təql. Qıjıltı səsi. Gəştə çıxsa ərşə qara qarğalar; Çalar qanadların, ay eylər qıj-qıj. Aşıq Ələsgər
zərf Çox sürətlə, çox iti, qıjıltı ilə. Araz qıjhaqıj axır, dumanlı gecədir, gahgah ildırım çaxır. M
is. bot. Rütubətli yerlərdə bitən uzun və dilik-dilik yarpaqları olan bir bitki. Əbil pendirlə qıjını lavaşın arasına qoyub, dürməklədi və çox iştaha
“Qıjılamaq”dan f.is
f. Qablaşdırılan meyvənin altına və üstünə qıjı qoymaq, qıjı ilə örtmək. Alma yeşiklərini qıjılamaq
icb. Qıjı qoydurmaq, qıjı ilə örtdürmək
“Qıjıldamaq”dan f.is
f. Qıjıltı səsi çıxarmaq, qıjqıj etmək. Çay yaman qıjıldayır. Tapançanın gülləsi qıjıldayıb keçdi. – Ox qıjıldadı və … Buğacın iki kürəyinin arasına s
is. Qıjı otu bitən yer. Arxın qırağı başdan-başa qıjılıqdır. Öküz qıjılıqda yatıbdır
is. Çox iti axan suyun, yaxud havanı yarıb keçən cismin çıxardığı səs. Qalın meşə, yaşıl ot adam boyunda, gözəl quşların nəğmələri, iti bulaqların qıj
sif. Qıjıltı ilə axan, çox iti axan. Qəhrəman … aşağılarda, çox dərinlərdə axan qıjıltılı çaya baxırdı
is. Çayda suyun çox sürətlə axdığı yer. …Tor isə birdən ona güc gəlir, o da qabaqkı kimi özünü çayın qıjovuna verirdi
“Qıqqıldamaq” f.is
f. Gülmək. …Bəylər də qıqqıldaya-qıqqıldaya (z.) qızların oynamasına çəpik çalırdılar. C.Məmmədquluzadə
is. Bəzi heyvanların və insanın bədənində çıxan sərt, qalın tük. Keçi qılı. At qılı. – Qaratoyuq tutmaq üçün at qılından cələ hörüb bağda, ağaclar alt
is. məh. Əyrilə bilməyən yoğun tüklü yun
is. Çox zaman əl barmaqlarının baş tərəfinə dırnaq dibinə çıxan əziyyətli yara; dolama
sif. Boynu nazik, çox arıq
zərf Zərrə qədər, zərrəcə, bir tük qədər, qətiyyən, əsla
bax qıç. Qılçası ağrımaq. Qılçası sınmaq. – Ancaq biçarə arvadın sağ qılçası dizdən yuxarı xınc-xınc olmuşdu
“Qılçalamaq”dan f.is
f. Qılçasından tutmaq, yapışmaq. Qılçalayıb yerə vurmaq. Keçini qılçalayıb tutmaq
məch. Qılçasından tutulmaq
is. 1. Sünbüldə dənin qişası ucundakı uzun, qıl kimi nazik, iti, diş-diş tikan. Arpa qılçığı. Buğda qılçığı
“Qılçıqlamaq”dan f.is
f. Balığın qılçığını çıxarmaq, təmizləmək
“Qılçıqlanmaq”dan f.is
1. məch. Qılçığı təmizlənmək (balığın). 2. t-siz. Qılçıq əmələ gətirmək, baş açmaq (taxıl)
sif. Qılçığı olan, tıxı olan, tıxlı. Qılçıqlı arpa. Qılçıqlı balıq. – Çubuğunu cütün macına söykəyib, qəzil xurcundan qılçıqlı arpanı çuxasının ətəyin
sif. Qılçığı olmayan. Qılçıqsız balıq. Qılçıqsız buğda
is. məh. İnam, etiqad, inanma
sif. məh. İnamsız, etiqadsız, inanmayan, etibarsız
“Qıldırmaq”dan f.is
icb. köhn. Qılmağa, etməyə məcbur etmək
bax qılınc
is. Xasiyyət, yaxşı rəftar. [Tubu:] Arvadın gərək qılığı olsun. Ə.Haqverdiyev. ◊ Qılığına girmək – birinin etibarını qazanmaq, yaxud müəyyən bir məqsə
f. dan. Birinin qılığına girmək, tovlamaq, aldatmaq, yoldan çıxarmaq
f. Qılığına girməyə çalışmaq, yaltaqlanmaq
Bir sıra sözlərə qoşularaq, həmin sözlərin ifadə etdiyi mənada xasiyyət bildirən mürəkkəb sifət düzəldilir; məs
sif. Yaxşı xasiyyətli, hamı ilə yola gedən, xoşrəftar. Qılıqlı adam
is. Yaxşı xasiyyətlilik, xoşrəftarlıq
sif. Rəftarı olmayan, xasiyyəti kəc, bədrəftar, heç kəslə yola getməyən. Fəqət bu quru, qılıqsız adamla yan-yana çalışmaq məni sıxırdı
is. Rəftarsızlıq, heç kəslə yola getməmə, pis xasiyyət
is. 1. Xəncərdən böyük, əyri və ya düz, bir ağızlı kəsər silah. İti qılınc. – Qılınc yarası gedər, dil yarası getməz
is. zool. Burnu qılınc kimi uzun və kəskin olan iri balıq cinsi
sif. köhn. Qılınc şəklində olan, dəridən tikilmiş uzun, şiş (papaq). Uzunboylu, uzundonlu, qılıncı papaqlı, seyrək saqqallı Fazilin ağzı köpüklənmişdi
“Qılınclamaq”dan f.is
f. Qılıncla vurmaq, qılıncla çapmaq (kəsmək). ◊ Kölgəsini qılınclamaq – bax kölgə
“Qılınclanmaq”dan f.is