is. [yun.] 1. Ətrafı və ya bir qismi şüşə, yaxud başqa şəffaf materialla örtülü işıq cihazı; fanus. Küçə fənəri
is. köhn. 1. Küçə fənərlərinin sazlığına və yanmasına nəzarət edən adam; fənəryandıran. Qalmışdı həyətdə keçən axşamdan; Fənərçi unutmuş bala nərdivan
köhn. bax fənərçi 1-ci mənada
is. [ər.] 1. Elm, bilik sahəsi, tədris obyekti. Riyaziyyat fənni. Zoologiya fənni kabineti. – [Teymur müəllim] yalnız sinifdə deyil, kənarda da öz sev
is. [ər.] Ayrılıq, hicran, firqət. Sevgililərin fəraqı. – Ələsgəri gözdən salma iraqa; Könül tab gətirmir dərdə, fəraqa
is. [fars.] klas. Unutma, yaddan çıxarma. □ Fəramuş etmək (qılmaq) – unutmaq, yaddan çıxarmaq. Bir mey mənə sun ki, məstü mədhuş; Daim özümü qılam fər
is. [ər.] Gizlicə qaçma. □ Fərar etmək – icazəsiz və gizlicə qaçmaq. O vaxtdan Seyid Cəmaləddin İstanbula fərar etdi
is. [ər.] Hərbi xidmətdən boyun qaçırmaq məqsədilə hərbi hissədən özbaşına gedən, fərar edən əsgər. [Nazir Ağagülə:] Bundan sonra fərariləri gizlədən
is. Əsgərlikdən qaçma və ya boyun qaçırma. [Ağagül nazirə:] İş tərsinə döndü, cənab nazir, yoldaşları qiy am qaldırıb Mustafanı qaçırtdılar və o gündə
is. [ər.] Dərhal anlama, başa düşmə, dərk etmə, qavrama bacarığı, zehin itiliyi; ayıqlıq. …Bu qədər uşaq içində hər kəs Qəhrəmanın zehnindən, fərasəti
sif. Dərhal anlayan, başa düşən, dərk edən, qavrayan; itizehinli, dərrakəli, ayıq. Fərasətli uşaq. – [Komandir:] Bilirsinizmi, komandir yaxşı əsgəri a
sif. Fərasəti olmayan, dərrakəsiz, bacarıqsız, zehni küt. Fərasətsiz adam
is. [ər.] 1. Ayrıca adam, şəxsiyyət. Qəm yemə, xəstə Vidadi, görüb ədanı kəsir; Haqqa ixlas ilə meydanə girən fərd olmaz
sif. [ər.] 1. Yalnız bir fərdə (şəxsə) xas olub onu başqalarından fərqləndirən; şəxsi. Fərdi üslub. 2
“Fərdiləşdirmək”dən f.is
f. Səciyyəvi fərdi əlamətlərinə görə fərqləndirmək. Surətlərin dilini fərdiləşdirmək. // Ayrı-ayrı adamlar, şeylər üçün xüsusiləşdirmək
is. [ər.] 1. Bir şəxs və ya hadisəni başqalarından ayıran səciyyəvi və tipik xüsusiyyətlərin məcmusu
sif. Öz fikir tərzinə və hərəkətlərində fərdiyyətçiliyə meyil edən (adam). // Öz şəxsi mənafeyini cəmiyyətin, kollektivin mənafeyindən üstün tutan, bi
is. Xüsusi mülkiyyətçilik ideologiyasının, şəxsiyyətin, fərdin mənafeyini cəmiyyətin, kollektivin mənafeyindən üstün tutan əsas prinsiplərindən biri
is. Cavan toyuq (kəklik). Çil fərə. – Şəhərdən gətirdiyim toyuğumun balaları böyümüş, tüklənmiş, xoruzu, fərəsi bəlli olmuşdu
is. [ər.] klas. Hüzn, kədər, məyusluqdan sonra gələn sevinc, şadlıq və yaxşı əhval. ◊ Allah (Yaradan, Tanrı) fərəc versin! – “Allah kömək eləsin”, “uğ
[ər.] 1. is. Sevinc, şadlıq, könül açıqlığı. Analıq fərəhi. Fərəhdən ağlamaq. – İnsanın təbiətində iki ümdə xasiyyət qoyulubdur: biri qəm, biri fərəh;
sif. Sevindirici, fərəh gətirən, könülaçan. Fərəhləndirici xəbər. Fevral inqilabı (1917) Azərbaycan teatrı və dramaturgiyasına fərəhləndirici bir şey
