MAKEDON

Makedon dili (Македонски јазик) — Hind-Avropa dillərinin slavyan dilləri qrupunun cənubi slavyan dilləri yarımqrupuna daxil olan dil. Ən gənc ədəbi slavyan dilidir və 1945-ci ildə kodlaşdırılmışdır. Bolqar dili ilə yanaşı cənubi slavyan dillərinin şərq qoluna daxildir.

Makedonlar və ya Makedoniya slavyanları — slavyan xalqlarından biri, Makedoniya Respublikasının əsas əhalisidir. == Tarix == == Etimologiya == == Məskunlaşma == 2012-ci ilə olan məlumatlara əsasən dünyanın 27 ölkəsində 2.115 milyon nəfər etnik makedon yaşayır. == Dil == Makedon və ya Makedoniyanın slavyan dilində danışanların sayı təxminən 1.711 milyon nəfərdir.

Epir və Qərbi Makedoniya (yun. Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου — Δυτικής Μακεδονίας) — Yunanıstanın 7 desentralizasiya idarələrindən biri, tərkibinə Epir və Qərbi Makedoniya periferiyaları daxildir. Əhalisi 620.545 nəfər. Sahəsi 18.654,623. Sıxlığı— 33,26 nəfər. İnzibati mərkəzi — Yanina şəhəridir. Hazırda Baş katibin vəzifəsini icra edir Vasilios Mixelakis (Βασίλειος Μιχελάκης). Desentralizasiya idarəsi 2011-ci ildə genişmiqyaslı inzibati islahatlar və «Kallikratis» proqramı çərçivəsində yaradılmışdar (Qanun 3852/2010). İdarə və maliyyəni istifadə edərək, mərkəzləşdirilmiş idarəetmə şəhərsalma, ətraf mühit və enerji siyasəti, meşə təsərrüfatı, miqrasiya və vətəndaşlıq sahələrində idarə olunur. Bundan əlavə, mərkəzləşdirilməmiş administrasiyalar birinci və ikinci səviyyəli inzibati vahidlərə nəzarət edirlər: icmalar (dima) və ətraf mühit, bu halda Epirus və Qərb Makedoniyada iki cəbhədə 30 icma.

Toşe Proeski Stadionu - Makedoniyanın Skopye şəhərində stadion. Ölkənin ən böyük arenasıdır. İstismar müddəti ərzində ən çox azarkeş Şkendiya - Gent oyununa gəlmişdir (31.742 bilet).

Makedoniya — 12–28 iyun tarixləri arasında Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində keçirilən 2015 Avropa Oyunlarındaki iştirakı. Makedoniya 2015 Avropa Oyunlarında 39 idmançı ilə qatıldı. Makedoviya 2015 Avropa Oyunlarında 2 bürünc medal qazandı və medal sıralanmasında 38-ci yeri tutdu. == Medalçılar == == Ümumi məlumat == Makedoniya 2015 Avropa Oyunlarında 39 idmançı ilə 8 idman növündə qatıldı. Makedoniya bayrağını 2015 Avropa Oyunlarının açılış mərasimində Bakı Olimpiya Stadionuna karateçi Emil Pavlov gətirdi.

Şimali Makedoniya (mak. Северна Македонија; alb. Maqedonia e Veriut) və ya rəsmi adı ilə Şimali Makedoniya Respublikası (mak. Република Северна Македонија; alb. Republika e Maqedonisë së Veriut) — cənub-şərqi Avropada dövlət. Şimali Makedoniya Balkan yarımadasında dənizə çıxışı olmayan ölkədir. Şimal-şərqdə Serbiya, şimal-qərbdə Kosovo (qismən tanınan), qərbdə Albaniya, cənubda Yunanıstan, şərqdə isə Bolqarıstanla həmsərhəddir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Skopye şəhəri, ümumi sahəsi 25,713 kvadrat kilometrdir. Şimali Makedoniya keçmiş Yuqoslaviyanın tərkibində yer alan ölkələrdən biri olmuşdur və 8 sentyabr 1991-ci ildə öz müstəqilliyini elan etmişdir. Ölkə 1991-ci ildən 2019-cu ilin fevral ayınadək rəsmi olaraq Makedoniya Respublikası (mak.

