Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • FİTRİ

    sif. [ər.] Xilqətində, təbiətində, yaradılışında olan; anadangəlmə. Fitri bacarıq. Gənc xanəndənin parlaq fərdi yaradıcılıq üslubu, onun gözəl fitri q

    Tam oxu »
  • FİTVA

    is. [ər.] 1. din. Bir işi icra etmək üçün din başçısı və ya hökmdar tərəfindən verilən icazə, hökm. □ Fitva almaq – bir işi icra etmək üçün din başçıs

    Tam oxu »
  • Fİ́ZİK

    [yun.] Fizika mütəxəssisi. Təbiət gözəldir və fiziklər özlərini bəlkə də bu gözəlliklər xatirinə uzun, ağır əziyyətlərə salırlar

    Tam oxu »
  • Fİ́ZİKA

    [lat. physike – təbiət] Təbiət hadisələrinin ümumi qanunauyğunluqlarını, materiyanın (maddə və sahənin) hərəkət qanunlarını, ümumi xassələrini və quru

    Tam oxu »
  • FİZİKİ́

    sif. 1. Fizikaya aid olan. Fiziki nəzəriyyə. Fiziki elmlərin müasir vəziyyəti. 2. Fizikanın məşğul olduğu hadisələr sahəsinə aid olan

    Tam oxu »
  • FİZİOKRÁT

    [yun. physia – təbiət və kratos – hakimiyyət] Torpaq və əkinçiliyin sərvətin yeganə mənbəyi, əkinçilik əməyinin isə yeganə istehsaledici əmək olduğunu

    Tam oxu »
  • FİZİOLÓGİYA

    [yun. physia – təbiət və logos – elm] 1. Canlı orqanizmin və onun hissələrinin həyati vəzifələri və fəaliyyəti haqqında elm

    Tam oxu »
  • FİZİOLOJİ́

    sif. 1. Fiziologiyaya aid olan. Fizioloji tədqiqat üsulları. Fizioloji məsələlər. 2. Cismani, şəhvani

    Tam oxu »
  • FİZİÓLOQ

    [yun. physia – təbiət və logos – elm] Fiziologiya mütəxəssisi

    Tam oxu »
  • FİZİOTERAPÉVT

    [yun. physia və therapentes] Fizioterapiya mütəxəssisi olan həkim

    Tam oxu »
  • FİZİOTERAPEVTİK

    sif. Fizioterapiyaya aid olan, fizioterapiya ilə əlaqədar olan. Fizioterapevtik müalicə. Fizioterapevtik amillərin təsiri olduqca çoxsahəlidir

    Tam oxu »
  • FİZİOTERAPİ́YA

    [lat. physia – təbiət və therapentes – müalicə] Fiziki, təbii vasitələr (işıq, elektrik və s.) ilə müalicə

    Tam oxu »
  • FLAKÓN

    is.[fr.] Ətir şüşəsi

    Tam oxu »
  • FLÁQMAN

    [holl.] Böyük hərbi gəmi birləşməsinin (eskadra, diviziya, dəstə) komandanı, habelə həmin gəmi birləşməsi komandanının olduğu gəmi

    Tam oxu »
  • FLANÉL

    [fr.] Xovlu yumşaq pambıq və ya yun parça. // Həmin parçadan hazırlanmış və ya tikilmiş. Flanel adyal

    Tam oxu »
  • FLÉKSİYA

    [lat. flexio – əyilmə, keçmə] dilç. Hallandıqda, təsrif edildikdə, habelə cins şəkilçiləri qəbul etdikdə dəyişən söz sonluğu

    Tam oxu »
  • FLEKTİV

    flektiv dillər dilç. – fleksiya (o cümlədən daxili fleksiya) vasitəsilə qrammatik formalar əmələ gətirən dillər

    Tam oxu »
  • FLEQMÁTİK

    is. [yun. phlegma – selik] Hippokratın aşkar etdiyi dörd temperamentdən biri; soyuqqanlı, laqeyd, süst, key adam haqqında

    Tam oxu »
  • FLEŞ

    is. [fr.] bot. Çay kolunun təzə yarpağı

    Tam oxu »
  • FLEYTA

    is. [alm.] Nəfəslə çalınan musiqi aləti. Yan fleyta. Şaquli fleyta. Fleytanın səsi aydın, şəffaf və güclüdür

    Tam oxu »
  • FLİ́GEL

    is. [alm.] Evin yanında əlavə tikili

    Tam oxu »
  • FLÓRA

    [qədim Roma əsatirində çiçək, yaz və gənclik ilahəsinin adından] Hər hansı bir yerin və ya geoloji dövrün bitki aləmi, bütün bitki növlərinin toplusu;

    Tam oxu »
  • FLORİ́N

    is. [ital.] İtaliyada pul vahidi

    Tam oxu »
  • FOKSTRÓT

    [ing.] Sürətlə oynanılan dördgedişli rəqs və həmin rəqsin musiqisi. Fokstrot oynamaq. – Orkestrin çaldığı fokstrot gur səslə ətrafa yayılırdı

