Rudolf Markus
Rudolf Markus (Rudolf "Rudy" Artur Markus; 21 iyul 1923, Monreal, Kvebek), Monreal, Kanada) — Kanada əsilli amerikalı kimyaçı, məhlullarda elektronların ötürülməsi nəzəriyyəsinin (Marcus nəzəriyyəsi) banisi, 1992-ci il Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı "Kimyəvi sistemlərdə elektron ötürmə reaksiyaları nəzəriyyəsinə verdiyi töhfələrə görə"). Dövrümüzün görkəmli nəzəri kimyaçılarından biri.
Fəlsəfə doktoru (1946 il), 1978-ci ildən dərs dediyi Kaltekdə professor. ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının (1970 il) və Amerika Fəlsəfə Cəmiyyətinin (1990 il) üzvü, London Kral Cəmiyyətinin (1987 il), Çin Elmlər Akademiyasının (1998 il) əcnəbi üzvü.
Ormstounda, Avropadan gələn yəhudi mühacir Meer Markus və Ester Koen ailəsində anadan olub (anası Mançesterdən Kanadaya, atası Kovno əyalətinin Vilkomir şəhərindən Nyu Yorka köçüb). Onun 3 yaşı olanda ailə Detroyta köçdü və 6 il sonra Monreala qayıtdı. Ata Monreal Gazette mətbəəsində, tikiş emalatxanasında gündəlik fəhlə işləyir, Halifax və Ontarioda foto çərçivələrini satır, ərzaq mağazalarında məmur köməkçisi işləyirdi və ailə çox ağır vəziyyətdə yaşayırdı.
O, Monrealda fəhlə sinfi yəhudi məhəlləsində Baron Byng Liseyində oxuyub. MakQilla Universitetində təhsil alıb, 1943-cü ildə bakalavr, 1946-cı ildə isə Fəlsəfə doktoru pilləsinə yüksəlib (PhD). Son kursdan bəri o, Bruklin Politexnik İnstitutunda (1951–64 il), daha sonra Şimali Karolina Universitetində işləmiş və burada 1952-ci ildə Rays-Ramsperger-Kassell-Markusun ümumi nəzəriyyəsini inkişaf etdirərək keçid nəzəriyyəsi ilə birləşdirmişdir.1958-ci ildə ABŞ vətəndaşlığını alıb.