Makedon dili (Македонски јазик) — Hind-Avropa dillərinin slavyan dilləri qrupunun cənubi slavyan dilləri yarımqrupuna daxil olan dil. Ən gənc ədəbi slavyan dilidir və 1945-ci ildə kodlaşdırılmışdır. Bolqar dili ilə yanaşı cənubi slavyan dillərinin şərq qoluna daxildir.

Şimali Makedoniya — Cənub-Şərqi Avropada, Balkan yarımadasında ölkə. Makedoniya çarlığı — Balkan yarımadasında qədim yunan dövləti. Makedoniyalılar — slavyan xalqlarından biri, Makedoniya Respublikasının əsas əhalisi. Qədim makedoniyalılar — vaxtilə Yunanıstanın şimal-şərq hissəsində Alyakmon və aşağı Vardar çayları arasındakı allüvial düzənlikdə yaşamış qədim tayfa. Makedoniyalılar (yunan) — Yunanıstanın Makedoniya bölgəsindəki yunanlar. Makedon dili — Hind-Avropa dillərinin slavyan dilləri qrupunun cənubi slavyan dilləri yarımqrupuna daxil olan dil. Qədim Makedoniya dili — Qədim makedoniyalıların dili. Makedoniya vilayəti — Balkan yarımadasında tarixi-coğrafi vilayət. Makedoniya (Roma əyaləti) — Roma Respublikasının, sonralar isə Roma İmperiyasının darmadağın edilmiş Qədim Makedoniya çarlığının yerində yaradılmış əyaləti (e.ə. 146-cı il — 395-ci il).

Şimali Makedoniya — Cənub-Şərqi Avropada, Balkan yarımadasında ölkə. Makedoniya çarlığı — Balkan yarımadasında qədim yunan dövləti. Makedoniyalılar — slavyan xalqlarından biri, Makedoniya Respublikasının əsas əhalisi. Qədim makedoniyalılar — vaxtilə Yunanıstanın şimal-şərq hissəsində Alyakmon və aşağı Vardar çayları arasındakı allüvial düzənlikdə yaşamış qədim tayfa. Makedoniyalılar (yunan) — Yunanıstanın Makedoniya bölgəsindəki yunanlar. Makedon dili — Hind-Avropa dillərinin slavyan dilləri qrupunun cənubi slavyan dilləri yarımqrupuna daxil olan dil. Qədim Makedoniya dili — Qədim makedoniyalıların dili. Makedoniya vilayəti — Balkan yarımadasında tarixi-coğrafi vilayət. Makedoniya (Roma əyaləti) — Roma Respublikasının, sonralar isə Roma İmperiyasının darmadağın edilmiş Qədim Makedoniya çarlığının yerində yaradılmış əyaləti (e.ə. 146-cı il — 395-ci il).

Makedoniya- meyvə və ya tərəvəzlərin kiçik parçalara doğranaraq qarışdırılması ilə hazırlanan salat növü. Meyvəli Makedoniya salatı Yunanıstan, Rumıniya, İspaniya, Fransa, İtaliya və Latın Amerikasında qəlyanaltı kimi təqdim edilir. Tərəvəzdən hazırlanan Makedoniya salatı soyuq şəkildə təqdim edilir, Fransada isə tərkibinə qırmızı lobya qatılır. Macédoine de légumes isə eyni tərəvəzlərdən hazırlansa da, isti şəkildə yağ ilə təqdim edilir.

