by1
adv 1. yanından, yandan; He walked / passed by without noticing me O, məni görmədən yanımdan keçdi / keçib getdi; in days gone ~ keçən günlərdə; 2. yaxınlıqda, yaxın; No one was by Yaxınlıqda heç kim yox idi; to stand ~ yaxında / yanaşı durmaq; 3. kənara; Stand / Step by! Kənara dur! / durun;
by2
prep 1. Məkan bildirərək aşağıdakı mənaları ifadə edir: 1) Nəyinsə bir şeyin yanında olduğunu bildirir; Bu halda by Azərbaycan dilinə yanında, yaxınlığında, yan-yana, yanaşı sözlərilə tərcümə edilir: ~ the fire / window ocağın / pəncərənin yanında; ~ the road yolun yaxınlığında; ~ the sea dənizin yaxınlığında; to şit ~ smb. bir kəsin yanında oturmaq; to stand ~ smb. bir kəsin yanında dayanmaq; to pass ~ smb.’s window bir kəsin pəncərəsinin yanından keçmək; 2) Bir məkanda baş verən hərəkəti bildirir. Bu halda by Azərbaycan dilinə çıxışlıq hal şəkilçisi -dan, -dən vasitəsilə tərcümə edilir: to travel ~ Moscow Moskvadan keçib getmək; to come ~ the door içəri qapıdan girmək; 3. Zaman mənasında hər hansı bir vaxta yaxınlaşmanı və ya müəyyən vaxtı məhdudlaşmanı bildirir: Bu halda by Azərbaycan dilinə yönlük hal şəkilçisi (-a, -ə, -ya, -yə) vasitəsilə tərcümə edilir: ~ two o’clock saat ikiyə yaxın; ~ the end of the year ilin sonuna yaxın; 4. Məchul növdə olan fellə işlənərək aşağıdakı mənaları bildirir: 1) Hərəkətin icraçısını göstərir: Bu halda by Azərbaycan dilinə tərəfindən sözü ilə tərcümə edilir: The novel was written by a young writer Roman gone bir yazıçı tərəfindən yazılıb; 2) Hərəkətin hansı vasitələrlə icra edildiyini bildirir; Bu halda by Azərbaycan dilinə -la, -lə, ilə şəkilçiləri və ya vasitəsilə sözü ilə tərcümə edilir; roads linked ~ a bridge körpü vasitəsilə birləşdirilmiş yollar; engines driven ~ electricity elektrik vasitəsilə hərəkətə gətirilən maşınlar; to get one’s living ~ teaching dolanışığını dərs deməklə qazanmaq; ~ air təyyarə ilə; ~ bus avtobusla; ~ rail dəmir yolu ilə / dəmir yolu vasitəsilə; ~ water su ilə; ~ post poçta ilə / poçt vasitəsilə; 5. Aşağıdakı birləşmələrdə by Azərbaycan dilinə tərcümə edilmir: drop ~ drop damcı-damcı, one ~ one bir-bir; day ~ day günbəgün; gündən-günə; step ~ step addım-addım; two ~ two iki-iki; ~ chance təsadüfən; ~ night gecə; ~ himself özü
