1. Dumanla (tüstü ilə) örtülmək (dolmaq); duman basmaq, duman bürümək. Hava dumanlandı.
– Toz ərşə dayandı, göy dumanlandı.
// Duman qalxmaq, tüstü çıxmaq.
Bu sadə tonqalın yaşıl tüstüsü; Gecənin qoynunda dumanlanırdı.
// Nazik bir təbəqə ilə örtülmək, şəffaflığını itirmək, tutqunlaşmaq, kəsifləşmək. Gözlük dumanlanaraq ətrafı görməyə mane oldu.
2. Bulanmaq, qaralmaq.
// məc. Gözlər haqqında – 1) yaşarmaq, doluxsunmaq, ağlamsınmaq; bərk kədərlənmək.
Qocanın dumanlanan gözləri yaşla doldu.
Fəqət [Şamilin] nəfəsini ağır bir şey tıxamış, gözləri dumanlanmışdı. ;
2) qaralmaq, qaranlıq çökmək, aydın görmə qabiliyyətini itirmək (bu mənada adətən “gözü”, “gözləri” sözü ilə).
Gözləri daha da dumanlandı; daha dərin bir xəyalata daldı.
Firidun [Musa kişinin] işgəncədən eybəcər hala düşmüş üzünə, qurumuş dodaqlarına baxdıqda gözləri dumanlanan kimi oldu.
◊ Başı (beyni, şüuru, fikri) dumanlanmaq – 1) bir anlıq aydın düşünmə qabiliyyətini itirmək;
// özünü itirmək dərəcəsinə gəlmək.
[Midhəd] fikirləşdikcə başı dumanlanır, gicgahları ağrıyırdı. ;
// sərxoşlanmaq, keflənmək.
Qaraşın başı o qədər dumanlanmışdı ki, oturduğu yerdə dayana bilmirdi. ;
2) bərk kədərlənmək, son dərəcə məyus olmaq.
Anasının ürəkyaxıcı göz yaşından, Güllünün məğrur duruşundan Səfərin başı dumanlandı.