sif. Doğma olmayan. Ögey ana. Ögey ata. Ögey bacı. - Uşaq anasına doğma olsa da; Qondarma ataya ögeydir, axı
is. Hamıya qarşı eyni münasibətin olmadığı hal; ayrı-seçkilik. Araya ögey-doğmalıq salmaq. – Bəli, elədir, – deyə mən Nəbi kişinin sözünü təsdiq etdim
is. Doğma olmama, ögey olma. Mənə neçə qadın analıq etdi; Dözdülər anasız məhəbbətimə; Mən isə dözmədim ana adıyla; Onların ögeylik sədaqətinə
is. Üçyaşar erkək qoyun. Toğlu birillik, şişək ikiillik, ögəc üçillik olardı. H.Sarabski
is. [ər.] Öz üzərinə götürülən və yerinə yetirilməsi vacib olan vəzifə; təəhhüd, borc. □ Öhdəsində qalmaq – himayəsində, iaşəsində olmaq, boynunda olm
is. Hər hansı bir işi görməyə, yerinə yetirməyə söz verən, üzərinə təəhhüd götürən adam
bax öhdəlik. Bütün trestimiz üzərinə yeni öhdəçiliklər götürür. M.İbrahimov. [Fərəc kişi:] İndi də öhdəçilik götürüblər ki, biçini iki günə qurtarsınl
is. Mütləq yerinə yetirilməli olan iş; öhdəçilik. Üzərinə öhdəlik götürmək. Öhdəlik şərəflə yerinə yetirildi
təql. Öskürərkən çıxan səs
is. Ayaqqabı altının topuq altına düşən hündür hissəsi; daban
is. 1. Yetim. Ta uşaqlıqdan öksüz qalmış Gülzar öz kor anası ilə yoxsul qardaşı Aslanın himayəsində yaşayırdı
is. Yetimlik. // Kimsəsizlik. Baxdım ki, sürünməyin sonu yoxdur, buraxdım; Qapadım bir məzara öksüzlüyün daşını
is. 1. İş heyvanı kimi istifadə edilən buğa. Təpəl öküz. Öküzləri arabaya qoşmaq. – …Kiçik çobanlar öküzlərə minib, malları evə sarı qovurdular
is. bot. Sarı çiçəkləri təbabətdə işlədilən ot bitkisi
is. Yekəlik, nahamarlıq, zorbalıq (adam haqqında). // məc. Qabalıq, kobudluq, qanmazlıq
“Ölçdürmək”dən f.is
icb. Ölçməyə məcbur etmək, yaxud xahiş edərək ölçmə işi gördürmək
“Ölçmək”dən f.is
f. 1. Bir şeyin ölçüsünü, miqdarını qəbul olunmuş vahidlər əsasında müəyyən etmək, müəyyənləşdirmək. Südü ölçmək
is. 1. Hər hansı bir şeyi ölçmək üçün qəbul edilmiş vahid. Uzunluq ölçüsü. Həcm ölçüsü. 2. məc. Bir şəxsə, ya şeyə qiymət vermək, müqayisə etmək üçün
bax ölçü 1 və 3-cü mənalarda. Kənd əhalisi isə uzun illər boyu müxtəlif ölçü-biçidə olan damlarda və qazmalarda yaşayırdı
“Ölçüb-biçmək”dən f.is
f. 1. Tikiləcək paltarın və s.-nin ölçüsünü götürmək və bu ölçüyə əsasən parçasını kəsmək. 2. məc. Götür-qoy etmək, hərtərəfli fikirləşmək
is. xüs. Ölçən, bir şeyin ölçüsünü müəyyən edən cihaz, alət və s. // Sif. mənasında. Ölçücü cihazlar
“Ölçülmək”dən f.is. Taxılın ölçülməsi. Sahənin ölçülməsi. Paltarın ölçülməsi
“Ölçmək”dən məch. İnsanın qiyməti onun qabiliyyəti və əxlaqı ilə ölçülür. – Vəzni, dərəcəsi hər bir hörmətin; Zəhmətlə ölçülür vətənimizdə
bax ölçüyəgəlməz
bax ölçüyəgəlməzlik
sif. Ölçüsü olan
“Ölçülüb-biçilmək” dən f.is
məch. Hərtərəfli düşünülmək, götür-qoy edilmək
f.sif. Hərtərəfli düşünülmüş, hərtərəfli düşünüldükdən sonra qəbul edilmiş. Ölçülüb-biçilmiş qərar
sif. Ölçüsü olmayan; çox böyük, geniş, ölçüyəgəlməz. Həyat ona nə böyük; Nə ölçüsüz (z.) görünür; Birdən qapıda əziz; Mehriban üz görünür
zərf Ölçüb-biçmədən, götür-qoy etmədən, fikirləşmədən. [Hacı Əliqulu] ölçüsüz-biçimsiz söz danışan adam deyil
is. Ölçüsü olmama; çox böyüklük, ölçüyəgəlməzlik
sif. Heç bir ölçü ilə ölçülə bilməyən; çox böyük, saysız-hesabsız, çox yekə, ucsuz-bucaqsız. Ölçüyəgəlməz miqdar
is. Heç bir ölçü ilə ölçülə bilməmə; son dərəcə çoxluq, böyüklük, irilik, ölçülməzlik
is. Başına gələn hadisə; tale, aqibət. [Hacı Murad:] …Öldü-qaldısından da xəbərim yoxdur. S.S.Axundov
“Öldürmək”dən f.is
f. 1. Cismən məhv etmək, həyatdan məhrum etmək, ölümünə səbəb olmaq; qətl etmək. …[Mələyin] sevimli nişanlısını … gecə oğurluqda öldürmüşdülər
“Öldürtmək”dən f.is
icb. Öldürülməsinə səbəb və ya vasitə olmaq, başqasının əli ilə öldürmək. [Çopur:] Mən çox nahaq qanlara fitva verib adam öldürtmüşəm
sif. 1. Ölümlə nəticələnə bilən, ya nəticələnən; məhvedici, yoxedici, həlakedici. Öldürücü zəhər. Günəş şüaları bakteriyalara öldürücü təsir göstərir
“Öldürülmək”dən f.is
məch. Cismən məhv edilmək, yox edilmək, aradan qaldırılmaq, qətl edilmək
zərf Güc-bəla ilə, zorla, çətinliklə, əziyyətlə. [Qurban:] Hər gün ölə-ölə gəl, ölə-ölə qayıt, belin olsun yağır
is. köhn. Öldürücü xəstəlik epidemiyası. [Hacı Qara:] Heç kəs malın üzünə baxmır. Deyəsən, ölətdən qırılanların sovxasıdır
sif. məh. Alovu azalmağa, sönməyə başlamış; sönmüş, közərmiş
“Öləzimək”dən f.is