HƏVƏ

is. Xalça, palaz və s. toxuyarkən ilməkləri döyüb yerində bərkitmək üçün (bəzi heyvanların buynuzundan, yaxud da metaldan və s.-dən qayrılan) ucu kəsik, dişli alət.
[Ləbbeyk] …boyaqdan yenicə çıxmış əlvan ipləri yan-yörəsinə tökür, … həvəni qayışına taxır, yumaqları top kimi oynada-oynada həvəslə işləyirdi. Mir Cəlal.

HƏVARİ
HƏVƏDİŞ
OBASTAN VİKİ
Həvə
. Həvə — xalça, palaz və digər xalça məmulatlarını toxuyarkən ilmələri döyüb yerində bərkitmək üçün (bəzi heyvanların buynuzundan, yaxud da metaldan və s.-dən hazırlanan) ucu kəsik, dişli alətdir. Azərbaycanın bəzi bölgələrində bu aləti toxmaq (xalça) da adlandırırlar. Toxuculuğun ilk dövründə birinci arğacı vurmaq üçün möhkəm oduncaqdan (qoz, palıd və digər ağaclardan) hazırlanan dişli həvələrdən istifadə edirdilər. Bu cür primitiv həvələrin (toxmaq (xalça)ların) sapı (tutacağı) istifadə zamanı narahat idi, dişlər arasındakı məsafə ərişin sıxlığına hər zaman uyğun gəlmirdi. Zaman keçdikcə digər alətlər kimi bu alətlərində forma və texniki xüsusiyyətləri təkmilləşmiş, həvənin (toxmağın) dişlərinə metal ucluqlar əlavə edilmişdir. Yarı ağac, yarı metal materialdan hazırlanan həvələr texnoloji tələblərə tam cavab vermədiyi üçün belə alətlər sonda tam metaldan hazırlanmış, müasir həvələrin (toxmaqların) ilk nümunələri meydana gəlmişdir. Metal həvələr (toxmaqlar) XV – XVI əsrlərdən başlayaraq xalça emalatxanalarında istifadə olunmuş və XIX əsrdə isə metal həvələr (toxmaqlar) tam təkmilləşmişdir.
Axtarış həvəsi (film, 1970)
Axtarış həvəsi qısametrajlı sənədli televiziya filmi rejissor Teymur Bəkirzadə tərəfindən 1970-ci ildə çəkilmişdir. Film Azərbaycan Televiziyasında istehsal edilmişdir. Film Azərbaycanın xalq rəssamı, Dövlət Mükafatı laureatı Tahir Salahovun yaradıcılığına həsr olunmuşdur. == Məzmun == Film Azərbaycanın xalq rəssamı, Dövlət Mükafatı laureatı Tahir Salahovun yaradıcılığına həsr olunmuşdur. Filmdə onun bəzi əsərlərinin yaranma tarixindən, sənətkarın öz qəhrəmanları ilə görüşməsindən, xarici ölkələrdə olmasından bəhs edilir. Tahir Salahov həyatla sıx bağlı olan sənətkarlarımızdan biridir. O, ölkəmizdə baş verən ictimai hadisələri dərindən təhlil edərək, fəlsəfi fikirləri bədii surətlər vasitəsilə öz əsərlərində əks etdirir. T.Salahov, əsl mənada böyük sənətkar olduğu üçün əsərlərinin mövzusunu xalqımızın qaynar həyatında axtarır, böyük axtarış ehtirasları ilə yaşayır.
Azərbaycan Çempionatının Həvəskarlar Liqası
Azərbaycan Həvəskar Futbol Federasiyası tərəfindən hər il təşkil edilir. Bu turnirin qalibi Azərbaycanı UEFA Regional Kubokunda təmsil edir.
Birinci Həvəskar Divizion
Birinci Həvəskar Divizion (türk. Amatör Birinci Küme) — Türkiyə futbol liqa sisteminin yeddinci pilləsini təşkil edən bir sıra futbol liqalarından ibarətdir. Hər ilin (Türkiyə vilayəti) öz liqası var.
