is. 1. zool. İtlər ailəsindən, uzunsifət, uzuntüklü, quyruqlu yırtıcı məməli heyvan. Boz tülkü. – Tülkü gəzər ikən oldu bir qurda düçar
zərf Səhər tezdən, alaqaranlıqdan, sübhçağı. Sabah tülküdurmazdan Gülməmməd dağa yollandı. Ə.Vəliyev
sif. Bic, hiyləgər, kələkbaz, yaltaq
is. bot. Süpürgəvari çiçək qrupu olan yem bitkisi – ot
is. Hiyləgərlik, kələkbazlıq; hiylə, biclik. Bu Məhbub xanımda bir tülkülük var. “Koroğlu”. ◊ Özünü tülkülüyə vurmaq (qoymaq) – biclik etmək, yaltaqla
sif. Sifəti tülkü sifətinə oxşayan, tülküsima adam haqqında. …Başının ortası dazlaşmış, tülküsifət bir adamın nitqi Tahiri yaman qəzəbləndirdi
is. [ər. “tələbə” söz. cəmi] 1. köhn. Ruhani məktəbində oxuyan tələbələr. Şeyx Əbu Səid gecələr əvvəli-təbdə tüllaba dərs verərdi
is. 1. köhn. Tələbəlik (dini məktəb tələbəliyi). 2. məc. dan. Yüngüllük, ciddiyyətsizlik, ləyaqətsizlik, vecsizlik, bambılılıq
is. [ər.] 1. Doğma, çıxma, zühur etmə (Günəş haqqında). □ Tülu etmək (eyləmək) – doğmaq, çıxmaq, zühur etmək (Günəş)
is. 1. İranda: 10 riala bərabər pul vahidi. [Xortdan:] Rəştə teleqram çəkib, beş min tümən pul istədi
[fars.] Söyüş məqamında işlənən söz. [Hacı Qənbər:] Tünbətünün qızı, sürün buradan! N.Vəzirov. □ Tünbətün olsun (düşsün) – söyüş, qarğış, lənət məqamı
sif. [fars.] 1. Rəngi açıq olmayan, qaraya yaxın olan, tutqun. Tünd paltar. Tünd rəng. // Qəliz, kəsif, tərkibində çoxlu miqdarda həll olmuş maddələr
[fars.] Mürəkkəb rəng adlarının, onların açıq olmadığını, qaraya yaxın olduğunu göstərən tərkib hissəsi; məs
sif. Tez hirslənən, tez özündən çıxan, tez coşan, tündməzac. [Sultan:] …Mən rayona qayıdanda birinci işim bu oldu ki, ətrafıma özüm kimi tündxasiyyət
is. Tündməzac adamın xasiyyəti; tez özündən çıxma, coşma; tündməzaclıq
“Tündləşmək”dən f.is
f. 1. Rəngi tünd olmaq; tutqunlaşmaq, qəlizləşmək. Abışın rəngi tündləşdi. B.Bayramov. 2. Kəsifləşmək, qəlizləşmək, qatılaşmaq, kəskinləşmək, artmaq
is. 1. Rəngi tünd olan şeyin halı; tünd olma, tutqun olma, tutqunluq. Rəngin tündlüyü. 2. Kəsiflik, qəlizlik, qatılıq, kəskinlik
[fars. tünd və ər. məzac] bax tündxasiyyət(li). Məşədi Qulam ev daxilində çox tündməzac idi. T.Ş.Simurq
bax tündxasiyyət(li)lik. [Köməkçi] Xoruzoğlunun tündməzaclığından və adam döyməyindən bərk çəkinirdi
bax tünd 1-ci mənada
is. Qələbəlik, adam çox olan yer, basabas. Sahənin o biri briqadasının üzvləri də buraya gəldikləri üçün çardağın altında əməlli-başlı tünlük idi
sif. dan. Nazik, zəif. Tünük taxta. Tünük bez
is. dan. Tünük şeyin halı; naziklik. Parçanın tünüklüyü
is. Ağızdan tüpürülən ağız suyu; bəlğəm. ◊ Tüpürcəyi qurumaq məc. – bərk qorxmaq, qorxu keçirmək. Keçəl Həmzənin tüpürcəyi qurudu
is. İçinə tüpürmək üçün qab. Xəstənin ayrıca cib və üz dəsmalı, qabqacağı, tüpürcəkqabı olmalıdır
“Tüpürcəkləmək”dən f.is
f. Tüpürcəyə batırmaq, tüpürcək sürtmək
“Tüpürmək”dən f.is
f. 1. Ağız suyunu, bəlğəmi, tüpürcəyi və s.-ni ağzından rədd etmək, atmaq. Xanlar … ovcuna tüpürüb, lopatkanı torpağa batırdı
is. [ər.] Qəbir, məzar. // Böyük, yaxud müqəddəs sayılan şəxslərin qəbirləri üzərində tikilən və sonradan çox vaxt ziyarətgah olan bina; məqbərə, mavz
is. [ər.] 1. Torpaq. Elə bir ölkədə doğulmuşam ki; Onun türbətinə minnətdaram mən. M.Rahim. // məc. Müqəddəs torpaq
sif. və zərf [ər.] klas. Zərif, incə, füsunkar, məlahətli, qəşəng. Zar ağlar ikən bu rəsmə ol mah; Bir türfə səda eşitdi nagah
zərf [ər.] klas. Göz açıb yumunca, bir göz qırpımında, bir anda, bir an içində, dərhal. Türfətüleyndə cəlladi-mühib belində xəncər, əlində tənab içəri
is. Türkiyənin əsas əhalisini təşkil edən və türk dillərindən birində danışan xalq və bu xalqa mənsub adam
sif. və zərf Türk dilində. Türkcə öyrənmək. Türkcə-rusca lüğət
is. Xalq təbabətinin müalicə üsullarından biri; arahəkimliyi. Evdə Xanpəri, Gülpəri, Fatmanisə yığılıb, uşağın dərdini başa düşməzdilər, olmazın türkə
is. Keçmişdə: xəstəni türkəçarə yolu ilə müalicə edən adam; arahəkimi
sif. dan. Sadədil, sadəlövh, biclik bilməyən, ürəyisadə (bəzən “avam” mənasında işlənir). Türkəsaya qoca
is. Türkəsayaq adamın xasiyyəti; sadədillik, sadəlövhlük, ürəyisadəlik (bəzən “avamlıq” mənasında işlənir)
is. Türkmənistanın əsas əhalisini təşkil edən türkdilli xalq və bu xalqa mənsub adam
sif. və zərf Türkmən dilində. Türkməncə dərs kitabı. Türkməncə danışmaq
is. Türk dillərini və ədəbiyyatlarını, folklorunu öyrənən elmlərin bir yerdə adı
sif. Türkologiyaya aid olan, türkologiya ilə əlaqədar olan