1. Bir şeylə məşğul olma, bir iş görmə arzusu: meyil, istək. Oxumaq həvəsi. Uşağın mütaliəyə böyük həvəsi var. Getməyə heç həvəsim yoxdur.
– Bir qədər keçəndən sonra musiqiyə olan həvəsim o qədər azaldı ki, başıbəlalı düdüyü bilmərrə gözdən saldı.
Evi, otağı səliqəyə salmaq, yeni ili bir təmizlik içərisində qarşılamaq ümumi bir həvəs idi.
□ Həvəs etmək (göstərmək) – bax həvəslənmək.
Lakin həvəs eyləməzdi Leyli; Olmazdı bu ləhvü ləəbə meyli.
Teymur nədənsə bu evə gəlməyə daha çox həvəs göstərirdi.
Həvəs oyanmaq – maraq oyanmaq, arzu oyanmaq.
[Oğlanın] zehnində bu adamı öyrənmək, onun sirlərini bilmək üçün böyük bir həvəs oyandı
Həvəsdən düşmək – bir işi görməyi daha istəməmək, həvəsi, marağı soyumaq, daha həvəsi olmamaq.
[Mahmud Sevincə:] …Mən gündəngünə həvəsdən düşdüm.
Həvəsə düşmək (gəlmək) – bax həvəslənmək.
…[Qoşqar] kranın altında gölləndikcə ortasından xırdaca deşik açılıb burulğan kimi burulan suya baxdı və təzədən həvəsə düşüb qurşaqdan yuxarı soyundu.
Həvəsə gətirmək (salmaq) – bax həvəsləndirmək.
Çaqqallar pusquda durdu; Həvəsə saldılar qurdu.
Həvəsi gəlmək (doğmaq) – bax həvəslənmək.
Leylək Ələmdar çovğunun, azanın və zənglərin qat-qarış səslərinə qulaq verir, onda bir qarət həvəsi doğurdu.
[Pərşan:] Bağçamız nəyə desən dəyər, adamın həvəsi gəlir baxsın.
Həvəsi soyumaq – bax həvəsdən düşmək.
// Keçici, müvəqqəti, keçib-gedən arzu, meyil. O da bir həvəs idi, gəldi, keçdi.
2. Nəşə, zövq.
Tərlan xanım böyük yaradıcılıq həvəsi içərisində idi.
Şeyda bülbül bir həvəsdə; Gözü yolda, könlü səsdə.
3. Həvəslə şəklində zərf – ürəkdən, qəlbdən, can-dildən, məmnuniyyətlə.
Bir əməllə, bir arzuyla alışıb onlar; Bir məqsədin yollarına düşdü həvəslə.
Fərman nəşə və həvəslə öz ekskavatorunda işləyirdi.