Makedoniya — 12–28 iyun tarixləri arasında Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində keçirilən 2015 Avropa Oyunlarındaki iştirakı. Makedoniya 2015 Avropa Oyunlarında 39 idmançı ilə qatıldı. Makedoviya 2015 Avropa Oyunlarında 2 bürünc medal qazandı və medal sıralanmasında 38-ci yeri tutdu. == Medalçılar == == Ümumi məlumat == Makedoniya 2015 Avropa Oyunlarında 39 idmançı ilə 8 idman növündə qatıldı. Makedoniya bayrağını 2015 Avropa Oyunlarının açılış mərasimində Bakı Olimpiya Stadionuna karateçi Emil Pavlov gətirdi.

Makedoniya 2018 Qış Olimpiya Oyunlarında xizəklə yürüş və dağ xizəyi olmaqla 2 idman növündə 3 idmançı ilə təmsil olunacaqdır. == Millinin tərkibi == === Xizək idmanı növləri === ==== Dağ xizəyi idmanı ==== Təsnifat mərhələsində idmançı Beynəlxalq Xizək İdmanı Federasiyasının 21 yanvar 2018-ci il reytinqinə əsasən yarışmada iştirak edirlər. Bu yarışmada top-500 daxil olan və təsnifat xalını toplaya bilən idmançılar iştirak edə bilirlər. Top-500 daxil olmayan ölkələrin idmançıları «B» kateqoriyasında iştirak edirlər. Nəticələrə əsasən Makedoniya «A» kateqoriyası üzrə 1 idmançı ilə təmsil olunacaqdır. Ölkəni Antonio Ristevski təmsil edəcəkdir Kişilər ==== Xizək yürüşü ==== Təsnifat mərhələsində idmançı Beynəlxalq Xizək İdmanı Federasiyasının 21 yanvar 2018-ci il reytinqinə əsasən iştirak edə bilər. «A» kateqoriyası üzrə lisenziya qazanmaq üçün idmançı reytinq üzrə 100 xal qazanmalıdır. Bununla belə MOK-ləri «B» kteqoriyasını ödəyə biləcək 1 qadın və 1 kişi olmaqla iştirakçı ilə təmsil oluna bilər. Təsnifata əasən İslandiya «A» kateqoriyasında kişi və «B» kateqoriyası üzrə 1 qadın idmançı ilə təmsil olunacaqdır.

Şimali Makedoniya Avroviziya Mahnı Müsabiqəsinə ilk dəfə 1998-ci ildə qoşulmuş və ümumilikdə 19 dəfə müsabiqədə iştirak etmişdir. Ölkənin müsabiqədə ilk iştirak cəhdi 1996-cı ildə olmuşdur. Lakin həmin il iştirakda maraqlı olan ölkələrin sayının çoxluğu və yayım vaxtının yetərli olmaması səbəbindən iştirak etmək istəyən ölkələr arasında seçim turu keçirilmişdir. Şimali Makedoniya həmin seçim turunda məğlub olmuş və iştirak hüququ əldə edə bilməmişdir. Şimali Makedoniya Avroviziyanın ən az uğur qazanan ölkələrindən biridir. Belə ki, ölkə müsabiqədə iştirak etdiyi illər ərzində heç vaxt ilk onluğa daxil ola bilməmişdir və 19 iştirakdan yalnız 9-da müsabiqənin final mərhələsinə yüksələ bilmişdir. Şimali Makedoniyanın indiyədək Avroviziyada əldə etdiyi ən yaxşı nəticə 2019-cu ildə Tamara Todevskanın ifa etdiyi "Proud" mahnısı ilə tutduqları 7-ci yerdir. == Təmsilçilər == QEYD: a. ↑ Şimali Makedoniya SMS səsverməsi ilə 2008 və 2009-cu illərdə 10-cu yeri əldə etdiyi halda 2008-ci ildə İsveç, 2009-cu ildə isə Finlandiya münsiflərin dəstəyi ilə finala vəsiqə qazanmışdır. == Səsvermə tarixçəsi == QEYD:Yuxarıdakı xallar yalnız finalda verilən xallardır.

Şimali Makedoniya 2003-cü ildən etibarən Avroviziya Uşaq Mahnı Müsabiqəsində iştirak edir. Ölkə iştirak etdiyi illər ərzində müsabiqədə heç vaxt qələbə qazanmamışdır. Müsabiqədə Şimali Makedoniyanın indiyədək qazandığı ən yaxşı nəticə 2007 və 2008-ci ildə əldə etdikləri 5-ci yerdir.

