is. məh. Yerkökü
is. zool. İri üzgəcli balıq
sif. [fars. əfsanəvi şəxsiyyət olan Zərdüştün adından] Zərdüştlüyə aid, zərdüşt dininə mənsub olan; atəşpərəst
is. Qədim Azərbaycan, İran və Orta Asiya xalqlarının dini (zərdüştlüyün ən səciyyəvi xüsusiyyəti dünyada iki qüvvənin – xeyir ilə şərin həmişə bir-bir
is. xüs. Məftil və s.-ni kəsmək, habelə qızmış dəmiri tutmaq üçün kəlbətin
sif. [fars.] klas. şair. Qızıl səpən, qızıl saçan. Tamaşana gəlsin, Rum ilə Misir; Zərəfşan tellərin dörd yana əsir
is. [fars.] köhn. Keçmişdə taxçalardan asılan iki qıçalı (şalvara bənzər) zərxara, güllü, xırda bürünc pullarla bəzəkli pərdə
is. [ər.] Ziyan. Bunun xeyri var ki, zərəri yoxdur; Gülməli insanlar həyatda çoxdur. S.Vurğun. □ Zərər çəkmək – zərər etmək, maddi itki vermək, zərərə
sif. [ər. zərər və fars. …didə] Bir hadisə, fəlakət və s. nəticəsində zərər çəkmiş, ziyan görmüş, xəsarət görmüş
sif. 1. Zərəri toxuna bilən, zərər verən, ziyanlı, müzür. Zərərli fikirlər. Zərərli həşərat. Papiros səhhət üçün zərərlidir
is. Zərərli şeyin xassəsi, keyfiyyəti
sif. Zərəri toxunmayan, zərəri olmayan; ziyansız. Zərərsiz dərman. Zərərsiz adam. – Şeyx, o bir möhtərəm, zərərsiz adam; Həm müsafir, qəribü aciz adam
“Zərərsizləşdirilmək” dən f.is
məc. Zərərsiz hala salınmaq. Torpaq vasitəsilə, ən birinci olaraq, yanğın qonşu evlər üçün zərərsizləşdirilirdi
f.sif. Zərərsiz hala gətirilmiş. Zərərsizləşdirilmiş mina
“Zərərsizləşdirmək” dən f.is
f. Zərərsiz hala gətirmək, zərər vermək imkanından məhrum etmək. İstehkamçılar minaları tapıb zərərsizləşdirdikcə, minaların qaytanlarını doğradıqca e
“Zərərsizləşmək”dən f.is
f. Zərərsiz hala düşmək
is. Zərərsiz şeyin halı, xassəsi
is. Kənd, meşə, anbar təsərrüfatına, habelə məişətdə insanlara zərər verən həşərat, heyvan. Pambıq zərərvericiləri
is. [ər.] qram. Hərəkətin, keyfiyyətin və ya xassənin əlamətini bildirən dəyişməz nitq hissəsi. Zaman zərfi
is. [ər.] 1. İçərisinə məktub və ya başqa kağız qoyub başqa yerə göndərmək üçün xüsusi biçimli kağız qab; konvert, paket
zərf İçində, ərzində, müddətində. Beş gün zərfində. Bir ay zərfində. – Az bir müddət zərfində savadlanmağın birinci vasitəsi əlifbanın asanlığıdır
is. qram. İş və hərəkətin yerini, zamanını, kəmiyyətini, tərzini, səbəb və məqsədini bildirən cümlə üzvü
sif. [fars.] Qızıldan, gümüşdən bəzək şeyləri qayıran usta. Zər qədrini zərgər bilər. (Ata. sözü). …Xədicə beş il əvvəl bəzək şeyləri satan zəngin bir
is. Zərgərin işi, sənəti, ixtisası. Zərgərlik etmək. – Zərgər onlara öz bacardığı saatsazlıq, başmaqçılıq, zərgərlik sənətlərini öyrədirdi
is. Zərli ipəkdən toxunmuş parlaq və şax ipək parça. Zərxaradan libası; Gey, sallan, olma ası; Məni yandırdı, yaxdı; Gözlərinin qarası
f. köhn. Zərxaradan pərdə çəkmək, pərdə asmaq
məch. köhn. Zərxaradan pərdə çəkilmək, pərdə asılmaq
sif. Zərxara, zərxarası olan. Zərxaralı don. – Alagöz geyindiyi zərxaralı paltarda özünü qaratikan içinə düşmüş kimi hiss edərək boğula-boğula soruşdu
sif. [ər.] 1. İncə. Zərif çiçəklər. Zərif əl. Zərif yun. – [Əbdüləli bəy:] Qadın vücudu zərif (z.) yaranmışdır, odur ki, qədimlərdə qadınlar gəcavə il
zərf [ər. zərif və fars. …anə] İncəliklə: gözəl, incə əda ilə, zərif, incə. Zərifanə rəftar. Zərifanə söz
“Zərifləşdirilmək”dən f.is
məc. Zərif hala salınmaq; incələşdirilmək
“Zərifləşdirmək”dən f.is
f. Zərif hala salmaq; incələşdirmək
“Zərifləşmək”dən f.is
f. Zərif olmaq; nazikləşmək, incələşmək
is. 1. İncəlik, lətafət, gözəllik, qəşənglik. Xüsusən Səbanın səsində və söhbətindəki zəriflik Atabəyin o gözəl qadını Qətibədə yox idi
sif. Zərif yunu olan, yununun incəliyi ilə fərqlənən. Zərifyunlu qoyun
bax ziriş(k)
is. [fars.] Zərli, qiymətli paltar, qızıl bəzək. …Xalxallı cariyələr və zərinələrə bürünmüş kənizlər Azərbaycan heyətinə xidmət edirdi
sif. Sarı rəngli qanadı olan; sarıqanadlı. [Toxumyeyən] cücü qara rəngli, zərqanadlı, xırda həşəratdır
1. sif. Zərlə bəzəkli, zərlə işlənmiş, üzərinə zər çəkilmiş, zərlə örtülmüş. Zərli parça. Zərli kağız
bax zər-zibalı. [Gəray ağa:] Niyə [Müqim] öz zərli-zibalı Zərişinlə … Cavanşirlə Şuşa qalasını su yoluna döndərirsən? S
is. Zərli şeyin xassəsi, keyfiyyəti
is. [fars.] klas. Qızıl naxışlı, qızılla bəzənmiş (naxışlanmış). Tök cəmizərnigarə şəfəqgun bədəni; Hicrü fəraq şəminə yəni çirağ tut
[fars.] 1. sif. Qızıl suyu ilə vurulmuş nişanı (naxışı) olan, qızıl nişanlı. Hərami könlümə tapşırdı zərnişan oxlar; Ki hər birisi dəyər padşah xəzinə