“Məşhurlaşmaq”dan f.is
f. Məşhur olmaq, xalq arasında tanınmaq, ad-san qazanmaq. [Nəbi] öz zirəklik və qoçaqlığı ilə Şuşa qalasında məşhurlaşır
is. Məşhur olma, xalq arasında tanınma, ad-sanlılıq, şöhrətlilik
is. [ər.] Bir şeyə alışmaq, öyrəşmək üçün edilən sistematik səy, təlim, hazırlıq. İdman məşqi. Musiqi məşqi
is. idm. Məşqə rəhbərlik edən, məşq mütəxəssisi olan idmançı. Futbol komandasının məşqçisi. Məşqçinin göstərişi
is. [ər.] Günəşin doğduğu tərəf, şərq (məğrib əksi). // Günbatana (qərbə) müqabil olan tərəf. Yusif Sərracın dükanı şah məscidinin meydanının məşriq s
top. [ər. “məşrub” söz. cəmi] İçilən şeylər, içkilər (şərab, şərbət və s.). Nökər Səfi stolun üstünə boşqablar və ənva məşrubat düzür
sif. [ər.] Bir şərtlə bağlı, şərt qoyulmuş, şərtli, qabaqcadan şərtləşdirilmiş, şərti. [Beyrək] zamanın yetişdiyini görüb yumruğunu masaya çırpdı və a
is. [ər.] 1. tar. Mütləq hakimin, hökmdarın hüququnu məhdudlaşdıran konstitusiya (İranda və Türkiyədə)
is. tar. Məşrutəli hökumət tərəfdarı, konstitusiya tərəfdarı; konstitusiyaçı. [Rəhim xan:] Görmürsənmi neçə gündür padşahın əmri ilə məşrutəçiləri qır
is. tar. Padşahın hakimiyyəti məşrutə (konstitusiya) ilə məhdudlaşdırılmış olan dövlət quruluşu
is. [ər. məşrut və fars. …xah] köhn. bax məşrutəçi. Sultanın hökmü ilə zindanlarda çürüyən minlərlə məşrutəxahların ahü naləsi Kəlküttəyə çata bilməyi
bax məşrutəçilik
sif. Konstitusiyalı, konstitusiyaya əsaslanan. Məşrutəli padşahlıq
bax məşrutəçilik. Osmanlıya gəldikdə, burada dəxi məşrutiyyət verilir ki, bu dəxi heç kəsin yuxusuna gəlməz bir vaqiə idi