Gizli həvəs (film, 2013)
"Gizli həvəs" (fr. Adore) — Avstraliya və Fransa dram janrında film. Rejissor Enn Fontendir. Film, britaniyalı yazıçı Doris Lessinqin "Nənələr" adlı novellasının ekranizasiyasıdır. == Məzmun == Yeni Cənubi Uels, Roz, onun əri Harold və oğlu Tom dəniz sahilində yaşayırlar. Dul olan Lil, oğlu İen ilə yaxınlıqda yaşayır. Roz və Lili ən yaxın dostlardır, buna görə də Tom ilə İen yaxın dostluq edirlər. Harold arvadından gizli olaraq ona Sidneydə təklif olunan işdə işləməyə razılıq verir. Amma sonra o ona bu iş barədə danışır və onun razılığını gözləyir, amma Roz tərəddüd içərisindədir. İen və Roz cinsi əlaqəyə başlayırlar.
Həvəgüvə
Boyaq alkannası (lat. Alkanna tinctoria) — bitkilər aləminin göyzabançiçəklilər dəstəsinin göyzabankimilər fəsiləsinin alkanna cinsinə aid bitki növü.
Həvəngdəstə
Həvəngdəstə — əsasan ədviyyat (hil, mixək, istiot, zəncəfil və s.) əzmək üçün istifadə olunan mətbəx ləvazimatı. Şərq, o cümlədən Azərbaycanda geniş yayılmışdır. Daş həvəngdəstələr neolit dövründən məlumdur. Keçmişdə həm həvəng, həm də onun dəstəsi arxeoloji qazıntılar zamanı ayrı-ayrı dövrlərə aid müxtəlif həvəngdəstə nümayəndələri tapılmışdır.
Həvəskar
Amator və ya Həvəskar (fransızca: amateur) — Bir işi və ya peşəni həyatını qurmaq üçün və ya pul üçün deyil, zövq üçün işləyən həvəskar, bu işə maraqlı insanlar üçün istifadə olunan bir termindir. Bunun əksi “peşəkardır”. Həvəskarlar öz işlərində mütəxəssis deyillər, peşə olaraq da bu işi peşə olaraqda öyrənməmişlər. Bu söz həm də “təcrübəsiz” və “səriştəsiz” kimi sərt şəkildə istifadə olunur. Qədim fransız dilində “sevən, aşiq” mənasını verən “amateur” sözünün kökü 1784-cü ilə təsadüf edir. Fransız dilinə isə yenə latıncadan eyni mənaya gələn “amatorem” (nom.“amator”) sözündən girmişdir..
Həvəskar astronom
Həvəskar astronom — hər kəsin məşğul ola biləcəyi səma müşahidələrinə, araşdırmalara və əldə edilən məlumatlara verilən astronomiya elminin alt sahəsidir. Astronomiya ilə həvəskar olaraq məşğul olan şəxslərə "həvəskar astronom" deyilir. Həvəskar astronomlar, yalnız bir durbinlə ya da başqa teleskoplarla səma müşahidəsi edə bilərlər. Həvəskar astronomiyada müşahidə etmək, göy hadisələrini anlamaq və kosmologiya qədər uzanan geniş bir elm sahəsində araşdırma etmək vacibdir. İstifadə edilən müşahidə vasitəsinin növünə görə müşahidə sahəsi artar. Həmçinin həvəskar kosmonavtika proqramları da var. Bunlar; Hallo northern sky, Carte du ciel, "Alpha Centauri" kimi planetaryum proqramları və yalnız hesablarla ya da gələn siqnalları araşdıran radioteleskoblu proqramlarıdır.
