sif. Zil tökülmüş, zil qarışmış, zil ilə örtülü (bax zil3)
is. Atın dal tərəfindən belinə çəkilən ip, toqqa, örkən. Koroğlu Qıratın ziltəngini bərkitdi. “Koroğlu”
is. Un, bal və yumurtadan hazırlanan şirniyyat növü
is. [fars.] şair. Qış, qış fəsli. Zimistan çəkməyən bülbül baharın qədrini bilməz. (Ata. sözü). Addadı zimistan, gəldi növbahar; Şamamanın tağı yaşıld
is. [ər.] köhn. Qeyri-qanuni cinsi əlaqə. □ Zina etmək (eləmək) – qeyriqanuni cinsi əlaqədə olmaq. …Bu rəvayət bir kişi ilə bir arvadın zina eləməyi b
is. və sif. [ər. zina və fars. …kar] köhn. Zina edən, qeyri-qanuni cinsi əlaqədə olan (qadın və ya kişi)
is. köhn. Qeyri-qanuni cinsi əlaqədə olma
is. Əncir doşabı ilə unun qarışığından bişirilib qurudulduqdan sonra yeyilən (adətən qışda) şirni
is. [ər.] Üzərində metal döymək üçün dəmirçi aləti. Dəmirçi qabarlı əlinə hovxurub, çəkici bir-iki dəfə boş zindana vurdu
is. [fars.] 1. Keçmiş zamanlarda: qaranlıq və müdhiş dustaqxana (adətən yerin altında olardı). Zindana atmaq
is. [fars.] bax zindançı. Mollabaşı Axund Səməd Ərkin zindanında zindanbandan eşitdi ki, onun mənsəbini Molla Ramazana veriblər, qüssəsindən fücətən h
bax zindançılıq
is. Zindan baxıcısı, həbsxana gözətçisi, həbsxanaçı
is. Zindançının işi, vəzifəsi, zindan (dustaqxana) baxıcılığı
[fars.] bax zindan1. Bəli, şahın əmri üzrə Qəməri bargahın xüsusi zindanxanasına saldılar. (Nağıl). Zindanxanada dar ağacı quruldu
[ər. sindan və fars. …xanə] klas. bax dəmirçixana
“Zindanlamaq”dan f.is
f. köhn. Zindana salmaq, həbsə salmaq. Can alan, qan axıdanlarını zindanlamışıq. Ə.Nəzmi
“Zindanlanmaq”dan f.is
məch. Zindana salınmaq, həbsə salınmaq
sif. [fars.] klas. Diri, canlı. Sən sanma ki oldur ol, mənəm mən; Bir can içrə zindədir iki tən. Füzuli
is. [fars.] Həyat, yaşayış, məişət, dolanacaq, zindəganlıq, dirilik. Sən də deyirsən, dünya görürəm, ərik, kişmiş şirəsinə bulana-bulana gün keçirərsə
is. [fars.] Həyat, dirilik, dolanacaq. Leyli sənə verdi zindəgani; Sən ol baqi, ol oldu fani. Füzuli
is. Həyat, dirilik, yaşayış, dolanacaq, məişət. [Xotkar:] Nə qədər ki bu Koroğlunun səsi kəsilməyib, dünya üzündə zindəganlıq bizə haram olacaq
is. [ər.] Bəzək, süs, yaraşıq. Rəhimin evində səhər tezdən qonaqlıq tədarükü görülürdü. Bahar, Rəhimə və Rahim süfrənin zinəti ilə məşğul idilər
is. Zinət verən, zinət vuran adam; bəzəkçi
is. Zinətçinin işi, peşəsi, sənəti
“Zinətləmək”dən f.is
f. Bəzəmək, zinət vermək, süsləmək, gözəlləşdirmək
“Zinətləndirilmək”dən f.is
məch. Zinət verilmək, bəzədilmək, süsləndirilmək
“Zinətləndirmək”dən f.is
f. Bəzəmək, süsləmək, bəzək vurmaq, yaraşıq vermək. Məgər bu səhranı zinətləndirən və ağacın özünə hüsn və lətafət verən biz yarpaqlar deyilik? F
“Zinətlənmək”dən f.is
qayıd. Bəzənmək, süslənmək, özünə bəzək-düzək vermək; qəşəng geyinmək. …Seyrəngah yaşıl otla, … rəngli çiçəklərlə zinətlənmişdi
sif. Bəzəkli, süslü, bəzənmiş; qəşəng geyinmiş, bəzəkli-düzəkli. Zinətli nərgizdən, tər bənövşədən; Al-yaşıl geyinib şad olan dağlar! Aşıq Dilqəm
is. 1. anat. məh. İnsan və heyvanlarda bazı və baldır sümüyü. 2. bax zingirə
“Zingildəmək”dən f.is
f. 1. Zingilti səsi çıxarmaq. Buruq-buruq bacalardan çıxır tüstü, ağ duman; Küçələrdə it soyuqdan zingildəyir, üşüyür
“Zingildəşmək”dən f.is
qarş. Hamı birdən zingildəmək. Vahiməyə düşmüş itlər zingildəşir, uzaq briqadaların iclasa gələn heyət üzvlərinin atları kişnəşirdi
“Zingildətmək”dən f.is
icb. 1. Zingildəməyə məcbur etmək, zingildəməsinə səbəb olmaq. İti vurub zingildətdi. 2. Zınqıldatmaq
is. Vurulan və ya xəstə itin çıxardığı səs, zarıltı
is. Kiçik üzüm salxımı. Üzümü elə təmizləyiblər ki, deyərsən, günorta çağı buradan bir dəstə oğru keçib
is. Salxımları çox xırda və dənələri tökülmüş üzüm
nida [fars.] klas. Məbada, amandır, ay aman, saqın, ehtiyatlı ol (adətən bir şeydən saqındırmaq üçün işlənir)
is. [fars.] Ərəb (fars) əlifbasında “e” səsini bildirmək üçün samitlərin altına qoyulan 0 işarəsi; kəsrə
zərf [fars.] Alt-üst. □ Zir-zəbər etmək – alt-üst etmək, vurub dağıtmaq, yerlə yeksan etmək. Zir-zəbər olmaq – alt-üst olmaq, dağılmaq, pozulmaq, məhv
top. 1. Tör-töküntü, süpürüntü, tullantı. Tikəndə quş yuva çör-çöp yığıban zir-zibil istər. Q.Zakir. [Cəmilə:] Budur, papiros kötüyü kimi zir-zibili a