“Saçaqlanmaq”dan f.is
f. Saçaq-saçaq olmaq, saçaqlar şəklində sallanmaq. Qışda bu atların tükləri bir qarışdan da artıq saçaqlanır, sonra da yapağı bir yapıncı kimi üstləri
sif. 1. Saçaqları olan, saçaq salınmış, saçaq qoyulmuş. Saçaqlı xalı. Saçaqlı süfrə. Saçaqlı yaylıq. Saçaqlı pərdə
is. Keçmişdə: qadınların saçının tağ şəklində qalması üçün başa vurulan naxışlı sancaq. [Yengə xonçasında] olar: sabun, duxi, odekolon, iynə, üskük, s
is. Saça, hörüyə bağlanan lentşəkilli bağ. Yarpaqtək əsən olsan; Saçbağın kəsən olsan; Əzrail mənə neylər; Başım üstə sən olsan
“Saçılmaq”dan f.is
f. Dağılmaq, yayılmaq, səpələnmək, ətrafı bürümək. Göy səmti açıldıqca könüllər də açıldı; Dünya üzünə zövq, səfa endi, saçıldı
is. Saçın qırılıb tökülməsinə səbəb olan xəstəlik; muryana
“Saçlamaq”dan f.is
f. Saçından tutub dartmaq. Kərbəlayı Həsən yerindən sıçrayıb arvadı saçladı və baş-göz deməyib, hər yerinə yumruqdan döşədi
“Saçlanmaq”dan f.is
f. Başı saçla, tüklə örtülmək, saçı çıxmaq
“Saçlaşmaq”dan f.is
qarş. Bir-birinin saçından tutaraq dartmaq; dalaşmaq. [Asya:] [Gülsabah və Turac] az qalıb ki, lap saçlaşsınlar
sif. Başında saçı olan. Cavanların arasından çesuça kostyumla lak çəkmə geymiş saçlı, tökmərək bir oğlan çıxıb irəli gəldi
sif. Gözəl uzun saçları olan. [Qızın anası:] Bax, saçlı-birçəkli, boylubuxunlu, ədəbli-ərkanlı, gözəl-göyçək qız bəsləmişəm
sif. Uzun saçı və saqqalı olan. Şəkildə saçlı-saqqallı bir kişi təsvir olunmuşdu
1. “Saçmaq”dan f.is. 2. bax qırma 2-ci mənada. Xəlil isə atdığı saçmanın gilizini çıxardıb üflədi. M
f. Yaymaq, səpmək, tökmək. Günəşin şüaları qüvvədən düşmüş və yayda saçdığı hərarəti verməkdən aciz idi
“Saçmalamaq”dan f.is
f. Mənasız, yersiz sözlər demək; boş, məntiqsiz danışmaq
sif. Başında saç, tük olmayan; tüksüz, daz
sif. Saçabənzər, saç kimi, saç nazikliyində
saçyolmaya çıxmaq – bərk dalaşmaq, bir-birinin saçını yolmaq (ancaq qadınlar haqqında). Ara qarışır, ana-qız düşürlər Haf Səkinənin üstə, saçyolmaya
bax sədəqə. Sadağa saraydan çıxmaz. (Ata. sözü). Bənövşələr başın salsın aşağa; Nərgiz olsun gözlərinə sadağa
is. köhn. Oxqabı. Siyirə qılıncı, çəkə qalxanı; Səksən oxu sadağından boşala. “Koroğlu”. [Qaragünün] başının üstündən, divarda … bir qılınc, qalxan, y
“Sadalamaq”dan f.is
f. Adbaad, bir-bir saymaq. Ev şeylərini bir-bir sadalamaq. Uşaqların adını sadalamaq. – Bundan əlavə, yenə də qeyri səbəblər ola bilər, hamısını sadal
“Sadalanmaq”dan f.is
məch. Adbaad, bir-bir sayılmaq. Məqalədə ancaq faktlar sadalanır. – Gəldim, dərdim azala; Dərd ta da sadalandı
sif. [fars.] 1. Mürəkkəb olmayan, çətin olmayan, asan həll olunan, bəsit, asan. Sadə məsələ. Sadə iş
sif. və zərf 1. Sadə. [Cənnətəli:] Mənim cəmi şeirlərim belə abdar, belə sadəcədir. Çəmənzəminli. Dumanlı dağlara boylanıb durur; İndidən sadəcə rəsml
sif. [fars.] Ürəyi sadə, ürəyi təmiz, hiyləbilməz; sadəqəlbli, safürəkli. Sadədil adam. – Biçarə, sadədil, zavallı aşıq; Danışma bu sözü, danışma artı
is. Sadədil olma, ürəyisaflıq, ürəyitəmizlik, hiyləbilməzlik, sadəqəlblilik, safürəklilik. Nazlı isə onun barəsində, sadədilliklə (z
[ər.] bax sadədil
is. bax sadədillik
“Sadələşdirilmək”dən f.is
məch. Sadə hala salınmaq, daha sadə edilmək, bəsitləşdirilmək, asanlaşdırılmaq
“Sadələşdirmək”dən f.is
f. Sadə şəklə salmaq, bəsitləşdirmək, asanlaşdırmaq. Sxemi sadələşdirmək. Maşının konstruksiyasını sadələşdirmək
“Sadələşmək”dən f.is. Hər şey sadələşmədə, sən də sadələş; Bir insan kimi. M.Müşfiq
f. Daha sadə (bəsit) olmaq, bəsitləşmək; asanlaşmaq
is. 1. Sadə şeyin halı, bəsitlik. Layihənin sadəliyi. 2. məc. Sadədillik, safürəklilik, düzürəklilik, hiyləbilməzlik, avamlıq dərəcəsinə çatan sadəlöv
[fars. sadə və ər. lövh] 1. bax sadədil. Məryəm on iki yaşında, qırmızıyanaq, sadəlövh bir qız idi. Çəmənzəminli
zərf köhn. Sadəlövhcəsinə, avamcasına. Bir az sükutdan sonra Kərbəlayı Məhəmməd sadəlövhanə bir maraq ilə başladı
zərf Sadəlövh adam kimi; avamcasına, cahilcəsinə, sadədilliklə. Lalə qonşusunun sadəlövhcəsinə dediyi bu sözləri bəyənmədi
bax sadədillik. …Hətta millətin dərisini soyan adamlar da millətpərəstlikdən dəm vurub, millət belə gəldi, millət belə getdi deyirlər
sif. Ürəyi sadə olan, hər şeyə, hər kəsə tez inanan; sadəlövh, sadədil. …Müəllim on yaşında sadəürəkli və heç şeydən xəbəri olmayan bir uşağın sözünə
sif. [ər.] Sədaqəti olan, sədaqətli, vəfalı. Xacə Mübarək vaqiən çox saf və sadiq adam idi. M.F.Axundzadə
zərf [ər. sadiq və fars. …anə] Sədaqətlə, ürəkdən, sədaqətli bir dost, yoldaş kimi. Rövşən olan etila sabahı; Payına yetər bu qəm, bu möhnət; Yad et m