is. [ər.] Bir şey haqqında məntiqi cəhətdən formalaşmış ümumi fikir; anlayış. Dəyər məfhumu. Sinif məfhumu
[ər.] bax ideologiya. Burjua məfkurəsi. – Dünya məfkurə mübarizəsində çalxanır. S.Vurğun
bax ideyalı. [Qadın ovçuya:] Nə yaman məfkurəli adamsan. H.Seyidbəyli
bax ideyalılıq
bax ideyasız
bax ideyasızlıq
[ər.] bax ideoloji. Məfkurəvi mübarizə
is. [ər.] Yorğan-döşək, xalçapalaz və s. şeyləri qablamaq üçün palaz kimi toxunmuş dördkünc çuval, kisə
is. [ər.] Oynaq, bənd, buğum
is. [ər.] Nazik və ya qalın ip şəklində olan metal məmulat. Mis məftil. Polad məftil. Tikanlı məftil (üzərində tikanlar olan məftil)
sif. [ər.] Vurğun, özünü unudacaq dərəcədə vurulmuş, eşqə giriftar. Kamran gözlərini Səidə xanıma zillədi, nə isə çox məftun baxışlarla onu süzməyə ba
zərf Məftun olmuş kimi; vurğuncasına, heyrancasına, sehrlənmiş kimi. Məftuncasına baxmaq
sif. Öz gözəlliyi ilə məftun edən; valehedici, heyranedici. Məftunedici gözəllik. Məftunedici mənzərə
is. klas. Məftunluq. …Bir qismi də qara gözlərə, qara qıvırcıq saçlara, açıq-buğdayı rəngə daha ziyada məftuniyyət göstərir
f. Məftun olmaq, heyran qalmaq, valeh olmaq. Yürüyür dağ aşağı orda çoban da dərəyə; İştə məftunlaşır insan bu gözəl mənzərəyə
is. Məftun olmuş adamın halı; vurğunluq, valehlik, heyranlıq. Dilara məftunluq içərisində məktəbdən gələn səsləri dinləməyə başladı
[fars.] 1. əd. Sual məqamında işlənib, şübhə, inamsızlıq və ya təəccüb bildirir: olmaya, bəs, yoxsa (bəzən “ki” bağlayıcısı ilə işlədilir)
[ər.] bax məğmun. Canım aldın mey üçün, saqi, içirdin mənə qan; Dad əlindən ki, məni al ilə məğbun eylədin
is. [ər.] Qarışıqlıq, araqarışma, dava-dalaş, hay-küy. □ Məğlətə salmaq – ara qarışdırmaq, qarışıqlıq salmaq, hay-küy qoparmaq, dava-dalaş salmaq
sif. [ər.] Müharibədə, yarışda, müsabiqədə, mübahisədə və s.-də məğlub olmuş, basılmış (qalib əksi). □ Məğlub etmək – müharibədə, yarışda, mübahisədə
sif. Məğlubiyyət bilməyən, məğlub olunmaz; basılmaz, yenilməz, çox güclü, həmişə qalib gələn. Məğlubedilməz ordu
is. Məğlubiyyət bilməmə, məğlub edilə bilməmə, həmişə qalib gəlmə, basılmazlıq, yenilməzlik
is. [ər.] Məğlub olma, basılma (qalibiyyət əksi). Çarizm və qara irtica meydan sulasa da, müvəqqəti məğlubiyyət inqilabçıları ruhdan salmadı
bax məğlubiyyət
sif. [ər.] 1. Aldanmış, zərər çəkmiş, uduzmuş, gözlədiyi şeydən əli çıxmış, məhrum olmuş. Böyük özünü aldanmış saydığı kimi, Məhərrəm də özünü məğmun
is. 1. Zərər çəkmiş, uduzmuş, aldanmış, bir şeydən məhrum olmuş adamın halı. 2. Acizlik, bacarıqsızlıq
