sif. Yarpaqları dik duran. Dikyarpaq(lı) ağaclar
is. [ər.] 1. Fikrin, yaxud görmə və eşitmə qüvvəsinin bir obyektə tərəf yönəlməsi və onun ətrafında cəmlənməsi
sif. Artıq dərəcədə diqqətli, çox diqqətli. Diqqətcil adam
is. Diqqətcil adamın xassəsi
sif. Diqqət verilməyə layiq olan; çox maraqlı. Şəhərin diqqətəlayiq yerləri. Diqqətəlayiq hadisə. – [N
[ər. diqqət və fars. …şayan] bax diqqətəlayiq. Nə könül doydu, nə göz gül üzünə baxmaqdan; Öylə ki, əksi-rüxün diqqətəşayandı sənin
zərf Diqqət edərək, ciddi fikir verərək, diqqət yetirərək. [Müdir] …bir Zeynala, bir də diqqətlə Mehribana baxdı
sif. 1. Hər işində dəqiq və səliqəli olan, səhv və nöqsana yol verməməyə çalışan, diqqət, səy və qeyrət göstərən
is. 1. Diqqət göstərmə, diqqətli olma; diqqət. 2. Ehtiyatlılıq
sif. 1. Diqqətini, fikrini cəmləşdirə bilməyən; huşsuz. Diqqətsiz şagird. Diqqətsiz adam. 2. İşinə diqqətlə baxmayan, işinin yaxşı və səliqəli olmasın
zərf Diqqətsizliklə, başısoyuqluqla
is. 1. Diqqətsiz adamın hal və keyfiyyəti. Onun diqqətsizliyinə adam təəccüb qalır. 2. İşə diqqət göstərməmə, başısoyuq yanaşma; başısoyuqluq
is. 1. anat. İnsan və onurğalı heyvanların ağız boşluğunda olub, qidanın çeynənilib udulmasına kömək edən və onun dadını bildirən, insanda isə, əlavə
is. [fars.] klas. Ürək, könül, qəlb. Müjdə, ey dil, ki səni görməyə canan gəldi. Ə.Nəbati. Ey dil, baxırmısan gölü dərya bilənlərə
is. Üzrxahlıq mahiyyətində olan sözlər. □ Dil-ağız etmək (eləmək) – üzrxahlıq mahiyyətində xoş sözlər söyləmək, yaxud xoş sözlər söyləyərək mehribanlı
bax dəlalət
top. Ağızdakı dil və dişlər. ◊ Dildə-dişdə dolaşdırmaq – yaymaq, dillərə salmaq. …Solmaz öz xəstə yatağında belə, Şiraslanı mülahizə edir, onu səsə-kü
top. Ağızdakı dil və dodaqlar. ◊ Dil-dodağı kilidlənmək – danışmağa qüdrəti olmamaq, lallaşan kimi olmaq
sif. anat. Dilin altında olan. Dilaltı sinir
sif. [fars.] şair. Ürəkaçan, könülaçan, dilbər; sevgili (klassik şeirdə gözəlin epitetlərindən biri)
[fars.] bax dilara. Taki sən getdin yanımdan, ey dilaramım mənim; Haləti-vəslin könüldə pasiban qıldı mənə
sif. dilç. Dilin arxa hissəsi ilə arxa damağın bir-birinə yaxınlaşması nəticəsində əmələ gələn. Dilimizdəki q, ğ, k, x səsləri dilarxası səslərdir
sif. [fars.] 1. Qoçaq, igid, cəsur, ürəkli, mərd. Çətin ələ düşər dilavər gözəl. Q.Zakir. Zeynəb … dilavər, kimsədən qorxmaz və çəkinməz bir qarı idi
[fars.] bax dilavərcəsinə
zərf Qəhrəmancasına, qoçaqcasına, mərdcəsinə. Dilavərcəsinə hərəkət
“Dilavərlənmək”dən f.is
f. Dilavər olmaq, cəsarətlə danışmaq
f. Daha cəsarətli olmaq, ürəklənmək, qoçaqlaşmaq
is. 1. İgidlik, cəsarət, qoçaqlıq, mərdlik. Dilavərlik göstərmək. 2. Dillilik, gözəl danışmaq qabiliyyəti, danışmaqda mahirlik
sif. [fars.] klas. Ürəyi cəlb edən, ürəyə yapışan, ruhu oxşayan, xoşagələn. Buxağı bərgi-gül, zülfü dilaviz; Dəhanı mirvarid xəzinəsidir
sif. Ayrı dildə danışan, ayrı millətdən olan. Mən onu dinləyirəm böyük iş meydanında; O yerdə ki arzusu böyük həqiqət olur; Dilayrı bacının da, dilayr
sif. [fars.] İnsafsız, rəhmsiz, şəfqətsiz, mərhəmətsiz, könülincidən, könülə cəfa verən (klassik şeirdə adətən gözəlin epitetlərindən biri)
is. İnsafsızlıq, rəhmsizlik, şəfqətsizlik, mərhəmətsizlik
is. bayt. Xüsusilə qaramalda baş verən xəstəlik. Mal dilbaş olub
sif. [fars.] klas. Ürəkaçan, dilbər, dilara
zərf klas. Dil-dilə, səmimiyyətlə, sədaqətlə. Tutmuş idim səri-kuyində mənzil; Gecə-gündüz danışırdım dilbədil
sif. [fars.] şair. Gözəl, sevgili, canan. Dilbər qız. Dilbər gəlin. – Zeynal özünü yalnız dilbər bir qadının ağuşunda əyləndirə biləcəyini iddia edird
[fars.] şair. bax dilbərcəsinə. Ey dilbəranə tərzdə cövlan edən çocuq. M.Ə.Sabir
zərf Dilbər kimi, dilbər ədası ilə
is. Gözəllik, canalıcılıq
sif. [fars.] klas. Könlü bağlı, ürəyi bağlı; aşıq, vurğun
sif. və is. Düşüncəli, yolbilən, təcrübəli. Bahardır, nə bilir zövqü hər naşı; Çağır dilbiləni, yarı, yoldaşı
sif. və is. Başa düşməyən, anlamayan, söz qanmayan, gec başa düşən. Dilbilməzin bir sözü; Sinəmdə qəm bağladı
is. Başa düşməməzlik, söz qanmamazlıq
sif. və zərf Sözü, fikri, sirri bir; əlbir, həmrəy, həmfikir. [Xudayar bəy:] Yox, Vəliqulu, mən dəxi sənin sözünə inanmıram
is. Söz birliyi, fikir birliyi, həmrəylik; sözləşmə
zərf və sif. Şifahi, ağızdan. Macəranın təfsilini, inşallah, özüm gələndə dilcavabı nağıl edərəm. C.Məmmədquluzadə
is. Kiçik dil. // Dilə oxşar çıxıntı. Ayanın qına keçən hissəsində pərdəşəkilli dilcik adlanan çıxıntı olur
sif. Dilciyə (kiçik dilə) oxşayan
is. Kiçik dil; dil şəklində olan şey, alət və s