Həvəskar astronomiya
Həvəskar astronom — hər kəsin məşğul ola biləcəyi səma müşahidələrinə, araşdırmalara və əldə edilən məlumatlara verilən astronomiya elminin alt sahəsidir. Astronomiya ilə həvəskar olaraq məşğul olan şəxslərə "həvəskar astronom" deyilir. Həvəskar astronomlar, yalnız bir durbinlə ya da başqa teleskoplarla səma müşahidəsi edə bilərlər. Həvəskar astronomiyada müşahidə etmək, göy hadisələrini anlamaq və kosmologiya qədər uzanan geniş bir elm sahəsində araşdırma etmək vacibdir. İstifadə edilən müşahidə vasitəsinin növünə görə müşahidə sahəsi artar. Həmçinin həvəskar kosmonavtika proqramları da var. Bunlar; Hallo northern sky, Carte du ciel, "Alpha Centauri" kimi planetaryum proqramları və yalnız hesablarla ya da gələn siqnalları araşdıran radioteleskoblu proqramlarıdır.
Həvəskar kababı
== Tərkibi == Qoyun əti — 330 qram, baş soğan — 60 qram, göy soğan — 40 qram, cəfəri və reyhan — 10 qram, sumaq — 3 qram və ya nar şərab — 5qram, duz, istiot. == Hazırlanma qaydası == Xammallar və hazırlanma qaydası tikə kababda olduğu kimidir. Burada qoyun cəmdəyi belinin qabırğa hissəsindən qabırğa sümükləri ilə birlikdə 5–6 tikə ət kəsilir və şişə taxıldıqda həmin tikələrin üstü bir tərəfə baxmalıdır.
Həvəskar kosmonavt
Həvəskar astronom — hər kəsin məşğul ola biləcəyi səma müşahidələrinə, araşdırmalara və əldə edilən məlumatlara verilən astronomiya elminin alt sahəsidir. Astronomiya ilə həvəskar olaraq məşğul olan şəxslərə "həvəskar astronom" deyilir. Həvəskar astronomlar, yalnız bir durbinlə ya da başqa teleskoplarla səma müşahidəsi edə bilərlər. Həvəskar astronomiyada müşahidə etmək, göy hadisələrini anlamaq və kosmologiya qədər uzanan geniş bir elm sahəsində araşdırma etmək vacibdir. İstifadə edilən müşahidə vasitəsinin növünə görə müşahidə sahəsi artar. Həmçinin həvəskar kosmonavtika proqramları da var. Bunlar; Hallo northern sky, Carte du ciel, "Alpha Centauri" kimi planetaryum proqramları və yalnız hesablarla ya da gələn siqnalları araşdıran radioteleskoblu proqramlarıdır.
Həvəskar qutabı
Qutab – nazik, aypara formalı yuxa içərisində göy, ət və ya baxça məhsulları içi olan qədim türk yeməyi. Qədim Azərbaycan, Türkiyə, Qaqauz mətbəxinə aid qutab daha sonra Qafqaz və yəhudi mətbəxinə daxil olub. Qutab Azərbaycan mətbəxinin simvollarındandır. Qutabın çox sayda növü vardır. == Qutab növləri == Göyərti qutabı (qatıqla). Yabanı göyərtidən qutab (qatıqla). Göyərti ilə kəsmik qutabı (narlı və ya zirincli). Qarın qutabı (narlı və ya zirincli). Balqabaq qutabı (narlı və ya zirincli). Kartof qutabı (narlı və ya zirincli).
