\ – ―Yalnız mən varam, məndən başqa hər şey ancaq mənim ideyamdır‖ deyən obyektiv məni şüurlu mahiyyəti ilə birlikdə ancaq bir reallığı, yeganə varlı
\ – sonunun düşünülməsi çətin olan. Sərhədləri qoyulmayan, verilmiş olan hər böyüklükdən daha böyük olan
\ - əvvəlki solligizmin nəticəsinin ondan sonra gələn sillogizmin müqəddimələrindən biri kimi çıxış etdiyi və bu halda müqəddimələrdən birinin aydın
\ -
şüurda istər şəxsi həyati təcrübə əsasında və istərsə də müxtəlif informasiya mənbələrinin köməyilə əmələ gələn təsəvvürlərin sabit məcmusu
cəmiyyətin strukturu haqqında sosioloji nəzəriyyə. Nəzəriyyəyə görə cəmiyyət sosial təbəqələrə və ya stratlara \ bölünür
biliklər və onlar arasındakı məhsuldar qüvvələrin və istehsal münasibətlərinin inkişafının müvafiq səviyyəsi, ictimai əmək bölgüsü ilə şərtlənən
ideologiyasının kökləri çox qədim zaman-lardan müşahidə edilib. Az-çox sistemli şəkildə sosializm ideya-ları böyük utopistlər T
\ – ictimai iqtisadi formasiya. Geniş mənada insanların birlikdə yaşayışlarında sosial ədalətin təmin edilməsi üçün göstərdikləri hər növ fəaliyyət
fərd tərəfindən sosial-mədəni təcrübənin toplanılan və nəsildən nəslə verilən əmək vərdişlərinin, biliklərinin, normaların, dəyərlərin, ənənələrin mə
insan da daxil olmaqla bütün canlı varlıqların davranışının bioloji əsaslarının elmi tədqiqi ilə məşğul olan istiqamət, insanın həyat fəaliyyətində
\ – istər qlobal \ və istərsə də xüsusi sosial sistemlərin inkişafı və fəaliyyət qanunauyğunluqları haqqında elm
Fəlsəfə \ – biliyin qurulmasının, təşkilinin spekulyativ tipinə, yəni praktikaya müraciət etmədən refleksiya-nın köməyi ilə yaradılmış fəlsəfi sistem
\ – Nəzəri olan: Təcrübə edilməsi mümkün olmayan şeylərlə əlaqəli olan.
\ – bütün reallığın və həqiqətlərin əsasının ruhun təşkil etdiyini, hər bir gerçək olanın ruhi olduğunu və maddi olanın ancaq ruhi reallığın təzahü
\ – Ruhçuluq - Tinselcilik: İnsanda onun orqanik quruluşundan ayrı mənəvi bir prinsipin yəni, ruhun öz-özünə bir gərçək olduğunu, maddəyə icra edil-
\ – öz-özünə baş verməklik; xarici təsirlərlə deyil, daxili səbəblər nəticəsində meydana gələn proseslərin xarakteristikasıdır; həmçinin özfəaliyyətd
\ - əqlin hökmranlığını, təbiətə uyğun yaşamağı, ruhun sarsılmazlığını hissiyyatsızlığı və dünya yurddaşlığı ideyasını qayə olaraq qoyan Kipirli Zeno
e.ə. IV əsrin sonunda Ellin mədəniyyəti zəmnində kosmopolit və fərdiyyətçilik ideyalarının və riyazi biliklər əsasında texnikanın inkişafı ilə əlaqədə
\ – sistemin təşkilinin ünsürləri arasındakı sabit qarşılıqlı əlaqələrin, bu əlaqələrin qanunlarının vəhdəti kimi çıxış edən quruluşu və daxili form
\ – Son illərdə xüsusilə də Fransada inkişaf edən, əsas bir həqiqət olaraq sturktura əsaslanan struktur üzərində qurulan elm qaydası
\ – enerjinin sosial cəhətdən əlverişli olmayan \ məqsədlərdən və obyektlərdən \ məqsəd və obyektlərə keçirilməsi
\ – bir ya da çox substansiyanın varlığını qəbul edən təlimlər. Ruhun bir substan-siyası olduğunu qəbul edən təlim
\ – bax: cövhər; özünün bütün formalarının, insan və onun şüuru da daxil olmaqla təbiət və tarix hadisələrinin daxili vəhdətində götürülmüş ob
\ – müxtəlif predmetlərin və ayrıca, təkcə predmetin, şeyin müxtəlif xassələrinin və onların məcmusunun vəhdətinin, eyniyyətinin əsası \
\ – Subyekt termini Aristotelə görə sonra da Orta əsrlərdə cövhər mənasında işlədilirdi. Bugünkü mənasında isə XVII əsrdən sonra işlədilir
\ – subyektlə bağlı olan, subyektdə əsaslandırıla bilən, subyektlə müəyyənləşmiş olan, subyektə bağlı olan
ərz \ – yerə Aydan fərqli olaraq sufli, yəni aşağı olan, alçaq.
