İpək, ipək iplik. Sayat balam, o gözəllik səndədi, Sənin sərin taxtı-taca yaraşır. Əbrişimdən tikdirdiyim xələtlər, Qamətinə ucdan-uca yaraşır
İpək, ipək iplik. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Saç, tel sözlərinin epiteti kimi də işlənir: Paşa, sənə nişan verim Qıratı, Əbrişim ipəkdən yalı gərək
Qaş. Qurban olum sinəndəki turunca, Yetir sən dəstimi damana, Gülgəz! Aytək şölə salıb ayna qabağın, Əbruların bənzər kamana, Gülgəz!
Qaş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Eyvaz, məndən istədüyün, Canmıdur, başmıdur, nədür? Qurubsan əbrü-kamanı, Bilməm savaşmıdür, nədür?
Ərəb olmayan xalqlara və onların nümayəndələrinə, xüsusən iranlılara, İran əhalisindən olan adamlara verilən ad
Ərəb olmayan xalqlara və onların nümayəndələrinə, xüsusən İran əhalisinə verilən ad. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Yağı düşmən dörd bir yanım alıbdı,
Bir iş müqabilində verilən əvəz; qarşılıq; cəza mənasında. Düşmanın ağlasın, dostların gülsün, Sənə zülm eyləyən əcrini bilsin! Söylə Ədil şaha, xəbər
Bir iş müqabilində verilən əvəz; qarşılıq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İndi gərək mən tez şəhərə qayıdam ki, həm asılanda orada olam, həm də basdır
Cəzasını çəkmək.
Cəzasını çəkmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Ayaqqabı, çəkmə, məst. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
ər., əsli: yunan 1. Oxumuş adamların, ruhanilərin adlarına qoşulan söz. 2. Ümumiyyətlə, hörmət bildirmək üçün işlənir
Fəryad, nalə, fəqan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İllər ilən arzumanın çəkərəm, Əfqanımdan zara gəldi el, sonam! Aşiq oldum, mən günahkar olmadım, Gö
1. Ən fəzilətli, çox fəzilətli. 2. Artıq, çox. Səndən xəbər alım, ay bala aşıq, O nədi ki, göydən haça gəlibdi? Yüz iyirmi dörd min peyğəmbər haqdı dü
Əyin, bədən. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Əylənmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Əymək, bir yana yatırmaq, meyil etdirmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Əyri. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Əyricə, az və ya çox əyri olan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bağdaddan gələn beş durnam, Yoluna qurban olayım, broy! Əgricələr burma-burma
Bax: əyrimçə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Eyvaz xana al şərabı içirdim, Dud eləyib, çox xocalar köçürdüm, Səksən oxu əgrimcədən keçirdim, Heç kaman
ərəb. ğeyr sözünün cəmi Özgə(lər), dost olmayan(lar) rəqib(lər), yad(lar). Qoyma qalam bəxti qara, Əğyar hara, de mən hara? Uzaq elə, bir diyara, Götü
ər. ğeyr sözünün cəmi 1. Özgə(lər), dost olmayan(lar) rəqib(lər), yad(lar). 2. Qənim. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam, mən sözümü söylərəm, Ə
Vədini pozmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qırmızı. Sayat, sərvidir boyu dilbərin, Boyundan şirindi suyu dilbərin. Ətirdən iylidi muyu dilbərin, Səni döndərəndir, ey qızıl əhmər alma!
1. Zərdüşt dinində: şər allahı, şər və zülmət mənbəyi. 2. Məcazi mənada: pis qüvvə, şər qüvvə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Paşa, Koroğlunu heç əhrim
Əhsən sənə! bərəkəllah! Mərhəba sənə! O ala gözlümün gözü yoldadı, Bağda heyva, nar var, yar, səndən ötrü
ərəb. əhval, fars. pürsan – soruşma Əhvallaşma, hal-əhval tutma. Söz tamama yetən kimi Şah Abbas cəlladları dayandırdı
ər. əhval, fars. pürsan – soruşma Əhvallaşma, hal-əhval tutma. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu dedi: – Çənlibel qoruqçusuyam
Bax: əhval-pürsan.
Bax: əhval-pürsan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Əjdaha; böyük ilan, insan yeyən ilan. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Hiss etdirmədən çıxıb getmək, gözdən itmək, qaçmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bir anda meydan boşaldı
Əksik, kəm. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ayrılmaq, qeyb olmaq, ölüb ayrılmaq, sayı azalmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qüsur, əksiklik, nöqsan, eyib. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sataşmaq, əylənmək, oynaşmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Müxtəlif rənglərə çalan laylardan ibarət olan bərk mineral. Yarımqiymətli daş kimi bəzək şeylərinin hazırlanmasında istifadə edilir
Ağıl. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Flektivlik baxımından aqil sözü ilə qohumdur. Hər igiddə olmaz hünər, Od olmasa ocaq sönər, Dövlətlidən dövlət dö
Bax: əqil. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Əhdə əməl etmək vəfadandır. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əl-əhdi minəl-vəfa. Biz öz vədimizi yerinə yetirdik
Sonunda, nəhayətində. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Yardıma, köməyə çağırış bildirən nida. 2. İmdad, nicat. Əsma xanım edər bu ələmanı, İmdada çağırram Şahi-Mərdanı; Zülm etmə, öldürmə belə cavanı, Q
Çarəsiz qalmaq, nə edəcəyini bilməmək.
Bax: əlamanda qalmaq.
ər. əleyh – onun üzərinə, ona Salama qarşılıq cavab olan əleykiməssəlam sözünün qısa şəkildə işlənməsi
Dərd, qəm, kədər, qüssə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bir ah çəkdim ərşi-zəminə düşdü, Ələm oxu bir-birinə ötüşdü, Namə gəlib Çənlibeldə yetişdi, Mə
Bayraq. Döyülür təbillər, sancağı ələm Bizləri gözlüyüb nişana gələr. (“Abdulla və Cahan”)
1. Quru sümük. 2. Çox arıq, əldən düşmüş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanda 2-ci mənada işlənir
Bax: ələngə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İş belə ələngə-üləngəyə qalsa, bunlardan mənim özümdə də çoxdur
Susuzluq. Bir almas göndərdim yara yadigar, Almadı alması, bağrıdaş Pəri. Könül tələb elər məndən nəyim var, Od tutub cismimi ələtəş, Pəri