is. [ər.] Günbatan, qərb (məşriq əksi). // Şərqə müqabil cəhət. Sübhə az qalıb və ay da məğrib tərəfə yaxınlaşıb batmağa hazırlaşır
sif. [ər.] 1. Öz ləyaqətini, üstünlüyünü hiss edən, mənlik hissi olan; qürurlu, vüqarlı. [Rəmzi:] Alp Arslan, o məğrur insan; Geri dönmüş, sanırım, Ce
zərf 1. Bax məğrurcasına. Başımızın üzərində üçrəngli bayrağımız məğrur-məğrur dalğalanır. 2. Təşəxxüslə, təkəbbürlə, lovğa-lovğa
sif. [ər. məğrur və fars. …anə] 1. Məğrur, məğrur bir tərzdə, vüqarla. Məğruranə hərəkət. – [Şah:] Xurşid, … xoşbəxtəm ki, sənin məğruranə sözlərini q
zərf Qürurla, vüqarla, məğrur bir tərzdə; məğrur-məğrur. Məğrurcasına dayanmaq (baxmaq)
“Məğrurlanmaq”dan f.is
f. Boş-boşuna qürrələnmək, bir şeyə güvənmək, iddialanmaq
is. 1. Öz ləyaqət və yüksəkliyini hiss etmə, mənlik hissi; vüqar. [Vahid:] Mənə hər şeydən artıq xoş gələn [anamın] məğrurluğu idi
sif. klas. Qarma-qarışıq, hərcmərc, iğtişaşlı. Belə vilayəti dağıtsın Tarı; Ziyadə məğşuşdur Ərəs kənarı
is. Qarma-qarışıqlıq, şuluqluq, hərc-mərclik, iğtişaş. [Allahverdi:] Aram, deyirlər, Bakıda məğşuşluq var? C
is. [fars.] 1. dan. bax ləpə2. Badamın məğzi. Qoz məğzi. 2. məc. Mahiyyət, əsas, əsil. Vaqif gördü ki, İbrahim xan onun sözlərinin məğzini dərk etmir
is. [fars.] Badam içi, badam ləpəsi. // Təmizlənmiş badam
[fars.] klas. bax mah. Ey dil, ki hicrə doymayıb, istərsən ol məhi; Şükr et bu halə, yoxsa gələr bir bəla sana
sif. [ər.] Görünüşcə əzəmətli, vüqarlı. 2. Dəhşətli. 3. is. Qorxu, çəkinmə hissi
[ər.] klas. bax mahal2. Qərəz Füzuliyə ancaq əlində ölməkdir; Bəli, məhaldır ol həm, sən olacaq qatil
[ər.] is. Bir iş görməkdə ustalıq, bacarıq, qabiliyyət, hünər. …Yandüdüyü çalmaqda əmioğlum kimi məharət göstərmək və qulaq asanları valeh etmək mənə
sif. Məharəti olan; bacarıqlı, qabiliyyətli, mahir. Məharətli usta. – …Onun qonşuluğunda usta Cəfər adlı məharətli bənna və səliqəli gəc çəkən var
is. Bacarıqlılıq, qabillik, qabiliyyətlilik, mahirlik
sif. Məharəti olmayan, bacarıqsız, qabiliyyətsiz
is. Məharətsiz olma; qabiliyyətsizlik, bacarıqsızlıq
is. [ər.] Həbsxana. Məhbəsə salmaq. – [Aydəmir:] …Mənim üçün ən qaranlıq bir məhbəsin yaşıl, azad bir çəməndən fərqi yoxdur… C
[ər. məhbəs və fars. …xanə] bax məhbəs
is. [ər.] klas. Sevgili, məşuq, istəkli (kişi). Zatında çü var idi məhəbbət; Məhbubu görüncə tutdu ülfət
is. [ər.] Sevgili, məşuqə, istəkli (qadın – qız). Şah Abbas günortadan üç saat keçmiş qəsrdə öz məhbubəsi Səlmi xatunla oturub söhbətə məşğul idi