Atla çapa-çapa hücum etmə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
At sürüsü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Kəndləri, bağları, sürüləri, ilxıları, naxırları, o necə deyərlər, bircə donuzu əskik idi
İlxı çobanı, ilxıya baxan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) O zamanlar Mirzə Sərraf Türküstan şahı Sultan Muradın baş ilxıçısıydı
İlik. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bəylərmizə dəmirdonlu deyərlər. Daim içimizdə ərlik işlənir. Qoç igidlər törər iligimizdən, Ğənim qabağında biri
ər. iqrar Söz vermə, əhd. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əyləşmişdim orda, söhbətin keçdi, Qalxdı könül quşu, dolu mey içdi; Telli xanım, sədan gəldi,
Bax: ilxıçı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
“Nədir bu çəkdiyim”, “yandım əlindən” mənasında işlədilir. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sığınma, pənah. Sidqi dürüst olan yetişər haca, Kimsə də kimsəyə etməz iltica. (“Qurbani”)
Bəy oğlu, bəy uşağı, bəyzadə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Gözəl nitq, gözəl danışıq. Tutilər avaz alır, O şirin imran dilindən. Ənkəbut tək şan asılıb Sənin o incə dilindən
Aşıq şeirində dilli-dilavər, gözəl nitqi, danışığı olan adam haqqında deyilir. Gəl sənə söyləyim igid nişanın, İgidlərdə namus, qeyrət, ar gərək
Arzu olunan şəxs və ya əşya, qibtə edilən kimsə və ya əşya. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ən yaxın adam. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Kömək, qayğı; yaxşılıq, mərhəmət, şəfqət; hüsn-rəğbət. Mənə inayət eləsin, Dərdə dərmandı bu gələn. (“Tahir və Zöhrə”)
Bax: incəvara. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Yaxşı ki, xoşbəxtlikdən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İncəvara onun əl-ayağını ipnən sarımışdılar. (“Mərcan xanımın Çənlibelə gəlməyi”) (İ
Bax: innən belə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
İnildəmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Sənə dedim Aşıq Cünun, Ürəyimdə dərd ingildər... Bir bəy oğlunun əlindən Şeş atanda nərd ingildər
İnnab rəngində, tünd-qırmızı. Qızıl gül açılıb xəndan içində, İnnabı dodaqlar dəhan içində, Abbasam, durmuşam meydan içində, Hər kimin mənimlə var işi
Bundan sonra, bu andan etibarən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nahaq yerə gəl eyləmə yamanlıq, İnan, Bolu, mən Koroğlu deyiləm
İnləmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
İnramaq, böyürmək, içini çəkmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
ər. üns(insan) və cins sözlərindən Bəşər, insan, canlı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nigar xanım Koroğlunun qorxduğunu görüb dedi: – Ey Cəlali Koroğl
Uzaq, uzaqda. İraqdı yollarım, rahimdi uzaq, Canansız cahan mənim üçün duzaq. Bənna işi deyil, bəs necə pozaq? Peymanıma xilaf olan deyiləm
Uzaq, uzaqda. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bəlkə, gəlmisən sorağa, Daşın atılar irağa, Hürü aparsın otağa, Adı bəlli xan Eyvazım! (“K
Yetirmək, çatdırmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Boş-boş gülmək, dişlərini ağartmaq, hırıldamaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Şirin xanım baxdı ki, aşığın sözlərindən deyəsən qızlar şübhələnən kimi
Çatmaq, yetişmək, irişmək. Kərəm deyər, axırına irilməz, Ərəb at yorulur, könül yorulmaz, Könül bir saraydı, sınar, hörülməz, Əzəli, sonrası köç olur
Çatmaq, yetişmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu der: gəldi döyüş sorağı, Dalda irür müxənnətin durağı
Yiyə, sahib. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Xoş, yaxşı. 2. Salamat yer. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Rəhmətliyin oğlu, sən bizdə bir islahat qoydun ki
Tapşırıq; sifariş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Yazarsan namarda hay, ismarişi, Görmüşük baharı, seyr etdün qışı
Haqqın bütün adlarını özündə toplayan ad, Allah. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
ər. isim – ad, əzəm – ən böyük, ulu Duaların ən böyüyü, yalnız Peyğəmbərlərin bildiyi dua kimi də qeyd olunur
Həşərat. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Boş, sahibsiz. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bəyənmə, xoşa gəlmə, yaxşı, yaxud gözəl olduğunu söyləmə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Gələcək. 2. Gələn adamın qarşısına çıxma; qarşılama. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanda 2-ci mənada işlənir
Daha, artıq, budur. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Gizli iş, əməl, kələk. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Hasan paşa başa düşməsin ki, biz onun işdəklərini bilmişik
İşıl-işıl, par-par. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Özü də işım-işım işıldayır, par-par yanırdı. (“Alı kişi”)
Bax: işım-işım. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bax: eyş-işrət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Məclis qurduram həmişə, İşrətim, damağım ola!.. Əmliklər çəkdirəm şişə, Bir ağır yığnağım ola!
Budur, bax. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mənəm deyən, ey qoç igid, Geymişəm dəmir donnan mən. İştə, meydan əlləşəlim, Dönməzəm beşdən, onnan mən
Naz, qəmzə, şivə; qəmzəli baxış. Ə.Fəhmi naz sözünün sinonimlərini belə izah edir: “1) Əgər naz gözəlin hərəkətlərindədirsə, ona işvəli gözəl deyirlər
Naz, qəmzə, şivə; qəmzəli baxış. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əli Fəhmi naz sözünün sinonimlərini izah edərkən qeyd edir ki, əgər naz gözəlin hərəkət
Qabırğa. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: izzətli. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: qaftan.