is. [fars.] Duzqabı. Süfrəyə nəməkdan qoymaq. – Dedim ki, nankorsan, duz-çörək yedin; Həyat süfrəsində sındı nəməkdan
sif. [fars.] Təbiətcə şux, məzəli, duzlu. O çox nəməki adamdır. – [Mirzə Ələkbər Sabir] nəməki danışmağı, şux, zərif və hazırcavablığı səbəbindən az z
is. [fars.] Xarab olmamaqdan ötrü yağı, pendiri və s. qoymaq üçün hazırlanan duzlu su
dan. köhn. “Nə?”, “necə?” mənalarında sual əvəzliyi. [Molla Səfi:] Ay Cəbi, bu qutudakı nəmənədir? N
is. etnoqr. Xalq adətincə toyda, nişanda paylanan şirni, pul və s. [Toyda] o qədər xələt, o qədər nəmər yığıldı ki, hədsizhesabsız
is. məh. Alaçığın içəri-sində qarğıdan hörülmüş bağlı yer; anbar. [Güldəstə:] Atam karıxdığından nəminin qapısını açıq qoyub gedibdir
sif. Rütubətli, yaş, nəm. Nəmiş külək. – [Odunçuoğlu] arxası üstə nəmiş torpaq döşəmə üstündə uzanmışdı
“Nəmişlənmək”dən f.is
bax nəmlənmək
is. 1. Yağmurluluq, yağışlılıq, yağıntı. Yaz nəmişlik (z.) keçdi. – [Babakişi:] Bu il, qızım, türkün sözü, nəmişlik olmadı, havalar quru keçdi, mən də
“Nəmləndirmək”dən f.is
f. Nəm etmək, rütubətləndirmək
“Nəmlənmək”dən f.is
f. Nəm olmaq, canına su çəkmək; rütubətlənmək. Torpaq yağışdan sonra nəmlənib
“Nəmləşmək”dən f.is
f. Nəm olmaq, rütubətlənmək, yaş olmaq
sif. 1. bax nəm 1-ci mənada. Nəmli torpaq. Nəmli divar. – [Vaqif:] Gözümün işığı, canım, ciyərim; Bu nəmli torpaqlar olsa da yerim
is. Yaşlıq, rütubətlik, rütubət. Havanın nəmliyi. Küləyin nəmliyi. – Qar az yağdığından torpağın nəmliyi kifayət deyil
is. Nəm şeyin halı. Torpağın nəmliliyi. Havanın nəmliliyi
is. 1. Atanın, yaxud ananın anası; nəvəsi olan qadın. …İkramın fikri dəyişir, bütün günahları nənəsində görürdü
is. Nənəyə, yaxud qoca qadına mehribanlıqla müraciət. Nənəcan, bir az oturub dincinizi alın. – [Qumru:] Köməyə gəl, nənəcan, mən tapa bilmirəm, o [boy
bax nənəcan
is. 1. Ögey nənə. Məsmə Səlimin nənəliyi hesab olunurdu. Mir Cəlal. 2. məc. Analıq. [Hacı Murad:] Durub təzədən ona nənəlik edə bilmərəm ki
is. 1. Körpə uşaqları yatırtmaq üçün asılan kiçik yatacaq. [Qumru] uşağı nənniyə salıb küncə qısıldı
sif. [fars] 1. Erkək (dəvə). Sarbanın yerə yatırdığı nər dəvə onu belinə aldı, sonra nərildəyərək ayağa qalxdı
is. [ər.] 24 xanası olan iki çərçivəli taxtadan, 30 daşdan və iki zərdən ibarət oyun aləti. // Həmin alətlə oynanılan oyun
is. [fars.] Bir yerə qalxmaq və ya enmək üçün ağacdan, dəmirdən, ipdən və s.-dən düzəldilmiş pilləli vəsait
bax nərd. [Budaq:] Mirzə Alış məni Osman bəygildən nərdtaxta gətirməyə göndərdi. Ə.Vəliyev
is. zool. Qiymətli əti, kürüsü olan, çaylarda, dənizlərdə yaşayan qığırdaqlı balıq
is. [ər.] Hücum, həmlə, vuruş əsnasında bərk bağırma; bağırtı. □ Nərə çəkmək, nərə vurmaq – bərk bağırmaq
is. məh. Evlərin üstünə qoyulan tir. Su gəldi, pərə dəydi; Ox keçdi, nərə dəydi; Sənin kimi cavanlar; Tezliklə yerə dəydi
is. [fars. əsli yun.] Ətirli ağ və ya sarı çiçəkləri olan soğanaqlı gül. Nərgizi, bənövşəni; Qəddinə heyran elədin! Aşıq Ələsgər
“Nərildəmək”dən f.is
f. 1. Nərilti səsi çıxarmaq; bağırmaq, qışqırmaq, nərə vurmaq. [Pələng] iki-üç addım məndən aralı bir qaratikan kolu yanında yıxılıb nərildəyirdi
is. 1. Bağırtı, böyürtü, qışqırıq, çığırtı, nərə səsi. …[Ovçular] mağaranın içindən ayının nəriltisini eşidib, tüfənglərini hazırladılar və itləri içə
sif. Gurultulu, uğultulu, son dərəcə səsli-küylü. Belə bir şaqqıltılı, nəriltili, gurultulu hala adət edib alışmış Fərhadoğlu dərin fikirdən ayrıldı…
sif. 1. İncə, zərif, nazik. Ağ biləklərində qızıl bilərzik; Zərif, lətif, sevimli, nərmə-nazik. A.Səhhət
is. İncəlik, zəriflik, naziklik
bax nərdtaxta. [Koroğlu:] Qurun nərtaxtanı, gəlin oynayaq; Atın ağ zərləri, şeşi beş olsun. “Koroğlu”
is. [ər.] : nəsb etmək – rəbt etmək, bağlamaq, bənd etmək
dan. “Nə isə” sözünün ixtisar forması. Yol gəlir Kəsəməndən; Yar küsüb nəsə məndən; Qorxuram gec qayıdam; Meylini kəsə məndən
is. [ər.] Mənşə, nəsil, soy, əcdad silsiləsi (çox vaxt “əsil-nəsəb, əslü-nəsəb” şəklində işlənir). Əslü-nəsəbim sənə əyandır; Hökmüm neçə min evə rəva
is. [ər.] Əsasən kitab çapında işlədilən ərəb yazı xətlərindən birinin adı
is. [ər.] Qismət, hissə, pay, bəxtə çıxan şey, bəxt. □ Nəsib etmək (eyləmək) – qismət etmək, uğruna çıxartmaq
is. [ər.] Öyüd, yol göstərici sözlər. Ata nəsihəti. Nəsihətə qulaq asmaq. □ Nəsihət vermək (etmək) – öyüd vermək, ağıl vermək
sif. [ər. nəsihət və fars. …amiz] Nəsihətverici, öyüd verən, ağıl öyrədən; nəsihətyana, nəsihətlə dolu; dərin, ağıllı
is. Nəsihət xasiyyəti daşıma, nəsihət mahiyyətində olma
is. Nəsihət verən, öyüd verən, yol göstərən. [Hacı Mehdi Sənəmə:] Başımdan açıl, ovqatımı təlx eləmə
is. Nəsihət, öyüdvermə xasiyyəti (meyli). Ədəbi əsərlərdə nəsihətçilik üsulundan uzaqlaşmaq
zərf Nəsihət tərzində, nəsihət yolu ilə, öyüd məqsədi ilə, doğru yol göstərmək məqsədi ilə. Nəsihətyana danışmaq