Yuva (Qəmərli): Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
 
(4 istifadəçi tərəfindən edilmiş 9 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{digər məna|Yuva (dəqiqləşdirmə)}}
{{digər məna|Yuva (dəqiqləşdirmə)}}
{{YM
{{YM
|status = kənd
|növü = kənd
|azərbaycan dilində adı = Yuva
|rəsmi_adı = Yuva
|orijinal adı =
|orijinal_adı =
|tabesində =
|tabesində =
|ölkə = Ermənistan
|ölkə = Ermənistan
|şəkil =
|şəkli =
|gerb =
|gerbi =
|gerb yazısı =
|gerb yazısı =
|gerbin miqyası =
|gerbin_ölçüsü =
|bayraq =
|bayrağı =
|bayraq yazısı =
|bayraq yazısı =
|bayrağın miqyası = 250
|bayrağın miqyası = 250
Sətir 53: Sətir 53:
|saat qurşağı = +4
|saat qurşağı = +4
|DST =
|DST =
|telefon kodu =
|telefon_kodu =
|poçt indeksi =
|poçt_indeksi =
|poçt indeksləri =
|poçt indeksləri =
|nəqliyyat kodu =
|nəqliyyat_kodu =
|identifikasiya növü =
|identifikasiya növü =
|identifikasiya ədədi =
|identifikasiya ədədi =
|Commons kateqoriyası =
|Commons kateqoriyası =
|sayt =
|rəsmi_saytı =
|saytın dili =
|saytın dili =
}}
}}
'''Yuva''' — İrəvan quberniayasının İrəvan qəzasında, indi Qəmərli (Artaşat) rayonunda kənd.<ref>[https://web.archive.org/save/http://www.ebooks.az/download/pe14UjKT.pdf PDF versiyası]. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: [[İbrahim Bayramov|İ. M. Bayramov]]; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2</ref>
'''Yuva''' — İrəvan xanlığının Qarnibasar mahalında kənd adı.<ref>Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи. Спб., 1852.</ref> İrəvan quberniayasının İrəvan qəzasında, indi Qəmərli (Artaşat) rayonunda kənd.<ref>[https://web.archive.org/save/http://www.ebooks.az/download/pe14UjKT.pdf PDF versiyası]. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: [[İbrahim Bayramov|İ. M. Bayramov]]; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2</ref> XX əsrin əvvəllərinə aid mənbədə İrəvan qəzasında çəkilir<ref>Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис, 1913.</ref>.


== Tarixi ==
== Tarixi ==
1728-ci ildən mə’lumdur<ref>İrəvan əyalətinin icmal dəftəri. Bakı, 1996.</ref><ref>Алиев Играр. Погребова М.И. Об этнических процессах в областях Восточного Закавказья и Западного Ирана в конце II- в начале I тыс. до н. э. Сб. "Этнические проблемы истории Центральной Азии в древности". М. 1981.</ref>. Rayon mərkəzindən 3 km məsafədə, Gərni və Vedi çaylarından axan arxın yanında yerləşir. "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə<ref>İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z.Bünyatov və H.Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, "Elm", 1996. s.49</ref>, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində<ref>Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карт Кавказского края, Тифлис, Типография К.П.Казловского, 1913. s.303</ref> qeyd edilmişdir.1950-ci ildə kənd Şaumyan adlandırılmışdır. Səlcuq Oğuzlarının Yivə (Ivə) tayfasının<ref>Faruq Sümər. Oğuzlar. Bakı, 1992.</ref> adını əks etdirir. Azərbaycanda Evoğlu (Ağdam rayonu) (yə’ni "Yivə oğlu") kənd adı ilə mənşəcə eynidir. 1588-ci ilə aid mənbədə şimali Azərbaycanda Zəyəm nahiyəsində Yuvalı-Fəxralı (Temur Hasan da adlanırdı) elinin yaşadığı qeyd olunmuşdur<ref>Kirzioqlu F. 1593 ylde Osmanli vilaget tahrir defterlerende Gence-Karabag sancak lari; "ulus" ve "oymakleri". Sevic matbaasi. Ankara, 1979.</ref><ref>{{EAMTİL||Yuva}}</ref>