aləm – Ay altı aləmdir. Ruhani varlıqlara görə aparılan bu bölgüyə görə, ay altı aləm maddi varlıqların yaşadıqları mə-kandır
\ – Sübutun tezisi olan hər hansı fikrin həqiqiliyini \ əsaslandırmaq məqsədi daşıyan mühakimə. Kökü ərəbcədəki səbutə-dən \ götürülmüşdür
\ – \ – Məhəmməd Peyğəmbər və onun kəlamları haqqındakı hədisləri təşkil edən ―müqəddəs rəvayətlər‖ məcmusu, sünnilik məzhəbinə etiqad edən müsəlma
islam dinində ən geniş yayılmış ortodoksal təriqət. VII-VIII əsrlərdə xilafət daxilində gedən dini-siyasi mübarizə şəraitində meydana gəlmiş, IX əsrd
sünni məzhəblərindən biri; banisi islam hüququ-nun dərin bilicisi, fakih və mühəddisi, Fələstinin Qəzzə şəhərində anadan olmuş Məhəmməd bin İdris ə
ibtidai-icma quruluşunda bəzi xalqlarda yaran-mış erkən din. Şamanın \ ruhlarla ünsiyyətinə inama əsas-lanır
\ – hər hansı bir düşüncəni dilə gətirən naməlum termin. Həqiqi olan, şüurun xaricində öz başına var olan yeganə obyekt \
XIX əsrin birinci yarısında şiəlik əsasında yaranmış dini-siyasi cərəyan. Şeyx Əhməd Əhsai \ yaratmışdır
\ mənası bölünməyən, parçalanmayan deməkdir. Latıncadakı devidere sözündən törə-mişdir = a-tomon – bölünməyən, özlüyündə hissələrə ayrılmaz olan
\ – predmeti əhatə edən və predmetin onlarsız mövcud ola bilmədiyi xarici hadisələrə münasibətini ifadə edən fəlsəfi kateqoriya
\ – insanın duyan, düşünən və azad bir varlıq olaraq özündə daşıdığı dəyər, insaniyyətinin dəyəri
\ – müsəlman qanunlarının sistemləşdirilmiş toplusu. Şəriətdə bütün qeyri-dini və dini problemlər islam baxımından işıqlandırılır; təsərrüfat həya
\ – bir başqa şeyin özünə bağlı olduğu, bir başqa şeyi imkanlı qılan şey. Şərtli imperativ \
\ – millətçiliyin ifrat, mürtəce formalarından biri. Başqa millət və xalqlara nifrət və ədavəti qızışdırmağa yönəldilmiş şovinizm siyasəti guya ―ikin
\ – 1. Insanın özü, yaşadıqları və dünya haqqındakı məlumatı. Bundan başqa düşünmək və özünü tanımaq qabiliyyəti
\ Qeyri-normal gücə sahib olan bir nəsnə, insan və ya söz tabu syıla bilər. İbtidai xalqlarda: əfsanəvi etiqadlara, mövhumi təsəvvürvə – zehniyyətlə
insanların həyatında bütün hadisələri qabaqcadan müəyyən edən fövqəltəbii qüvvə haqqında dini-idealist təsəvvürü ifadə edən anlayış
\ – Dini iman sistemində fövqəltəbii və fövqəladə xüsusiyyətləri, yetişkin bir əsas olaraq ən yüksək varlıq
Qədim Hindistanın dini-fəlsəfi təlim. İlk əvvəl qadın allahlar ayini ilə və məhsuldarlığın təmin edilməsinə yönəl-dilmiş cadu mərasimləri ilə bağlı ol
\ Müasir cəmiyyətlərdə hakim sinfə mənsub dövlət inhisarçı istehsalın yüksək rəhbərlərindən ibarət sosial təbəqə
\ – Bir Tanrıya iman gətirmək
\ – Tanrıcılık: Aləmin səbəbi olan lakin, aləmdən ayrı olan bir Alahın varlığına inanan fəlsəfi doktriya