f. 1. Çökməsinə səbəb və ya vasitə olmaq. Cənubdan əsən külək bacadan çıxan tüstünü getdikcə içəriyə çökdürürdü
sif. xüs. Çökdürən, çökməsinə kömək edən. Çökdürücü maddə
is. bot. Ürəkşəkilli yarpaqları və ətirli sarı çiçəkləri olan ağac. Çökə ağaclarının, qoruqlarda, tarlalarda biçilmiş təzə otların gözəl ətri … bir-bi
is. zool. Nərə balıqları ailəsindən qiymətli ov balığı
is. Yer səthində batıq yer, kiçik çala; oyuq. İndi, bu arada çökəklərdə və bağların ara-bərəsində qalan tala qarlar da yavaş-yavaş əriyirdi
is. Çökək yer, çala yer; oyuq, çala. Şırımlar açılarkən bəzi cərgələrdə çökəklik əmələ gəlir. (Qəzetlərdən)
is. Çoxlu çökə ağacları bitən yer
“Çökəlmək”dən f.is
f. Çökək əmələ gəlmək, içəri batmaq. [Sila] gülərkən ovurdları çökəlir, bu vaxt gözə çox şirin görünürdü
“Çökmək”dən f.is. // is. Çökmüş, aşağa batmış yer; çala. Şoran torpaqlara əsasən çökmələrdə təsadüf olunur
f. 1. Durduğu yerdən aşağı enmək, çuxura düşmək. Binanın divarı çökmüşdür. Asfalt çökmüşdür. // Aşağı enmək, dibinə oturmaq (mayenin içərisində olan t
sif. Çökəyə düşmüş, çökmüş, içəri batmış, çuxurlaşmış. Çökük linza. Çökük güzgü. – Həyat [Vasilini] əzir, yorur, belini bükürdü
is. Çökük şeyin halı; çökük olma, içəriyə batma
is. Mayenin dibinə çökən şeylər; torta. Çaxırın çöküntüsü. Ərimiş yağın çöküntüsü
Mürəkkəb heyvan və bitki adlarının əvvəlində heyvan və ya bitkinin yabanı, vəhşi olduğunu bildirir; məs
is. 1. Qumluq, susuz düzənlik; səhra, bozqır, biyaban. Ağcaqum çölü. Ərəbistan çölləri. – Nə mən Məcnun kimi çöllərdəyəm, bil; Nə sən Leyli kimi hicra
is. dan. Evdən dışarıda hər bir yer, ətraf yer. [Çimnaz] çöldə-bayırda geydiyi qara satin tumanını, nisbətən təzə şabalıdı qədək arxalığını çıxarıb bo
is. bot. Yabanı halda bitən cır buğda növü
bax çöllü 1-ci mənada. [Hüseynəli xan:] Mənim qızım oxumuş qızdır, sənə yaramaz, sən bir çölçü babasan, sənə kasıbfəndi qız gərək
is. zool. Vəhşi donuz
is. zool. Çöldə yaşayan dovşan
is. zool. Vəhşi eşşək; gur
is. zool. Çöldə yaşayan vəhşi göyərçin
is. bot. Yabanı halda bitən keşniş
is. zool. Payız və qış yuxusu keçirən siçovula oxşar iri gəmirici
is. zool. Yaşayış yerlərindən uzaqda, çöldə yaşayan qaranquş
is. zool. Vəhşi qaz
is. bot. Yabanı halda bitən lalə
zərf Yolu qısaltmaq üçün çöldə düz yolla deyil, kəsə yolla. Çölləmə getmək
sif. köhn. 1. Kəndli, kəndçi. Xoş keçmədi il çöllüyə, dehqanə, nə borcum! M.Ə.Sabir. Kərbəlayı Xəlil dükanında oturub, çöllülərdən almış olduğu yağ ba
is. bax çöl 1-ci mənada. [Atam:] Ay dəli, çöllükdür, ürəyini sıxma! Bunun da bir nəşəsi var. A.Şaiq
is. Gildən qayrılmış qazan, qab; dopu. Qız durdu ayağa, ocağı yandırdı, kəlləpaçanı saldı çölməyə. (Nağıl)
is. bot. Yabanı halda bitən nanə
is. bot. Yabanı halda bitən noxud
is. zool. Vəhşi ördək
is. zool. Vəhşi pişik
is. zool. Çöldə yaşayan siçan növü
is. bot. Yazın əvvəllərində bitən, xörəyə qatılan ot bitkisi
is. bot. Yabanı halda bitən turşəng
is. bot. Əsasən quru yamaclarda bitən yovşan
zərf Çömbəlmiş halda, çömbələrək, dizlərini yığaraq. Çömbələn əyləşmək. – Pərişan çömbələk oturub, əlini arxın suyunda yudu və danışdı
bax dombalan 2-ci mənada
1. “Çöm(b)əlmək” f.is. 2. zərf bax çömbələn1, çömbələk. Çömbəlmə oturmaq
f. Ayaqlarını dizlərindən qatlayıb pəncələri üstündə oturmaq. Tülkü görcək yavaş-yavaş gəldi; Endirib baş, ədəblə çömbəldi
“Çöm(b)əltmək”dən f.is
icb. Çöm(b)ələrək oturtmaq
is. dan. Uzun dəstəkli qaşıq; abgərdən. Bircə baqqal çömçə ilə qazandan qatığı qovzayıb, kobud səsiylə deyirdi: – Qatığa gəl, qadan alım, qatığa gəl!
is. zool. Karp fəsiləsindən olub, adətən qurudulmuş halda yeyilən balıq