Həvəskar radiorabitə
Həvəskar radiorabitə — texniki bir hobbidir, qeyri professional operatorlar arasında, onlar üçün xüsusi ayrılmış radiotezliklərdə, radiorabitə keçirmək, texniki araşdırmalar aparmaq, özünü bu sahədə təkmilləşdirmək , və bundan heç bir maddi qazanc əldə etməmək və s. Bu hobbi ilə dünyada milyonlarla insan məşğul olur. Onları həm də radiohəvəskar adlandırırlar. == Tarixçəsi == Bizim ölkədə ilk radiohəvəskarlar keçən əsrin 20-ci illərində fəaliyyətə başlamışdılar. Hal hazırda ölkəmizdə 70-ə yaxın radiohəvəskar var. Onlar ölkəmizi beynəlxalq radiohəvəskar radiotezliklərində, təmsil edirlər. Bu hobbi eyni zaman həm də bir idman növüdür. Hər il minlərlə radiohəvəskar yüksək nəticə qazanmaq üçün, öz radiostansiyaları qarşısında çalışırlar. Keçən əsrin 60–80-ci illərdə yerli radiohəvəskarın sayı 200-ə çatmışdı. Bakıda, Sumqayıtda, Gəncədə, Kürdəmirdə bir neçə radioklub və kollektiv stansiyalar fəaliyyət göstərirdi.
Həvəskarlar və ya Peşəkarlar (1987)
== Məzmun == Film Azərbaycan futboluna həsr olunmuşdur.
Həvəskarlar və ya peşəkarlar (film, 1987)
== Məzmun == Film Azərbaycan futboluna həsr olunmuşdur.
Həvəskəndi (Germi)
Həvəskəndi (fars. حواس كندي‎) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 185 nəfər yaşayır (32 ailə).
Regional Həvəskarlar Liqası
Regional Həvəskarlar Liqası (qısaca BAL), Türkiyənin 5. səviyyə futbol liqası. İlk dəfə 1990-1994-cü illərdə Həvəskar Səfər Liqası adı ilə çıxış edən bu liqa 2010-cu ildə yenidən qurulub. 2022-2023-cü il mövsümündə Regional Həvəskarlar Liqasından TFF 3-cü Liqasına ümumilikdə 9 komanda yüksələcək. Qrup yarışları: 14 komandadan ibarət 14 qrupda cəmi 196 komandanın iştirakı ilə keçiriləcək qrup yarışları iki dövrəli liqa və xal üsulu ilə oynanılacaq və yarışların sonunda birinci yerləri tutan komandalar yarışacaq. onların qrupları pley-off oynayacaq. 14 qrupda son iki yeri tutan komandalar BAL-dan daxil olduqları vilayətin yüksək yerli liqasına düşürlər. Pley-off yarışlarının sonunda 14 qrup qalibindən 9-u TFF 3-cü Liqaya çıxmaq hüququ qazanır. Pley-off Yarışları: Pley-off yarışları 3 mərhələdə keçirilir. 1-ci mərhələdə 14 qrupun qalibləri qarşılaşır və qarşılaşma neytral meydanda bir matçın aradan qaldırılması üsulu ilə keçirilir.
Super Həvəskarlar Liqası
Super Həvəskarlar Liqası (TR:Süper Amatör Ligleri) Türkiyə futbol liqa sisteminin altıncı pilləsini təşkil edən bir sıra futbol liqalarından ibarətdir. Amatör Ligleri (Həvəskar Liqa)]; Türkiyə Futbol Federasiyası. 14 iyul 2014-cü ildə alındı. Hər vilayətin öz liqası vardır.
Türkiyədə həvəskar futbol liqalarının siyahısı
2010-cu ildən etibarən Regional Həvəskarlar Liqası və İl Həvəskar Futbol Liqası iki dərəcədə oynanılır. Ən yüksək səviyyəli həvəskarlar liqası olan Regional Həvəskarlar Liqası TFF, İl Həvəskarlar Liqaları isə hər vilayətdə İl Həvəskarlar Liqası Federasiyaları tərəfindən təşkil edilir. 2010-cu ildə yaradılmış Regional Həvəskarlar Liqası (qısaca BAL) Türkiyənin 5. səviyyə futbol liqası. Həvəskar kimi bu, ən yüksək liqa səviyyəsidir. 14 qrupda oynanan liqada uğur qazanan komandalar 3-cü Liqaya yüksəlir. Hər vilayətdən ən azı bir komanda iştirak edir. Ümumilikdə Türkiyə futbol liqalarının 6-cı səviyyəli liqası, həvəskar əsasda Regional Həvəskarlar Liqasından sonra 2-ci səviyyəli həvəskarlar liqasıdır. Liqalarda mübarizə aparan komandalar daha yüksək liqaya Regional Həvəskarlar Liqası'na yüksəlmək üçün mübarizə aparır. Türkiyənin hər bir vilayətində keçirilir.