Şimali Makedoniya (mak. Северна Македонија; alb. Maqedonia e Veriut) və ya rəsmi adı ilə Şimali Makedoniya Respublikası (mak. Република Северна Македонија; alb. Republika e Maqedonisë së Veriut) — cənub-şərqi Avropada dövlət. Şimali Makedoniya Balkan yarımadasında dənizə çıxışı olmayan ölkədir. Şimal-şərqdə Serbiya, şimal-qərbdə Kosovo (qismən tanınan), qərbdə Albaniya, cənubda Yunanıstan, şərqdə isə Bolqarıstanla həmsərhəddir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Skopye şəhəri, ümumi sahəsi 25,713 kvadrat kilometrdir. Şimali Makedoniya keçmiş Yuqoslaviyanın tərkibində yer alan ölkələrdən biri olmuşdur və 8 sentyabr 1991-ci ildə öz müstəqilliyini elan etmişdir. Ölkə 1991-ci ildən 2019-cu ilin fevral ayınadək rəsmi olaraq Makedoniya Respublikası (mak.

Makedoniya Müasir İncəsənət Muzeyi — Yunanıstanın Saloniki şəhərində yerləşən 3 müasir incəsənət muzeyindən biri . == Tarixi == Makedoniya Müasir İncəsənət Muzeyi 1978-ci ildə baş vermiş dəhşətli zəlzələdən sonra Salonikinin bir qrup sakininin təşəbbüsü ilə 1979-cu ildə yaradılmışdır. Bu sahədə ilk təşəbbüs Maro laqiyaya aiddir. Onun təşəbbüsü dərhal incəsənət əsərlərinin kolleksiyaçısı, tənqidçi və xeyriyyəçi İolas Aleksandrosİolas tərəfindən müdafiə olunmuşdur. İolas tərəfindən hədiyyə edilən 47 müasir incəsənət əsəri muzeyin daimi ekspozisiyasının yaradılması üçün baza rolunu oynamışdır. Tanınmış kolleksiyaçılar Maqda Kodzia, Franz Geiger, Aleksandros və Doroteya Ksidis, Georgies Aperqis, Dimitrios Meymaroğlu və bir çox digər rəssamlar öz kolleksiyalarını və əsərlərini muzeyə hədiyyə etmişlər . === Daimi eksponatlar === Hazırda muzeyin daimi eksponatları yunan və xarici rəssamların 2800 əsərindən ibarətdir. Daimi eksponatlardan başqa, Makedoniya Müasir İncəsənət Muzeyi Yunanıstanda ilk dəfə olaraq rəssamlar Saruxisin, Yannisin, Soklisin, Kondoğlunun, Fotisin, Xadzikiryakos-Qikasın, Nikosun, Kokkinidisin, Fassianosun, Alekosun, Stiropulosun, Psixopaidisin, Pavlosun, Kessanlisin, Akritakisin, Uorxolun, Endinin, Katzurakisin, Perdikarisin və 100-dən artıq yunan və xarici rəssamların əsərlərindən ibarət sərgilər təşkil etmişdir. Fluksusun, Delonenin, Roberin, Mattanın, Roberto Sebastyanın, Viallatın, Boysun, Yosefin, Devidin, Maksın, Bekmanın, Zervosun, Vlassis Kaniarisin, Varotsosun, Takisin,Molfessisin, lazongasın, Mutarasın. Zongolopoulosun və bir başqa rəssamların əsərlərindən ibarət sərgilər də muzeyin fəaliyyətində mühüm yer tutmuşdur.

