is. Əza saxlama, yas saxlama; yaslılıq
[ər.] bax azan
[ər.] 1. is. Şeytan. Onu əzazil də aldada bilməz. – Əhsəni-təqvimi inkar eylər imansız fəqih; Şol əzazilin ki adın həq deyər, şeytan budur
zərf Zalımcasına, insafsızcasına, amansızcasına, qəddarcasına. Əzazilcəsinə incitmək. Əzazilcəsinə əziyyət vermək
is. Zalımlıq, insafsızlıq, amansızlıq, qəddarlıq. Sabiq milyonerin arvadı Nərmin onun əzazilliyini görəndə üsyan edib deyir ki, dövlətlilər amansız və
1. is. Bir mətni və ya sözü eyni ilə təkrar edilə biləcək şəkildə yadda, hafizədə saxlama. □ Əzbər etmək (eləmək) – bax əzbərləmək
1. sif. Dərsini anlayıb-anlamadan, olduğu kimi, kəlməbəkəlmə hazırlayan, əzbərləyən. Əzbərçi tələbə (şagird)
is. Mənasını bilmədən, dərindən öyrənmədən, mexaniki surətdə əzbərləmə. Məktəblərdə əzbərçiliklə mübarizə aparmaq lazımdır
zərf Əzbər olaraq, yazıya baxmadan; döşdən, hafizədən. Şeri əzbərdən oxumaq. – Bilirəm, Puşkini çoxdan sevirsən; Qızın da, oğlun da əzbərdən desin
dan. bax əzbərdən. Əzbərə şeir demək. Poemanı əzbərə oxudu
“Əzbərləmək”dən f.is
f. Əzbər etmək, oxuduğu və ya eşitdiyi bir şeyi olduğu kimi zehnində saxlamaq, mənimsəmək. Şeri əzbərləmək
“Əzbərlənmək”dən f.is
f. Əzbər yadda saxlanmaq, əzbər öyrənilmək, əzbər edilmək. Şeir əzbərlənmişdir. – Savadlı gənclərin bəyazı olardı, bu bəyazlara ana dilindəki şeirləri
“Əzbərlətdirmək”dən f.is
icb. Əzbərləməyə məcbur etmək
“Əzbərlətmək”dən f.is
icb. Əzbər öyrətmək, yadda saxlatmaq. Şeri əzbərlətmək. Poemanı əzbərlətmək
zərf [fars.] klas. 1. Kifayətcə, çox miqdarda, həddindən artıq. Hər yanda böyük xəndək, hər küçədə min dağ; Əzbəs tökülüb bir-birinin üstünə torpaq
[fars. əz və ər. cümlə] kit. köhn. O cümlədən
is. [ər.] köhn. 1. Zidd sözünün cəmi (zidlər). 2. köhn. Rəqiblər
“Əzdirmək”dən f.is
“Əzmək”dən icb
[ər.] 1. is. Əvvəli, ibtidası olmayan keçmiş zaman (əbəd müqabili). Səbəb nə oldu ki, peymanü əhdi sındırdın? Vəfavü əhdə əzəl etibar edən sən idin
zərf Əvvəlcə, qabaqca, birinci olaraq. Əzəlcə söz kimə verildi? Əzəlcə qoy o keçsin
zərf Lap əvvəldən, ilk vaxtdan, ibtidadan. Əzəldən deyər ki, bəri dur, bəri; İrəli gedərsən, o durar geri
[ər. “əzəl”dən] bax əzəl 2-ci mənada. Ədalət var idi bundan əzələ; Yaman yerə yetib iş gələ-gələ. Q.Zakir
is. [ər.] anat. İnsan və heyvan bədəninin, hüceyrələrdən ibarət olub, yığıla bilən orqanı və ya onun bir hissəsi; muskul
sif. İnkişaf etmiş əzələləri olan. Əzələli qollar. – Həmişə fiziki işdə çalışan adamlara məxsus yoğun əzələli bir gəncin gurultulu səsi onların danışı
sif. Əzələləri inkişaf etməmiş, əzələləri zəif olan. Əzələsiz qollar
sif. [ər.] Zamanca başlanğıcı, ibtidası olmayan (əbədi müqabili). Kəhkəşan südlü nəhri andıraraq; Əzəli bir kitab oxurdu mana
bax əzəliyyət
is. [ər.] kit. Əzəlilik, zamanca ibtidasızlıq, əvvəli olmayacaq qədər qədimlik (əbədiyyət müqabili)
sif. Əzəldə olan, əvvəlki. Əzəlki danışıq. Əzəlki vəziyyət. – Kəsilibdi indi gəlibgetməyin; Əzəlki çağını könlüm arzular
sif. [ər.] köhn. Böyük, ən böyük, ulu (adətən vəzifə adlarına qoşulur; məs.: sədri-əzəm – Sultan Türkiyəsində baş nazir)
is. [ər.] 1. Böyüklük, ululuq. İstərsən əgər şahlıq, şöhrət, əzəmət, hörmət; Həm əhdə vəfa eylə, həm faili-peyman ol! Heyran xanım
sif. Böyük, möhtəşəm. Əzəmətli qala. Əzəmətli dağlar. – Ta o dərəcəyə kimi ki, hətta İstanbul kimi bir əzəmətli paytaxtda telefon çəkməyi Sultan Əbdül
sif. [ər.] köhn. Ən çox, maksimum. Azərbaycan … nasirləri klassik rus realizminin ən qüvvətli cəhətlərindən – onun demokratlığından, həyat həqiqətləri
is. [ər.] 1. Keçmişdə palto kimi üstdən geyilən içi xəzli paltar. 2. Müsəlman dini təriqətlərindən birinin adı
is. [ər.] klas. Böyüklük, ululuq, əzəmət
is. Qoz iriliyində, ətli, çəyirdəkli, sarı rəngli, təpəsi pipikli bir meyvə və onun ağacı. Əzgil ağacı
is. Əzgil ağacları bitmiş yer, əzgil meşəsi, əzgil kolluğu. Bağın bir tərəfi əzgillikdir
sif. Əzinik, yorğun, halsız, taqətsiz. Hər tərəfdə əzgin kəndlilər bəylərdən intiqam almağa başladılar
sif. və zərf. Çox əzgin. Əzgin-üzgün şalvar. – Müqim bəy durub əzgin-üzgün halda çıxdı. S.Rəhimov
“Əzginləşmək”dən f.is
f. Əzgin hala düşmək
is. Özünü əzgin hiss etmə, əzgin halda olma. Bədənində əzginlik hiss etmək
sif. 1. Çox ağır, çox güclü, məhvedici, sarsıdıcı. Əzici zərbə. 2. Ruhu incidən, ağır təsir bağışlayan
sif. 1. Əzilmiş. Əzik meyvə. Əzik pomidor. 2. Ütüsü, şaxlığı, hamarlığı getmiş; hamar olmayan. Əzik köynək
zərf 1. Tamamilə əzilmiş halda. □ Əzik-əzik eləmək (etmək) – 1) tamamilə, hər yerini əzmək. Uşaqlar meyvələri əzik-əzik etdilər; 2) sındırmaq, parça-p