UEFA Həvəskarlar Kuboku
The UEFA Həvəskarlar Kuboku (ing. UEFA Amateur Cup) — Avropa ölkələrinin həvəskar yığmalarının mübarizə apardıqları turnir. Turnir 1966-1978-ci illərdə mövcud olmuşdur. Ən çox qalib gələn komanda — Yuqoslaviya komandası olmuşdur.
Cinsi həvəs
Cinsi həvəs — cinsi obyektlərə və ya fəaliyyətlərə maraq, ya da cinsi obyektləri axtarmaq və ya cinsi fəaliyyətlə məşğul olmaq həvəsi ilə xarakterizə olunan emosiya və motivasiya vəziyyəti. Bu, növün çoxalmasına yönəlmiş bioloji instinktlər əsasında yaranan istək və onlarla bağlı duyğu və həyəcan kompleksidir. Buraya xromosomlann genetik dəsti, beyinin diensefalit şöbəsi, daxili sekresiya vəzilərinin inkişafı və fərdi psixo-sosial təcrübənin formalaşması ilə bağlı olan cinsi əlaqəyə meyl daxildir. Avstriya psixoloqu, psixiatrl və nevropatoloqu Ziqmund Freyd cinsi həvəs anlayışını ifadə edən "libido sexualis" terminini təklif etmişdir. Cinsi həvəs əsasən şərtsiz reflekslərlə tərənnüm olunan təbii instinktdir və nəslin davam etdirilməsinə yönəlmişdir. Cinsi əlaqə zamanı həzzalma bu instinktin güclənməsi üçün təbii xüsusiyyətdir. Bioloji cəhətdən cinsi həvəs-in gücü və davamlılığı androgen hormonların, xüsusən də kişi və qadında böyrəküstü vəzilərdən, kişidə toxumluqlardan, qadında yumurtalıqlardan qana ifraz edilən testesteronun miqdarından asılıdır. “cinsi həvəs” məfhumu heyvanlarda çoxalma və cütləşmə ilə bağlı bir sıra davranış komplekslərini özündə əks etdirir. Dişi heyvanın yumurtalığındakı yumurtalar yetişmiş, özləri isə mayalanmaya hazır olduqları zaman erkəklə yaxınlıq axtarırlar. Heyvanlarda cinsi həvəs və bunun nəticəsi olan cütləşmənin yeganə məqsədi yetişmiş yumurtaların mayalanmasıdır.
Həvəskarlar
Amator və ya Həvəskar (fransızca: amateur) — Bir işi və ya peşəni həyatını qurmaq üçün və ya pul üçün deyil, zövq üçün işləyən həvəskar, bu işə maraqlı insanlar üçün istifadə olunan bir termindir. Bunun əksi “peşəkardır”. Həvəskarlar öz işlərində mütəxəssis deyillər, peşə olaraq da bu işi peşə olaraqda öyrənməmişlər. Bu söz həm də “təcrübəsiz” və “səriştəsiz” kimi sərt şəkildə istifadə olunur. Qədim fransız dilində “sevən, aşiq” mənasını verən “amateur” sözünün kökü 1784-cü ilə təsadüf edir. Fransız dilinə isə yenə latıncadan eyni mənaya gələn “amatorem” (nom.“amator”) sözündən girmişdir..