Makedoniya Qadın Antifaşist Cəbhəsi (mak. Антифашистички фронт на жените на македонија / Antifašistički front na ženite na Makedonija) — Yuqoslaviya Xalq Qurtuluş Müharibəsi zamanı Yuqoslaviya Makedoniyasında meydana gələn feminizm hərəkatı. Şimali Makedoniyadakı bir neçə müasir feminist təşkilatın təşəbbüskarıdır. Cəbhə işğal altında olan Yuqoslaviyada digər qadın antifaşist cəbhələri ilə birlikdə 1942-ci ildə yaradılmışdır. Bu hərəkatın ən görkəmli siması Veselinka Malinskaya idi ki, o, xalq qurtuluş müharibəsi və Makedoniyanın Qurtuluşu üçün Anti Faşist Məclisinin iştirakçısı idi və onun atası 1903-cü il İlinden üsyanında iştirak etmişdir. Hərəkatın əsas məqsədi qadınlar üçün məktəb təhsilini yaxşılaşdırmaq və qadınların savad səviyyələrini artırmaq idi, çünki o dövrdə savadsızların əksəriyyəti qadınlar idi. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Yunanıstan Vətəndaş Müharibəsi dövründə (1946-1949) digər təşkilatlar kimi bu cəbhə də yunan kral hökuməti tərəfindən “cinayətkar” adlanaraq qadağan edildi.

Şimali Makedoniya (mak. Северна Македонија; alb. Maqedonia e Veriut) və ya rəsmi adı ilə Şimali Makedoniya Respublikası (mak. Република Северна Македонија; alb. Republika e Maqedonisë së Veriut) — cənub-şərqi Avropada dövlət. Şimali Makedoniya Balkan yarımadasında dənizə çıxışı olmayan ölkədir. Şimal-şərqdə Serbiya, şimal-qərbdə Kosovo (qismən tanınan), qərbdə Albaniya, cənubda Yunanıstan, şərqdə isə Bolqarıstanla həmsərhəddir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Skopye şəhəri, ümumi sahəsi 25,713 kvadrat kilometrdir. Şimali Makedoniya keçmiş Yuqoslaviyanın tərkibində yer alan ölkələrdən biri olmuşdur və 8 sentyabr 1991-ci ildə öz müstəqilliyini elan etmişdir. Ölkə 1991-ci ildən 2019-cu ilin fevral ayınadək rəsmi olaraq Makedoniya Respublikası (mak.

Şimali Makedoniya Avroviziya Mahnı Müsabiqəsinə ilk dəfə 1998-ci ildə qoşulmuş və ümumilikdə 19 dəfə müsabiqədə iştirak etmişdir. Ölkənin müsabiqədə ilk iştirak cəhdi 1996-cı ildə olmuşdur. Lakin həmin il iştirakda maraqlı olan ölkələrin sayının çoxluğu və yayım vaxtının yetərli olmaması səbəbindən iştirak etmək istəyən ölkələr arasında seçim turu keçirilmişdir. Şimali Makedoniya həmin seçim turunda məğlub olmuş və iştirak hüququ əldə edə bilməmişdir. Şimali Makedoniya Avroviziyanın ən az uğur qazanan ölkələrindən biridir. Belə ki, ölkə müsabiqədə iştirak etdiyi illər ərzində heç vaxt ilk onluğa daxil ola bilməmişdir və 19 iştirakdan yalnız 9-da müsabiqənin final mərhələsinə yüksələ bilmişdir. Şimali Makedoniyanın indiyədək Avroviziyada əldə etdiyi ən yaxşı nəticə 2019-cu ildə Tamara Todevskanın ifa etdiyi "Proud" mahnısı ilə tutduqları 7-ci yerdir. == Təmsilçilər == QEYD: a. ↑ Şimali Makedoniya SMS səsverməsi ilə 2008 və 2009-cu illərdə 10-cu yeri əldə etdiyi halda 2008-ci ildə İsveç, 2009-cu ildə isə Finlandiya münsiflərin dəstəyi ilə finala vəsiqə qazanmışdır. == Səsvermə tarixçəsi == QEYD:Yuxarıdakı xallar yalnız finalda verilən xallardır.