“Fərəhləndirmək”dən f.is
f. Sevindirmək, şadlandırmaq, könlünü açmaq. Yaxşı iş adamı fərəhləndirir. Xoş xəbərlə fərəhləndirmək
“Fərəhlənmək”dən f.is
f. Sevinmək, şadlanmaq, könlü açılmaq. Atan fərəhlənsin əməllərindən; Vətən çaylarından güc alsın səsin! B
sif. 1. Sevindirici, fərəh gətirən, şadlıq gətirən; ürəkaçan, şadlandırıcı. Fərəhli hadisə. Fərəhli yaşayış
sif. Fərəh, sevinc gətirməyən; sevincsiz, qəmli, kədərli, ağır. Fərəhsiz mənzərə. – [Mehribanın] fərəhsiz fikirlər beynində bir-birini əvəz etdi… H
is. [ər.] 1. Şeyləri, adamları birbirindən ayıran hər hansı xüsusiyyət, onları bir-birindən ayıran cəhət; təfavüt
“Fərqləndirmək”dən f.is
f. Göz və ya duyğu ilə başqasından və ya başqalarından ayırmaq, seçmək. // Fərqli cəhətinə görə başqasından (başqalarından) ayırmaq, ayırd etmək
“Fərqlənmək”dən f.is
f. Ayrılmaq, seçilmək, aralarında fərq olmaq, bənzərlik olmamaq. Yarışda fərqlənmək
sif. Aralarında fərq olan, müəyyən xüsusiyyəti ilə o birindən fərqlənən, ayrılan, seçilən, aralarında oxşarlıq olmayan
sif. və zərf 1. Fərq qoymadan, ayırmadan, laqeyd. 2. Fərqsizdir şəklində – fərqi yoxdur, təfavütü yoxdur, əhəmiyyəti yoxdur, birdir
sif. 1. Münasib, abırlı, layiqli, yaxşı, əməlli-başlı, yararlı. Fərli ev. Fərli həyət. Fərli bir şeyim yoxdur ki, bağışlayım
bax ağıllı-başlı 1-ci mənada. Fərli-başlı geyim. - Bayılın neft verən mədəni, düzdür, çoxdur; Fərli-başlı ora ki getməyə bir yol yoxdur
is. [fars.] Ali hakimiyyət orqanının qanun qüvvəsində olan sərəncamı, qərarı. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanı
is. [fars.] köhn. Buyurma, əmr etmə; buyruq, əmr, qulluq. …Başladılar ustanın fərmayişlərini birbəbir əmələ gətirməyə
is. [ər.] köhn. Müxtəlif tapşırıqları yerinə yetirən xidmətçi. [Şah xacəyə:] Bu saat fərraşı göndər, münəccimbaşını mənim hüzuruma gətirsin
is. köhn. Padşahların sarayında baş fərraş. İsmayıl kişi ağzını açmaq istəyirdi ki, bu an fərraşbaşının yoğun səsi eşidildi
is. [fars.] köhn. Təxminən 5-6 kilometrlik məsafə. [Odabaşı:] Şəhərdən on-on beş fərsəng kənara sağ-sol göz işlədikcə ağanın əmlakı idi
sif. Əlindən iş gəlməyən; bacarıqsız, qabiliyyətsiz, bivec, bifər. Fərsiz övlad. Fərsiz uşaq. – Fərsiz qoyunu qurd yeyər
is. Əlindən iş gəlməmə; bacarıqsızlıq, qabiliyyətsizlik, biveclik, bifərlik. Fərsizliyindən ixtisas qazana bilmədi
is. [ər.] Döşənəcək (xalça, palaz, cecim və s.). Otağa fərş salmaq. Fərşin üstündə oturmaq. – Əvvəlimci otaqda əlvan fərşlər döşənib, qəribə gül və gi
is. [fars.] Acı-acı bağırma; nalə, fəğan, ah-nalə, vaveyla. Oğlunu itirmiş ananın fəryadı. – İnilti, qışqırıq, ah, fəryad, gülüş; Bürüyüb aləmi, dönüb
is. [ər.] 1. Güman, təxmin, ehtimal; bir şeyi var və ya yox sayma. □ Fərz edək (ki)… – tutaq ki… Belə fərz edək ki, indi ramazan daxil oldu
zərf [ər.] klas. Fərz, təxmin yolu ilə; ehtimalən, tutaq ki, fərz edək ki. Fərzən ehtimal edib deyək ki, bizdən savayı bütün dünyanın arvadları özləri