Seksual həvəs
Cinsi həvəs — cinsi obyektlərə və ya fəaliyyətlərə maraq, ya da cinsi obyektləri axtarmaq və ya cinsi fəaliyyətlə məşğul olmaq həvəsi ilə xarakterizə olunan emosiya və motivasiya vəziyyəti. Bu, növün çoxalmasına yönəlmiş bioloji instinktlər əsasında yaranan istək və onlarla bağlı duyğu və həyəcan kompleksidir. Buraya xromosomlann genetik dəsti, beyinin diensefalit şöbəsi, daxili sekresiya vəzilərinin inkişafı və fərdi psixo-sosial təcrübənin formalaşması ilə bağlı olan cinsi əlaqəyə meyl daxildir. Avstriya psixoloqu, psixiatrl və nevropatoloqu Ziqmund Freyd cinsi həvəs anlayışını ifadə edən "libido sexualis" terminini təklif etmişdir. Cinsi həvəs əsasən şərtsiz reflekslərlə tərənnüm olunan təbii instinktdir və nəslin davam etdirilməsinə yönəlmişdir. Cinsi əlaqə zamanı həzzalma bu instinktin güclənməsi üçün təbii xüsusiyyətdir. Bioloji cəhətdən cinsi həvəs-in gücü və davamlılığı androgen hormonların, xüsusən də kişi və qadında böyrəküstü vəzilərdən, kişidə toxumluqlardan, qadında yumurtalıqlardan qana ifraz edilən testesteronun miqdarından asılıdır. “cinsi həvəs” məfhumu heyvanlarda çoxalma və cütləşmə ilə bağlı bir sıra davranış komplekslərini özündə əks etdirir. Dişi heyvanın yumurtalığındakı yumurtalar yetişmiş, özləri isə mayalanmaya hazır olduqları zaman erkəklə yaxınlıq axtarırlar. Heyvanlarda cinsi həvəs və bunun nəticəsi olan cütləşmənin yeganə məqsədi yetişmiş yumurtaların mayalanmasıdır.
Ölüm həvəsi
Ölüm həvəsi, ölüm instinkti və ya tanatos (q.yun. θάνατος “ölüm”) — psixoanaliz anlayışı olub, Sabina Şpilreyn tərəfindən fenomen kimi kəşf edilmiş və Ziqmund Freyd tərəfindən elmi dövriyyəyə daxil edilmişdir. Sonra Freyd anlayışı konseptuallaşdırır ki, onun işində canlı orqanizmdə ilkin (cansız, qeyri-üzvi) vəziyyəti bərpa etmək istəyinin mövcudluğunu ifadə edir. Yaşamaq həvəsi ilə ziddiyyət təşkil edir. Bəzi hallarda, aqressiya intinstinkti və ya mortido enerjisi ilə müəyyən edilir. == Psixoanalizdə “həvəs” anlayışı == Freyd cinsi həvəsi təhlil edərkən ilk dəfə "Seksuallıq nəzəriyyəsi haqqında üç esse" (1905) "həvəs" anlayışından istifadə etdi və daha sonra "Həvəslər və onların taleləri" (1915) əsərində bunu əsaslandırdı. Freyd bu anlayışa belə tərif vermişdir: “Həvəs” bizim tərəfimizdən əqli və fiziki arasında sərhəddə olan, bədən daxilində yaranan və ruha nüfuz edən qıcıqlanmaların fiziki nümayəndəsi kimi qəbul edilir." Psixoanaliz nəzəriyyəsinə görə, hər bir həvəsin məqsədi, obyekti, mənbəyi var. Həvəsin məqsədi məmnuniyyətdir ki, bu da onun gərginliyini mümkün qədər azaltmaqla əldə edilir. Həvəs obyekti — həvəsin məqsədinə çatdığı obyektdir. Həvəs mənbəyi zehni səviyyədə həvəsin özü ilə təzahür edən bədənin hər hansı bir orqanında və ya hissəsində həyəcanlanma prosesidir.

Digər lüğətlərdə