bax tutqun. Verdiyev … tutuq səslə cavab verdi. Mir Cəlal
is. Tutqunluq. Havanın tutuqluğu. Səsin tutuqluğu
is. 1. zool. Tropik və subtropik ölkələrin meşələrində yaşayan alabəzək rəngli quş; tutu. 2. məc. dan
1. “Tutulmaq”dan f.is. [Valentinov:] Tutulması çətindir. Gerisindən qorxmayın. C.Cabbarlı. 2. is. Göy cisminin müvəqqəti olaraq başqa göy cismi ilə ör
1. “Tutmaq”dan məch. Xəstəliyə tutulmaq. 2. f. məc. Pərt olmaq, pozulmaq. Zahidoğlu danışa-danışa qaralır, çox bərk tutulurdu
sif. Tutula bilməyən, ələ keçirilə bilməyən, tutulması, yaxalanması mümkün olmayan
is. Müəyyən qədər şeyi tutmaq, öz içərisində yerləşdirmək qabiliyyəti; həcm. Sisternin tutumu
sif. Müəyyən miqdarda şey tuta bilən; həcmli. 5 litr tutumlu neft qabı. // Çoxlu miqdarda şey tutan; irihəcmli
sif. Az şey tutan, tutumu kiçik olan; kiçikhəcmli. Tutumsuz qazan
“Tutuşdurmaq”dan f.is
f. Oxşar və fərqli cəhətlərini, yaxud bir şeyin o biri şeydən üstünlüyünü müəyyən etmək üçün onları qarşılaşdırmaq, müqayisə etmək
“Tutuşmaq”dan f.is
1. bax tutaşmaq. [Nazlı] bu saat Camalın qardaşı ilə tutuşacağını zənn edirdi. Ə.Əbülhəsən. 2. Alışmaq, yanmağa başlamaq, alışıbyanmaq
“Tutuzdurmaq”dan f.is
f. dan. İlişdirmək, bərk vurmaq, çəkmək
is. [ər.] 1. köhn. Kimyəvi maddə – sink. 2. məc. Mövhumatçıların müqəddəs saydıqları hər hansı bir şey
sif. və zərf Tuva dilində. Tuvacarusca lüğət
cəm Tuva Respublikasının əsas əhalisini təşkil edən xalq
[pol. tuz, əsli alm. Dous] 1. Qumar kağızlarında: ortasında bir xal olan qiymətcə ən yüksək kart. Xaç tuz
is. [ər. “tacir” söz. cəmi] köhn. Tacirlər. Dedi: – Məşhur tacirəm məni-zar; Tanıyırlar məni hamı tüccar
is. [ər.] 1. biol. Başqa orqanizmin üzərində və ya içində yaşayıb onun hesabına qidalanan bitki; parazit
is. 1. biol. Bir orqanizmin o biri orqanizmdən qida mənbəyi kimi istifadə etməsi; parazitlik, parazitizm
is. Uzun, ya qısa lüləli, əllə tutulub atılan odlu silah. Ov tüfəngi. Qoşalülə tüfəng. Tüfəng atmaq. – Bəxtiyar tüfəngi doldurub qalxdı; Zilləyib gözü
sif. Tüfəngi olan, tüfənglə silahlanmış. Tüfəngli əsgər. – [Uşaqlar] tüfəngli fədai dəstələrinin nümayişini görərkən əvvəlcə bu nümayişləri də bundan
is. [ər.] Daşma, qabarma, qaynama, coşub-daşma. // məc. Həyəcan, təlatüm. □ Tüğyan etmək məc. – şiddət etmək, qaynamaq, coşmaq, azğınlıq etmək, qızışm
sif. [ər.] 1. Qəribə, görünməmiş, anlaşılmaz. Tühaf hərəkət. Tühaf iş. – [Rüstəm bəy] bir-iki addım getməmiş tühaf bir mənzərəyə təsadüf etdi
is. 1. İnsan və heyvan dərisinin üstündə çıxan sapvari buynuz törəməsi. Ağ tük. – Qurd tükünü dəyişər, xasiyyətini dəyişməz
sif. Başına heç bir şey örtməmiş; başaçıq. Tükbaş qız
sif. və zərf Tük qədər, zərrə qədər, qətiyyən, əsla. [Kərbəlayı Qubad:] Vallah, səni mən tükcə incitmərəm! Ü
is. İncə, zərif, xırda tük. Yarpağın tükcüyü
“Tükəndirmək”dən f.is
f. Hamısını işlədib qurtarmaq, sərf edib qurtarmaq, axırına çıxmaq. □ Səbrini tükəndirmək – bax səbir kasasını doldurmaq (“səbir”də)
“Tükənmək”dən f.is
f. Qurtarmaq, bitmək, tamamilə işləyib qurtarmaq, daha qalmamaq. …Kənddən çıxdıqlarının onuncu günü Səriyyə xala yemək ehtiyatının tükənməyə başladığı
sif. Tükənməyən, bitməyən, bitməz, qurtarmayan, qurtarmaz, çox, saysız-hesabsız. Dağlardan axıb gələn çay suyu … yaşıl bağlar üçün tükənməz bir həyat
“Tükətmək”dən f.is
f. Axıra çatdırmaq, bitirmək, sona çatdırmaq. [Şah Abbas:] Tükətdi ömrümü zindan, yox oldu səbrü-qərar
“Tüklənmək”dən f.is
f. 1. Üzünə tük çıxmaq, tük gəlmək, tük basmaq. Cavadın mülayim və mehriban rəftarını gördükdən sonra [uşaq] da əllərini Cavadın tüklənmiş (f
sif. 1. Tükü olan, bədəni tüklə örtülü, tük basmış. Xanməmməd üstü tüklü burnunu çəkə-çəkə içəri girdi
is. Tüklü olma, qıllılıq
sif. Başında tüklü dəridən tikilmiş papaq olan. Tüklüpapaq, ayaqyalın birisi daxil olub, bir stul gətirdi
sif. 1. Tükü olmayan, qılsız. Tüksüz dəri. 2. Üzünə hələ tük gəlməmiş (yeniyetmə oğlan haqqında). // Üzü qırxılmış, üzündə tük olmayan
sif. Tükləri qısa olan; qısatüklü
sif. Adamın tüklərini ürpərdən, çox ağır, sarsıdıcı, dəhşətli. Tükürpərdən (tükürpərdici) mənzərə. – Daşürəkli keşikçilər belə [xanın] tükürpərdən bir
[fr. tulle] Çox vaxt güllü naxışları olan yüngül, toraoxşar şəffaf parça. Pərdəlik tül. // Həmin parçadan tikilmiş
sif. Tükünü, yununu tökmüş. Tülək tərlan. – [Çopo:] Bir dəfə də tülək şahinə rast gəldim, hasarın üstündə oturub dimdiyini daşa sürtürdü
“Tüləmək”dən f.is
f. Müəyyən vaxtlarda köhnə tükünü, yununu, qabığını tökmək, təzələmək (heyvanlar və quşlar haqqında)