== Toponimi ==
Rayon mərkəzindən 3&nbsp;km məsafədə, Gərni və Vedi çaylarından axan arxın yanında yerləşir. «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə<ref>İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z.Bünyatov və H.Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, «Elm», 1996. s.49</ref>, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində<ref>Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карт Кавказского края, Тифлис, Типография К.П.Казловского, 1913. s.303</ref> qeyd edilmişdir.
Toponim [[Yıva boyu|ivə//yıva]]<ref>'''>yuva''' [[İbrahim Bayramov]]a görə</ref> oğuz tayfasının<ref>Древнетюркский словарь, Л., "Наука", 1969. s.269</ref><ref>[[Faruq Sümər|Sümər Faruq]]. Oğuzlar, Bakı, "Yazıçı", 1992. s.334</ref> adı əsasında əmələ gəlmışdir. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir. [[Ermənistan SSR Ali Soveti]] Rəyasət Heyətinin 19.IV.1950-ci il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Şaumyan qoyulmuşdur.
Toponim [[Yıva boyu|ivə//yıva]]<ref>'''>yuva''' - [[İbrahim Bayramov]]a görə</ref> oğuz tayfasının<ref>[[Mahmud Qaşqarlı|Kaşğari M.]] [[Divanu Luğati-t-Türk|Divani - lügat - it türk]], I- III cilt, Ankara, 1992. I, s.96</ref><ref>Древнетюркский словарь, Л., «Наука», 1969. s.269</ref><ref>[[Faruq Sümər|Sümər Faruq]]. Oğuzlar, Bakı, «Yazıçı», 1992. s.334</ref> adı əsasında əmələ gəlmışdir. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir.

[[Ermənistan SSR Ali Soveti]] Rəyasət Heyətinin 19.IV.1950-ci il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Şaumyan qoyulmuşdur.


== Əhalisi ==
== Əhalisi ==
Kənddə 1828-ci ilə kimi yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1828-30 - cu illərdə [[Cənubi Azərbaycan]]ın [[Xoy şəhristanı|Xoy]], [[Salmas şəhristanı|Salmas]] vilayətlərindən [[ermənilər]] [[Ermənilərin Cənubi Qafqaza köçürülməsi|köçürülüb]] kənddə yerləşdirilmişdir.
Kənddə 1828-ci ilə kimi yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1828–30-cu illərdə [[Cənubi Azərbaycan]]ın [[Xoy şəhristanı|Xoy]], [[Salmas şəhristanı|Salmas]] vilayətlərindən [[ermənilər]] [[Erməni əhalisinin tarixi miqrasiyası|köçürülüb]] kənddə yerləşdirilmişdir. Ermənilərlə yanaşı kənddə 1831-ci ildə 33 nəfər, 1873-cü ildə 186 nəfər, 1886-cı ildə 161 nəfər, 1897-ci ildə 60 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.<ref>Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, "Melkonyan fond", 1932. s.48–49, 128–129</ref> 1905–1906-cı illərdə azərbaycanlılar soyqırımına məruz qalaraq deportasiya olunmuşdur. İndi burada ermənilər yaşayır.

Ermənilərlə yanaşı kənddə 1831-ci ildə 33 nəfər, 1873 - cü ildə 186 nəfər, 1886-cı ildə 161 nəfər, 1897-ci ildə 60 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.<ref>Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, «Melkonyan fond», 1932. s.48-49, 128-129</ref>

1905-1906-cı illərdə azərbaycanlılar soyqırımına məruz qalaraq deportasiya olunmuşdur. İndi burada ermənilər yaşayır.


