say. 1. Otuz doqquzdan sonra gələn say, 40 ilə işarə olunan rəqəmin adı. Qırx manat. Qırx ədəd. – Qırxında öyrənən gorunda çalar
Bu sayla əlaqədar olan bir sıra mürəkkəb sözlərin birinci tərkib hissəsi; məs.: qırxayaq, qırxillik, qırxgünlük, qırxdərəcəli
is. zool. 1. Çoxayaqlılar fəsiləsindən uzunsov çoxayaqcıqlı bir cücü. 2. dan. Xərçəng. Bu çinovniklər qorxuram ki, sabah gəlib bunu desinlər ki, sabah
is. Gövşəyən heyvanlarda üçüncü və ehtiyat mədəsi
is. bot. Əsasən dağlıq yerlərdə bitən, xörəyə qatılan ətirli bir bitki. Beşi də böyrünü yerə vermiş, yenicə bitmiş qırxbuğumdan qıraraq ağızlarına qoy
is. Quyudan su çəkmək üçün hərəkət edən lentə, ya zəncirə bənd edilmiş çanaqlardan ibarət alət
sif. dan. 1. Canı bərk, davamlı, dözümlü (adam haqqında). 2. Qatları, damarları çox olan (torpaq haqqında)
“Qırxdırılmaq”dan f.is
icb. Başında, üzündə, yaxud bədənində olan tüklər ülgüc və ya qayçı ilə dibindən kəsdirilmək. Qoyunlar qırxdırılmışdır
“Qırxdırmaq”dan f.is
icb. Başında, üzündə, yaxud heyvanın bədənində olan tükləri dibindən kəsdirmək. Başını qırxdırmaq. Saqqalını qırxdırmaq
sif. dan. Hamıya söz verən, hamını aldadan; riyakar, ikiüzlü. Qırxdilli adam
is. məh. bot. Gövdəsi soğan kimi qat-qat olan, qırmızı gül açan, yeyilən bir bitki
sif. Qırxılmış. Qırxıq üz. Qırxıq baş. – Yuxarıdan düşən, işıq … [miyandarın] qırxıq başını işıldadırdı
sif. Qırxılmış
1. sif. Qırxılmağa yararlı, qırxılmalı olan, qırxılmaq üçün ayrılmış, qırxılmaq vaxtı çatmış. Qırxılıq qoyun
“Qırxılmaq”dan f.is
məch. Ülgüc və ya qayçı ilə dibindən kəsilmək (saç, tük). Başı qırxılmaq. – Bəli, başlar başlayıblar qırxılmağa
f.sif. Tükü ülgüc və ya qayçı ilə dibindən kəsilmiş; qayçılanmış, qırxılı. Qırxılmış baş. Qırxılmış qoyun
is. 1. Bir dəfədə qırxılan yun. 2. Qoyunların qırxılması mövsümü, qoyunlar qırxılan vaxt, qoyunların qırxılması işi
bax qırxım
is. Qoyun qırxan adam
“Qırx”dan sıra sayı. Qırxıncı nömrə. Qırxıncı illər. Qırxıncı gün. Qırxıncı il
is. Bir şeyin kənarlarından, ya uclarından kəsilib atılan qırıntılar
sif. Qırx rəqəmi ilə əlaqədar olan ölçü; məs.: qırxlıq qazan, kisə və s. (qırx girvənkə, ya qırx kilo tutan qazan, kisə və s
is. Qoyunları qırxmaq üçün xüsusi qayçı
“Qırxmaq”dan f.is
f. 1. Üzündəki, başındakı və ya bədəninin başqa yerlərindəki tükləri ülgüc və ya qayçı ilə dibindən kəsmək
is. məh. bot. Çoxyarpaqlı, xırda gül açan ot bitki
sif. 1. Qıran, məhv edən, qırıb tələf edən, öldürücü. Həşərat qırıcı vasitələr. 2. Düşmən gəmi və təyyarələrini məhv etmək, düşmən diversantları və s
sif. 1. Qırılmış, kəsilmiş. Qırıq ip. Qırıq məftil. 2. Rabitəsiz, əlaqəsiz. Qırıq cümlə. 3. Sınıq, sınmış
sif. və zərf Tikə-tikə, parçaparça. Qırıq-qırıq xətt. Qırıq-qırıq olmaq. // Rabitəsiz. [Ustalar] … arabir danışır, qırıqqırıq fikirlər və mülahizələr
sif. Qırıq parçalardan ibarət olan
dan. bax qırıq-sökük 2-ci mənada
dan. 1. sif. Rabitəsiz, dağınıq. 2. sif. Dağılmış, sökülmüş, sınıq. 3. is. Qırıntı, söküntü, tullantı
bax qırıq-sökük 1 və 2-ci mənalarda
dan. bax sınıqçı
dan. bax sınıqçılıq
is. 1. Qırıq şeyin halı; sınıqlıq. 2. Əzginlik, ağrı, sızıltı. Bütün vücudumda bir qırıqlıq, bir sızı hiss edirəm
“Qırıldamaq”dan f.is
f. Qır-qır etmək, qırıltı səsi çıxarmaq. Qarğa qırıldayır. – Mırtmırt oxuyub mırıldayırsan; Qarğa kimi hey qırıldayırsan
“Qırıldaşmaq”dan f.is
qarş. 1. Səs-səsə verib qır-qır etmək, qırıldamaq. Qarğalar qırıldaşır. – Hərə bir tərəfdən qırıldaşırdı
“Qırıldatmaq”dan f.is
f. dan. Uzun danışmaq, mənasız danışmaq, çox danışmaq. [Ələmdar:] Ədə, boş-boş qırıldatma! S.Rəhimov
“Qırılmaq”dan f.is
f. 1. Kəsilmək, kəsilib ayrılmaq, qopmaq, qopub düşmək. İp qırıldı. Düymə qırılıb düşdü. – …Taxılın sünbülləri ayaq üstə durduğu yerdə bilmirsən nədən
sif. Möhkəm, sarsılmaz, pozulmaz; əbədi. Qırılmaz əlaqə. Qırılmaz dostluq. – [Toğrul] qırılmaz bir iradə qüvvəsi ilə və qəvi barmaqlarını sıxıb, eşidi
is. Qırılmaz şeyin halı; möhkəmlik, sarsılmazlıq
f.sif. 1. Kəsilmiş, üzülüb ayrılmış, qopmuş, qopub düşmüş. Adamlar daş pilləkənlərdən təmiz küçəyə enəndə qırılmış boyunbağı kimi səpələnib dağılırdıl