Qılıncın bağını çiyindən ataraq çarpaz taxmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: hamayıl. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əyləşibdi Çənlibelin elində, Deyil işlərində naşı Koroğlu
fars. rah – yol Yol yoldaşı, yoldaş. Əmrah dedi: – Xanım, Əmrah demirəm, həmrah deyirəm. Bizlərdə həmrah yol yoldaşına deyirlər
ər. qina Xına. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bu gün bir gəlin görmüşəm, Əlində toy hənası var, Yoxlamışam, var-yoxusu, Bir inək, bir danası var
Ətraf, dövrə, yan-yörə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bu yeddi ilin ərzində bir tacir, bir bəzirgan mənə bac verməmiş bu həndəvərdən keçə bilməyib
Bax: hənək etmək.
Zarafat etmək, zarafatlaşmaq, şuxluq etmək.
Zarafat. Mən Dilsuzam, talan sallam elinə, Zənən kimi hənək gəlmə dilinə. İgidsən, qılıncı sən al əlinə, Namərd olan bu cəngana gəlməsin
Tamam, bütün. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Hər necə olursa-olsun.
Quldur, çapovulçu, yolkəsən. Bir qədər getdikdən sonra həramilərə rast olur. (“Baxış-Leyla”)
Quldur, çapovulçu, yolkəsən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Meşədən enərkən Çəmli dağıdan, Çəkinməyin həramidən, yağıdan, Səflər pozan, düşmənləri dağ
Quldurbaşı. Başına döndüyüm həramibaşı, Doğramayın məni, aman günüdü. Gözümdən axıtma qan ilə yaşı, Doğramayın məni, aman günüdü
1. Mizraq, süngü. 2. Hədə-qorxu, hərbə-zorba. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Yağı düşmanın hərbəsi Qaçırtmaz meydandan məni
Qorxutmaq, dəhşətə salmaq üçün edilən hərəkət və ya deyilən söz; hədə-qorxu, hədə. Qorxmayıram sənin hərbə-zorbandan, Nə bəyindən, nə paşandan, nə xan
Qorxutmaq, dəhşətə salmaq üçün edilən hərəkət və ya deyilən söz; hədə-qorxu, hədə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Belə deyəndə Koroğlu sazı alıb, görək
Hədələmək, qorxutmaq, hədə-qorxu gəlmək. İgidlərdə üç nişan olar. Bir-birinə hərbə-zorba gəlmək, at oynatmaq, güləşmək
Hərbələmək, qorxutmaq, hədə-qorxu gəlmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
1. Avara, sərsəri, heç bir işlə məşğul olmayan. 2. Mənasız, boş. Xəbər aldım təbrizlidən, Məni hərcayı çağladı, Viran bağlar xəzəl oldu, Didələrim qan
1. Avara, sərsəri, heç bir işlə məşğul olmayan. 2. Mənasız, boş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam, deyim düzü Saymaram əllini, yüzü, Hərcay
Bax: hərcayı. Öpmədim gülər üzündən, Doymadım ala gözündən; Nakəs, hərcayi sözündən Gül uymaz xara deynən
Bax: hərcayı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Hər nə qədər, nə qədər. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu minarənin başından Çənlibelə tərəf baxdı
Olsun, qoy nə olur, olsun (nəticəsi bəlli olmayan bir işə girişdikdə deyilən ifadə). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Hasan paşa gördü iş şuluqdur
Əsla, qətiyyən, heç vaxt. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İgid odu aza-çoxa baxmaya, Məlulun, miskinin könlün yıxmaya, Qılınc bozaranda hərgiz qorxmaya,
1. Gözə tanış gəlməyən, şübhəli görünən tip. 2. Alçaq, yaramaz (adı çəkilməyə layiq olmayan). 3. Rəqib
Ən çox pul verənə satılması üçün açıq satış; müzaidə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Balam, bu Hasan paşa mənim yolumda qızlarını nə yaman hərrac bazar
Mənasız, boş, cəfəng, nalayiq. Hər məclisdə sən hərcayi söyləmə! Xançal alıb bağrım başı teyləmə! Daldalarda lafı-kəzaf eyləmə! Saxla hərzə dilin aman
Mənasız, boş, cəfəng, nalayiq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mən bilmənəm hərzə-hərzə söz nədi, Əlli nədi, altmış nədi, yüz nədi, Nəzərimdə dərə-təpə,
Qibtə etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Tövşümək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Tüpdağıdan həsəkliyə-həsəkliyə soruşdu: – Koroğlu, gecədi ya gündüz? (“Mərcan xanımın Çənlibelə gəlməyi”) (İ
Səkkiz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Adı Eyvazxan ola, həşt behiştin çəməni, Sənəti qəssab ola, özü ki, gövhər kanı
Yönəlmə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: heybəçə. Qarı bir həybəçəni doldurdu ağac qırıqları ilə, getdi Cahan xanımın otağının yanında “ay xırdavat alan” deyib qışqırdı
1000 (min). Qurbanam gözünə, yaşına sənin, Ağını kim qatdı aşına sənin? Əgər bir iş gəlsə başına sənin, Mən özümü həzar para eylərəm
Bax: həzəran.
Minlər, minlərlə. Ay ilə gün gərdiş eylər, ötüşər, İki sevgi peymanına bitişər, Ruzi müqərrərdi, gələr yetişər, Həzəran ölkə gəz, həzəranda çap
Hazırda olanlar, hüzurda hazır olanlar, iştirak edənlər (məclis əhlinə müraciət zamanı işlədilir). Həzərat, yaxşı baxın Qarşıda duran gözələ
Hazırda olanlar, hüzurda hazır olanlar, iştirak edənlər (məclis əhlinə müraciətlə işlədilir). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ay həzərat, ay camaat, Ürə
Kələk, fırıldaq, hiylə // oyun. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ay oğul, bə deyirlər, onların minbir hoqqası var
Bir cismin çevrəsi; ov yeri, qoruq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qotaz. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dastanlarda kömək mənasında işlənir. Hoy variantı da var. Günbəzlərdə etdim mənzili-mava Ədalət olmadı, yetişsin hova
Dastanlarda kömək mənasında işlənir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Hoy variantı da var. Göndərdim durna ovuna, Eyvaz əyləndi, gəlmədi
Az vaxt, an, müddət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dəlilər girib qocanın zəmisini bir hovurun içində yığıb qurtardılar
1. Bax: hov. 2. Bax: hay. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu sazı götürüb tacirə dedi: Mərd igidlər çəkər hoyu, Kəskindi şəmşirin soyu, Sizsiz Kor
İmdada çağırmaq, köməyə çağırmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Haydı (çağırış və əmr mənalı nida). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Hoydu, dəlilərim, hoydu, Yeriyin meydan üstünə! Havadakı şahin kimi, Tökülün al qan
Ərəbcə O mənası verən və sufi ədəbiyyatında Allaha aid olan kəlmədir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İgidə yoldaş olmasa, Bir qoşuna baş olmasa