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
{{Gərnibasar kəndləri}}
{{Gərnibasar kəndləri}}
{{Qərbi Azərbaycan}}
{{Qərbi Azərbaycan}}


[[Kateqoriya:Gərnibasar kəndləri]]
[[Kateqoriya:Gərnibasar kəndləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistandakı Azərbaycan kəndləri]]
[[Kateqoriya:Ararat mərzinin yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ararat mərzinin yaşayış məntəqələri]]

Səhifəsinin 17:18, 27 avqust 2023 tarixinə olan son versiyası

kənd
Yuva
39°55′51″ şm. e. 44°34′42″ ş. u.
Ölkə  Ermənistan
Region Gərnibasar mahalı
Rayon Qəmərli rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1831
Sahəsi
  • 15,56 km²
Mərkəzin hündürlüyü 830 m
Saat qurşağı UTC+4
Əhalisi
Əhalisi
  • 3.752 nəf. (2011)[1]
Rəsmi dili
Xəritəni göstər/gizlə
Yuva xəritədə
Yuva
Yuva
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Yuva — İrəvan xanlığının Qarnibasar mahalında kənd adı.[2] İrəvan quberniayasının İrəvan qəzasında, indi Qəmərli (Artaşat) rayonunda kənd.[3] XX əsrin əvvəllərinə aid mənbədə İrəvan qəzasında çəkilir[4].

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

1728-ci ildən mə’lumdur[5][6]. Rayon mərkəzindən 3 km məsafədə, Gərni və Vedi çaylarından axan arxın yanında yerləşir. "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə[7], Qafqazın 5 verstlik xəritəsində[8] qeyd edilmişdir.1950-ci ildə kənd Şaumyan adlandırılmışdır. Səlcuq Oğuzlarının Yivə (Ivə) tayfasının[9] adını əks etdirir. Azərbaycanda Evoğlu (Ağdam rayonu) (yə’ni "Yivə oğlu") kənd adı ilə mənşəcə eynidir. 1588-ci ilə aid mənbədə şimali Azərbaycanda Zəyəm nahiyəsində Yuvalı-Fəxralı (Temur Hasan da adlanırdı) elinin yaşadığı qeyd olunmuşdur[10][11]

Toponimi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Toponim ivə//yıva[12] oğuz tayfasının[13][14] adı əsasında əmələ gəlmışdir. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 19.IV.1950-ci il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Şaumyan qoyulmuşdur.

Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kənddə 1828-ci ilə kimi yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1828–30-cu illərdə Cənubi Azərbaycanın Xoy, Salmas vilayətlərindən ermənilər köçürülüb kənddə yerləşdirilmişdir. Ermənilərlə yanaşı kənddə 1831-ci ildə 33 nəfər, 1873-cü ildə 186 nəfər, 1886-cı ildə 161 nəfər, 1897-ci ildə 60 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.[15] 1905–1906-cı illərdə azərbaycanlılar soyqırımına məruz qalaraq deportasiya olunmuşdur. İndi burada ermənilər yaşayır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
  2. Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи. Спб., 1852.
  3. PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2
  4. Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис, 1913.
  5. İrəvan əyalətinin icmal dəftəri. Bakı, 1996.
  6. Алиев Играр. Погребова М.И. Об этнических процессах в областях Восточного Закавказья и Западного Ирана в конце II- в начале I тыс. до н. э. Сб. "Этнические проблемы истории Центральной Азии в древности". М. 1981.
  7. İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z.Bünyatov və H.Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, "Elm", 1996. s.49
  8. Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карт Кавказского края, Тифлис, Типография К.П.Казловского, 1913. s.303
  9. Faruq Sümər. Oğuzlar. Bakı, 1992.
  10. Kirzioqlu F. 1593 ylde Osmanli vilaget tahrir defterlerende Gence-Karabag sancak lari; "ulus" ve "oymakleri". Sevic matbaasi. Ankara, 1979.
  11. Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Јува // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.
  12. >yuvaİbrahim Bayramova görə
  13. Древнетюркский словарь, Л., "Наука", 1969. s.269
  14. Sümər Faruq. Oğuzlar, Bakı, "Yazıçı", 1992. s.334
  15. Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, "Melkonyan fond", 1932. s.48–49, 128–129

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]