is. [ər.] Bir şeyin ən kiçik hissəsi. [Qəhrəman:] Kənarda şiddətlə əsən qış ruzgarı birqat pəncərələri yumruqlayır, kiçik qar və buz zərrələri ilə bom
zərf Zərrələrlə, çox kiçicik hissələrlə, az-az, cüzi-cüzi
is. [ər. zərrə və fars. …bin] Böyüdücü şüşə (ən xırda şeyləri böyük göstərən şüşə); mikroskop. …Bir daşın qəlbində gizlənən brilyantı zərrəbin vasitəs
zərf Zərrə qədər də olsa, az da olmuş olsa; heç, əsla, qətiyyən. Zərrəcə qorxusu yoxdur. – Gərçi, ey dil, yar üçün üz verdi yüz möhnət sana; Zərrəcə q
is. Ən kiçik zərrə; zərrənin ən kiçicik, ən xırda hissəciyi
is. məh. Balaca şeyləri tutmaq və ya kəsmək, doğramaq üçün kəlbətin
“Zərrələnmək”dən f.is
f. Zərrələr halına düşmək, ən xırda hissələrinə ayrılmaq, parçalanmaq
f.sif. Zərrələr halına düşmüş, ən xırda hissələrinə ayrılmış, parçalanmış
sif. [fars.] 1. klas. Qızıldan düzəldilmiş, qızıldan qayrılmış. Dev Reyhanı bir zərrin taxt üzərində qoyub, üzərinə gülab səpib burnuna müşkü ənbər iy
bax zərinə
is. [ər.] 1. Bir işə hər halda və vəziyyətdə məcbur olma, istər-istəməz onu əmələ gətirmə; məcburiyyət, naçarlıq, çarəsizlik
[ər.] 1. sif. Ən lazımlı, ən vacib, çox lazım, onsuz keçinilməsi mümkün olmayan. Zəruri vəsait. Zəruri ehtiyac tədbirləri
is. 1. Zəruri olma, vaciblik, lazımlıq, lüzum. Nizam və qaydanın zəruriliyi. 2. Labüdlük, məcburilik
bax zərurət. Muxtarov Dadaş pulemyotçu idisə də, axır günlər zəruriyyət üzündən hesablama bölməsinə komanda edirdi
sif. Qızıl rəngində olan, sarıya çalan
is. [fars. zər və ər. vərəq] Üzünə qızıl suyu çəkilmiş kağız, zər ilə qaplanmış səhifə
is. [fars.] Zərlə toxunmuş parça, zərli parça. Otağın divarlarındakı cüməxatanda böyük sandıqların üstə ipək, zərzər üzlü əlvan yorğan-döşəklər qoyula
bax zaval. Bir gün olmaz kim, ona gərdün yetirməz bir zəval. Füzuli. Mehrin könüldə zərrə qədər bir zəvalı yox
[ər. “zat” söz. cəmi] bax zat. Yetdi necə bəs mövqei-ikmalə bu sənət? Etdi iki sərvətli zəvat ilə şərakət
is. [fars.] xüs. məh. Bina tikilərkən qapı və pəncərənin üstünə qoyulan böyük daş
is. [ər.] Ziyarət edən, ziyarətə gələn və yaxud ziyarətdən qayıdan şəxs; ziyarətçi. Zəvvarın həmişə getmək ya gəlmək sədasını eşidən kimi Məhəmmədhəsə
sif. Çoxdanışan, naqqal, boşboğaz, lağlağı. Zəvzək adam. // İs. mənasında. [Aslan bəy:] Yox, [doktor] hələ gəlməmiş, …o da hər zəvzək ilə vaxt keçirir
zərf Boş-boş, bihudə, mənasız. [Molla Abbas:] Necə nağıl de? Nə zəvzək-zəvzək danışırsan. Mən vaizəm, yoxsa nağılçıyam ki, sizə nağıl deyəm
“Zəvzəkləşmək”dən f.is
f. Zəvzək olmaq, lağlağı olmaq
is. Çox danışqanlıq, lağlağılıq, boşboğazlıq, naqqallıq. [Xan:] Bivecdir, əlindən zəvzəklikdən başqa bir şey gəlməz
“Zəvzəmək”dən f.is
f. Çox danışmaq, naqqallıq etmək, boşboğazlıq etmək
icb. Zəvzəməsinə səbəb olmaq, çox danışdırmaq (boş-boş)
is. kim. İkiqat sulfat turşuları kristallarından ibarət daş
is. [zəy və fars. …dan] Lampanın boğazına zəylə yapışdırılan və lampanın odluğu – maşını burulub keçirilən yivli halqa
is. bot. Toxumundan və dənindən yağ çıxarılan bəzir adlanan bitki; kətan. Kətan (zəyərək) … cinsinin Azərbaycanda 13 növü vardır
“Zəyləmək”dən f.is
f. Zəy vurmaq, zəy qarışdırmaq, zəy qatmaq. Suyu zəyləmək (durulmaq üçün suya zəy vurmaq)
“Zəylənmək”dən f.is
məch. Zəy vurulmaq, zəy qarışdırılmaq, zəy qatılmaq
“Zəylətmək”dən f.is
icb. Başqasına zəylətdirmək. Suyu zəylətmək (durulmaq üçün suya zəy vurdurmaq)
sif. Zəy ilə qarışıq olan, zəy vurulmuş, zəy qatılmış. Zəyli su. – İnsanın bədəni yanmaqdan, məsələn, qaynar su tökməkdən qabarıb ziyadə azar edər… Be
bax zəydan. Lampanın zəyliyi əyilmişdir
is. 1. Duru (sulu) palçıq, lehmə, bataq. Qurşağacan batıb zığa; Əlləşir misirli qardaşlar. O.Sarıvəlli
bax zığ 1-ci mənada. Qolqılçasını çırmayıb işə girişən uşaqlar bu bağçanın qumlu torpağına, arxın zığ-zımğırına batıb bulanmaqdan çəkinmirdilər
zərf dan. Ağzınacan, ağzına qədər. Otaq zığbazığ dolu idi
“Zığıldamaq”dan f.is
f. dan. İnildəmək, mızıldamaq, şikayətlənmək
“Zığıldaşmaq”dan f.is
qarş. Zığıldamaq (çoxları yerbəyerdən). Titrəməyin, haydı, zığıldaşmayın! Ay cücələr, çox da cırıldaşmayın
“Zığıldatmaq”dan f.is
icb. dan. Zığıldamağa məcbur etmək, zığıldamasına səbəb olmaq