məch. Dilənçi halına salınmaq
“Dilənçiləşdirmək” dən f.is
f. Dilənçi halına salmaq, bütün var-yoxundan məhrum etmək
“Dilənçiləşmək”dən f.is
f. Dilənçi halına düşmək, bütün var-yoxu əlindən çıxmaq
is. Dilənçinin peşəsi; yolçuluq. Xeyr, bu dilənçilik sifətini mən sizdə ehtimal eləmirəm. C.Məmmədquluzadə
is. Dilənçiyə verilən pul və s.; sədəqə
“Diləndirmək”dən f.is
icb. Dilənməyə məcbur etmək, dilənçi halına salmaq, dilənməsinə səbəb olmaq
“Dilənmək”dən f.is
f. 1. Dilənçilik etmək, yolçuluq etmək; sədəqə yolu ilə özgədən pul, çörək və s. istəmək. Dilənmək qəsdilə düşüb dərbədər; Gəzərsən bir evdə, pakizə d
is. Əzbər, yadda saxlama. □ Diləzbər etmək (eyləmək) – yadda saxlamaq, heç vaxt yaddan çıxarmamaq. Söyləyim sözlərim, eylə diləzbər; Şirin nəsihətim q
[fars.] klas. bax diləfkar. Görəsənmi, yarəb, hansı dilfikar; Bu şəmirüxsarın pərvanəsidir? Ə.Nəbati
sif. və is. [fars.] klas. Məftunedici, valehedici, canalıcı, füsunkar; gözəl. Billah ki, bu dilfirib mənzil; Öylə mənə verdi rahəti-dil
sif. [fars.] köhn. Ürəyisınıq, narazı, incik, dilxor, pərt. Mən bir belə mövsümdə bahar axşamı dilgir; Bir lövheyi-eşq eylər idim qəlbdə təsvir
is. köhn. Ürəyisınıqlıq, narazılıq, inciklik, dilxorluq, pərtlik
sif. [fars.] klas. Ürəkaçan, könülaçan, fərəhverən, səfalı, şən. Niqabın üzdən aç, ey gül; Kim, olsun dilgüşa məclis
is. [fars.] köhn. 1. Arzu, istək, könlün istədiyi şey. [Güləndam:] İndi buna kələk qur, onun başın piylə, dilxahını əmələ gətir, özün qal aralıqda ava
sif. [fars.] klas. Qəlbiqırıq, ürəyiincik, qəmli, kədərli. Ey səba, mən aşiqi-dilxəstədən ol yarə var; Bülbüli-zarın dilindən gülşənü gülzarə var
sif. və zərf [fars.] Çox pərt, əhvalı pozulmuş, qəmgin, kədərli, məyus. Məmmədhəsən əmi katdanı yola salıb oğlunun dalınca dilxor qoydu getdi evinə
dan. bax dilxorluq. [Qasım:] Hə, bir az dilxorçuluqdur. S.Rəhman
is. Pərtlik, inciklik, məyusluq, əhval pozğunluğu. Araya dilxorluq salmaq. – Pirinin dilxorluğu bir anda sovuşdu
sif. [fars.] Ürəyi şad, fərəhli, razı, məmnun
is. 1. Şadlıq, fərəh, sevinc, məmnunluq. Atası da dilxoşluq ilə oğluna baxırdı və görürdüm ki, oğlunun biliyinə qəlbdən çox-çox fəxr edirdi
sif. [fars.] klas. Ürəyi qanlı, qəlbi yaralı, çox kədərli, çox dərdli. □ Dilxun etmək (qılmaq) – ürəyini yaralamaq, çox kədərləndirmək, çox dərdləndir
[fars.] klas. şair. Ürəyi dağlı, ürəyi yaralı. Qıldı kənar zülfünü rüxsariyardən; Verdi nəsimi-sübh dili-zardan xəbər
bax acıdil
bax acıdillik
sif. dan. Dildən kobud, qabadanışan
is. [fr.] Keçmişdə dördtəkərli poçt, ya minik arabası
sif. Birinin yanında eybi, nöqsanı, qüsuru, yaxud sirri olduğu üçün hal və hərəkətində inamı və cəsarəti olmayan; danışmağa, söz söyləməyə, yaxud etir
is. Birinin yanında eybi, qüsuru, nöqsanı, yaxud sirri olduğu üçün danışmağa, söz söyləməyə, yaxud etiraz etməyə haqqı olmadığını hiss etmə
is. 1. Nəyinsə uzunsov hissəsi. 2. köhn. Bəzək
sif. 1. Kənarı diliklər şəklində olan. Kənarı dilik-dilik süfrə. 2. Tikə-tikə, parça-parça. □ Dilik-dilik etmək – parça-parça etmək, tikə-tikə etmək
bax diligödək
“Dilikləmək”dən f.is
f. Dilik-dilik etmək, diliklər şəklinə salmaq. Haşiyə taxtasını dilikləmək. Paltar ətəyini dilikləmək
“Diliklənmək”dən f.is
məch. Dilik-dilik edilmək, diliklər düzəldilmək
“Diliklətmək”dən f.is
icb. Dilik-dilik kəsdirmək, diliklər düzəltdirmək. Yaylığı diliklətmək
sif. Diliyi, ya dilikləri olan. Dilikli yaxalıq. Ətəyi dilikli paltar. Dilikli qala divarları
bax diligödəklik
is. Uzununa dil kimi kəsilmiş parça, ya bu cür hissələrə ayrılmış bir şeyin hər parçası. Portağal dilimi
zərf və sif. Dilimlər halında, dilimlər şəklində. Dilim-dilim kəsmək. Dilim-dilim etmək. Qovunu dilim-dilim doğrayıb boşqaba yığmaq
“Dilimləmək”dən f.is
f. Dilim şəklində doğramaq, dilim-dilim kəsmək. Qarpızı, qovunu dilimləmək. – Hamı evin qabağında qoyulan və üstünə xalça salınan taxta əyləşdi, yemiş
“Dilimləndirmək”dən f.is