    Tam oxu »
  • FOKUS₂

    [alm. canlı dildə “foks”] bax gözbağlıca. Teatrda pərdə açılmayınca mən bu əqidədə idim ki, fokus göstərəcəklər

    Tam oxu »
  • FÓKUS₁

    [lat. focus – mənbə] 1. fiz. Sınmış və ya əks etmiş şüaların kəsişdiyi nöqtə. Hər optik sistemin iki fokusu olur

    Tam oxu »
  • FOKUSÇU

    is. Fokus göstərən artist (bax fokus2). // məc. Hoqqabaz, oyunbaz

    Tam oxu »
  • FOKUSLAMA

    “Fokuslamaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • FOKUSLAMAQ

    f. 1. fiz. Şüaları fokusda birləşdirmək, bir nöqtəyə yığmaq (bax fokus1 1-ci mənada). Şüaları fokuslamaq

    Tam oxu »
  • FOLKLÓR

    is. [ing. folklore – xalq müdrikliyi] 1. Şifahi xalq yaradıcılığı. Musiqi folkloru. Folkloru tədqiq etmək

    Tam oxu »
  • FOLKLORÇU

    is. Folklor mütəxəssisi; folklorşünas. Folklorçu alim. – Zərdabi özü fədakar folklorçulardan biri kimi məşhurdur

    Tam oxu »
  • FOLKLORÇULUQ

    is. 1. Folklor haqqında elm. 2. Folklorçunun sənəti, peşəsi, ixtisası. Folklorçuluqla məşğul olmaq

    Tam oxu »
  • FOLKLORŞÜNAS

    bax folklorçu

    Tam oxu »
  • FOLKLORŞÜNASLIQ

    bax folklorçuluq. Romantizmin inkişafı folklorşünaslığın yaranmasına təkan verdi

    Tam oxu »
  • FON

    [fr. fond – zəmin, əsas] 1. Üzərində şəkil çəkilən, naxış salınan əsas rəng; zəmin, ton. Açıq fon. Şəkil mənzərəli bir fonda çəkilmişdir

    Tam oxu »
  • FOND

    [fr.] 1. Hər hansı məqsəd üçün ayrılan pul və ya maddi vəsait. Valyuta fondu. Əmək haqqı fondu. Nobel fondu

    Tam oxu »
  • FONÉM

    [yun. phonema – səs] dilç. Hər hansı bir dilin (və ya dialektin) söz və ya morfeminin mənasını fərqləndirmək vasitəsi sayılan danışıq səsi

    Tam oxu »
  • FONENDOSKÓP

    [yun. phone – səs, endon – daxilə və skopeo – baxıram] Ürək və ciyərlərə qulaq asmaq üçün stetoskopdan daha mükəmməl tibb aləti

    Tam oxu »
  • FONETİ́K

    sif. 1. Fonetikaya aid. Fonetik transkripsiya. Fonetik qanunlar. 2. İnsan nitqinə, onun səs quruluşuna aid olan

    Tam oxu »
  • FONÉTİKA

    [yun. phonetike – səsə aid] 1. Dilin səs quruluşu, səs tərkibi. Azərbaycan dilinin fonetikası. 2. Dilçiliyin, dilin səs tərkibini öyrənən bəhsi

    Tam oxu »
  • FONETİ́ST

    [yun.] Fonetika mütəxəssisi

    Tam oxu »
  • FONÓQRAF

    [yun. phone – səs və grapho – yazıram] Səsi yazmaq və səsləndirmək üçün cihaz; səsyazan. Qrammofon və patefon da fonoqraf əsasında yaradılmışdı

    Tam oxu »
  • FONOQRÁM

    [yun. phone – səs və gramma – yazı] xüs. Plastinka, lent, plyonka və s.-yə keçirilmiş hər hansı səs yazısı

    Tam oxu »
  • FONOLÓGİYA

    [yun. phone – səs və logos – elm] Fonetikanın, dildəki fonemlərin sistemini və onların dəyişməsini öyrənən bəhsi

    Tam oxu »
  • FONOLOJİ

    sif. Fonologiyaya aid. Fonoloji tədqiqat. Fonoloji sistem (fonemlər sistemi)

    Tam oxu »
  • FONÓMETR

    [yun. phone – səs və metreo] Səsin gücünü ölçmək üçün alət, fonometrik cihaz

    Tam oxu »
  • FONOMETRİ́K

    sif. Fonometriyaya aid. Fonometrik tədqiqat. □ Fonometrik cihaz – bax fonometr

    Tam oxu »
  • FONOSKÓP

    [yun. phone – səs və skopeo – baxıram] Nitqin fonetik xüsusiyyətlərini və danışarkən dodaqların, üz əzələlərinin hərəkətini öyrənmək üçün cihaz

    Tam oxu »
  • FONOTÉKA

    [yun. phone – səs və theke – saxlanılan yer, anbar] Fonoqramların, səs yazılarının toplusu, arxivi. Tədris fonotekaları

    Tam oxu »
  • FONTÁN

    [ital. fontana, əsli lat. fons – bulaq] bax fəvvarə. Fontan armaturu. Fontan üsulu ilə neftçıxarma

    Tam oxu »