Şimali Makedoniya milli futbol komandası - Şimali Makedoniya Respublikasını beynəlxalq futbol turnirlərində təmsil edən milli futbol komandası.

Şimali Makedoniya şəhərləri.

== İstinadlar ==

Makedoniya Respublikasında boşnaklar (mak. Македонски бошњаци) Makedoniya Respublikasında yayılmış xalqlardan biridir. 2001-ci ildə Makedoniya Respublikasının Konstitutsiyasına görə milli azlıq olaraq təstiqlənmişdir. 2001-ci il siyahıya alınmağa görə Makedoniyada 17018 nəfər boşnak yaşayır. Bu isə ümumi əhalinin 0,84% təşkil edir. Makedoniya ərazisində yayılmış boşnaklar əsasən Skopye və ətrafı ərazilərdə yayılmışdır. 8 fevral 2007-ci ildən ölkədə 28 sentyabr beynəlxalq boşnak günü kimi qeyd edilir. İcma üçün isə həmin gün istirahət günüdür. Boşnakların ölkədə iki siyası partiyası vardır: Boşnakların Demokratik Liqası və Demokratik Hərəkat partiyası. == Tarixi == Boşnaklar Makedoniya ərazisində bərabər yayılmışdır.

Makedoniya Respublikasında serblər Makedoniya Respublikasında köklü xalqlardan biridir. 2001-ci ildə Makedoniya Respublikasının Konstitutsiyasına görə milli azlıq olaraq təstiqlənmişdir. 2002-ci il siyahıya alınmağa görə Makedoniyada 39 939 nəfər serb yaşayır. Bu isə ümumi əhalinin 1,78 %-ni təşkil edir. Serblər Makedoniyanın siyası və mədəni həyatında böyük rol oynayırlar. Onları iki partiyası vardır: Makedoniya Serblərinin Demokrat Partiyası və Makedoniya Serblərinin Radikal Partiyası == Tarixi == Serblərin müasir Makedoniyanın ərazisi ilə əlaqəsi qədimlərə gedir. Makedoniyanın şimalı Skopye ilə birlikdə Raşkanın tərkibində Stefan Nemanyanın hakimiyyəti illərində daxil edilmişdir. Ancaq Makedoniyanın bütün ərazisi Qədim Serbiyanın tərkibinə II Stefan Uraşın hakimiyyəti illərində keçmişdir. Osmanlı imperiyasının bölgəni uzun zaman nəzarətdə saxlaması ilə hər iki ölkə bir dövlətin tərkibində daxil idi. Osmanlı imperiyasının hakimiyyətinin sonlarına yaxın provaslav xristiyanların yaşayış sərhədləri müəyyənləşmişdi.

Makedoniya Türk Hərəkat Partiyası (türk. Makedonya Türk Hareket Partisi;) — 20 oktyabr 1999-cu ildə Şimali Makedoniyada türklər tərəfindən qurulan bir partiyadır. Qərargahi Skopye yerləşir. Qısa adı THP-dir. Gerbində qırımızı fonda aypara və ulduz qısaltması və ulduz var. THP-nin yuxarı hissədə qırmızı bir fonda əks olunan sarı bir lalə var. == Partiyanın ideoloji istiqaməti == Partiya insan hüquq və azadlıqlarının həqiqi tanınmasını təmin etmək, cəmiyyətin təməl dəyərlərini siyasətə daşımaq və onları hakim etmək, cəmiyyətin dincliyini və əmin-amanlığını təmin etmək, problemlərini gündəmə gətirmək məqsədilə qurulan siyasi partiyadır. Makedoniya türkləri gündəmə gəlir və problemlərə həll tapır. Şimali Makedoniyanın hər istiqamətdə inkişafı və demokratik dəyərlərini üstün tutması üçün mübarizə aparan plüralist, çox etnik, çoxmədəniyyətli bir siyasi partiyadır. Partiyanın əsas rolu və məqsədi Makedoniya Respublikasında demokratik dəyərlərin və qanunun aliliyinin geniş yayılması üçün siyasi iş aparmaqdır.