Vaserkel
Vaserkel (çeç. Васар-кхелли) — Dağlıq Çeçenistan Respublikasının tarixində "Cəsurlar qalası" adlanan ən əfsanəvi qala komplekslərindən biri.
== Tarixi ==
Vaserkel qala kompleksi Pirikit Xevsureti ilə sərhəddə, Kore-lam dağının qayalıqları arasında, Tebulosmta massivində yerləşir. XI əsrdə (taxta konstruksiya hissələrinin radiokarbon analizi və binanın təməlində daşlara həkk olunmuş petroqliflərin laboratoriya analizi) qalanın divarları arasında və üç tərəfdən əlçatmaz darvə uzun zirvə üzərində ucaldılmış, Çeçenistandan Gürcüstana gedən və Çeçenistanın tarixi bölgəsi olan Maystadan keçən mühüm yola tam nəzarət edirdi. Çeçen dilindən tərcümədə "Maysta" sözünün mənası "yüksək dağlıq, yuxarı, kənar" deməkdir. Onun mərkəzində Arqun çayının qolu olan Maysta-erx çayı axır və dərənin kənarlarında, ən əlamətdar yerlərdə qala kompleksləri var idi. Orta əsrlərdə Maysta bir növ dağlıq Çeçenistanın mərkəzi idi, bir vaxtlar burada Mexk-kxel toplanırdı. Rəvayətə görə, çeçenlərin bir hissəsinin yaradıcısı olan əfsanəvi Molkx Vaserkeldə yaşayıb, o, sonra Naşxaya köçüb, daha sonra İçkeriyanın qurucusu olub..
1927-ci ilin sonu-1928-ci ilin əvvəllərində Avstriya etnoloqu Bruno Pleçke Qalançoj ərazisində tədqiqat aparır. O, Maystadakı petroqlifləri olan qalalara, "ölülər şəhəri" Vaserkelə, Tsa-kale qalalarına, Puoqa kəndində müdafiə qalaları və bir neçə yaşayış qalasından ibarət qala kompleksinə baxış keçirir.